Του Π. Παπαδόπουλου
Η ώρα της κάλπης έφτασε στην Τουρκία. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας οι ψηφοφόροι θα καθορίσουν ταυτόχρονα τη νομοθετική και εκτελεστική εξουσία. Μια νέα περίοδος ξεκινά και τα μάτια Δύσης και Ανατολής είναι στραμμένα στην Άγκυρα!
Σύμφωνα με το νέο εκλογικό νόμο θα υπάρχουν δύο ψηφοδέλτια. Το ένα θα είναι το ψηφοδέλτιο των προεδρικών εκλογών, πάνω στο οποίο θα αναγράφονται οι έξι υποψήφιοι. Το δεύτερο ψηφοδέλτιο θα είναι των βουλευτικών εκλογών και σε αυτό θα αναφέρονται τα κόμματα και οι πολιτικές συμμαχίες.
Ο νυν πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, παραμένει αήττητος σε εκλογικές αναμετρήσεις επί 16 χρόνια. Παρόλα αυτά η οικονομική κρίση που δοκιμάζει την Τουρκία προκαλεί αβεβαιότητα που ενδέχεται να οδηγήσει στην απώλεια της πλειοψηφίας στη Βουλή. Για αυτό και η συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση είναι το σημαντικότερο πολιτικό ραντεβού που δίνουν οι Τούρκοι πολίτες με την κάλπη στη νεότερη ιστορία της χώρας.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το 45 με 55% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θα ψηφίσει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο όλα δείχνουν ότι το εκλογικό σώμα που θα τον επιλέξει θα είναι μικρότερο. Ο Χακάν Μπαϊρακτσί, επικεφαλής του Ινστιτούτου δημοσκοπήσεων SONAR, υποστηρίζει ότι στην Τουρκία υπάρχει ατμόσφαιρα φόβου, με αποτέλεσμα σχεδόν 10% των ψηφοφόρων να μη δηλώνει ανοιχτά ποιον υποψήφιο πρόεδρο θα στηρίξει. «Στις δημοσκοπήσεις δίδονται λανθασμένες απαντήσεις, άρα το εκλογικό αποτέλεσμα κατά πάσα πιθανότητα θα απέχει πολύ από τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων» υποστηρίζει.
Εκλογικοί αναλυτές σχολιάζουν πως τα αποτελέσματα των εκλογών είναι πιθανό να δείξουν έως ποιο βαθμό η τουρκική κοινωνία αφομοίωσε το νέο σύστημα δίνοντας όλη την εκτελεστική εξουσία στο πρόσωπο του προέδρου της χώρας. Εάν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και οι σύμμαχοί του χάσουν την πλειοψηφία τους στο κοινοβούλιο, ακόμη κι αν επανεκλεγεί ο Ερντογάν, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι Τούρκοι εξακολουθούν να αποτιμούν τον ρόλο του κοινοβουλίου ως σημαντικό.
Η οικονομική κρίση και οι υποσχέσεις!
Η οικονομική κατάσταση ανέκαθεν διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στις τουρκικές εκλογές κι αυτή τη φορά το σκηνικό είναι εξαιρετικά εύθραυστο. Αυτό δεν εμποδίζει τον «Σουλτάνο» να υποσχεθεί πολλά, πάρα πολλά! Επί μήνες προσπαθεί να καταστήσει σαφές στους συμπατριώτες του πόσο καλό είναι το επίπεδο της πατρίδας τους και η ευημερία που απολαμβάνουν. Για αυτόν τον λόγο έχει ενορχηστρώσει ένα οικονομικό πλάνο παρεμβαίνοντας ειδικά στη νομισματική πολιτική της χώρας. Μόλις δύο μήνες πριν έθεσε σε εφαρμογή ένα νέο πακέτο κινήτρων. Για παράδειγμα οι συνταξιούχοι έλαβαν σε δυο δόσεις από 1.000 λίρες (περίπου 200 ευρώ), ενώ αναδρομικά έλαβαν αρκετά εκατομμύρια χαμηλόμισθοι. Δεν θα είναι όμως μόνο οι συνταξιούχοι ευχαριστημένοι. Το πρόγραμμα οικονομικών κινήτρων περιλαμβάνει και άλλα οφέλη, όπως η ακύρωση φορολογικών οφειλών ή ποινών. Βέβαια, οι οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι αυτά τα προεκλογικά «δώρα» θα κοστίσουν στη χώρα περίπου πέντε δισεκατομμύρια ευρώ, χρήματα που η Άγκυρα δεν έχει στην πραγματικότητα!
Δυνατός αντίπαλος!
Ο αντίπαλός του από το αντιπολιτευόμενο CHP, Μουχαρέμ Ιντζέ, κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά δημοτικότητάς του πάνω από 30% κι έτσι η αντιπολίτευση έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει τις εκλογές. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τελευταίες σφυγμομετρήσεις, ο Ερντογάν θα μπορούσε να είναι ο νικητής των προεδρικών εκλογών στο δεύτερο γύρο. Παρόλα αυτά στις βουλευτικές ο συνασπισμός του ΑΚΡ με το MHP θα μπορούσε να χάσει την πλειοψηφία στη βουλή. Σε αυτό το ενδεχόμενο ο Ερντογάν δεν θα είχε ισχυρή βάση στο κοινοβούλιο. Μοιραία το ισχυρό προεδρικό σύστημα με πλειοψηφία της αντιπολίτευσης στη βουλή θα έμενε όνειρο θερινής νυκτός για τον Τούρκο πρόεδρο. «Θα είμαι ένας πρόεδρος που ενώνει (…) Το ακριβώς αντίθετο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν» διαβεβαίωσε ο υποψήφιος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Μουχαρέμ Ιντζέ και πρόσθεσε: «Εδώ και 16 χρόνια, υπάρχει ένας Ερντογάν που οδηγεί στα άκρα την κοινωνία, που την πολώνει, τη διχάζει. Εγώ, θα είμαι το ακριβώς αντίθετο. Θα είμαι ένας πρόεδρος που ενώνει»
Οι αριθμοί και οι αντίπαλοι των εκλογών της 24ης Ιουνίου είναι:
Σύνολο ψηφοφόρων: 59.391.328
Εσωτερικό: 56.342.263
Εξωτερικό: 3.049.065
Νέοι ψηφοφόροι: 1.650.171
- Η Συμμαχία του Λαού (Cumhur İttifakı): Αποτελείται από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP). Σε αυτή τη συμμαχία συμμετέχει επίσης και το Κόμμα Μεγάλης Ενότητας (BBP – Büyük Birlik Partisi), το οποίο όμως εντάχθηκε με 18 υποψηφιότητες στο ψηφοδέλτιο του ΑΚΡ. Το BBP προέρχεται από διάσπαση του MHP τη δεκαετία του 1990.
- Η Συμμαχία του Έθνους (Millet İttifakı): Αποτελείται από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το Καλό Κόμμα (İYİ Parti, με πρόεδρο την Meral Akşener) και το Κόμμα Ευδαιμονίας (Saadet Partisi).
Το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) έμεινε εκτός κομματικών συμμαχιών. Συμμετέχει αυτόνομα στις εκλογές της 24ης Ιουνίου. Εξαιτίας της επιρροής που έχει ανάμεσα στον κουρδικό πληθυσμό της Τουρκίας, σε περίπτωση που δεν καταφέρει να ξεπεράσει το όριο του 10%, τότε οι έδρες θα μεταφερθούν αυτόματα στο δεύτερο σε ποσοστό κόμμα των περιοχών αυτών που είναι το ΑΚΡ. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχει πιθανότητα το κόμμα του Ερντογάν να εξασφαλίσει επιπλέον 50-60 έδρες και υπολογίζεται ότι έτσι θα καταφέρει να ξεπεράσει το ερώτημα που υπάρχει σε σχέση με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αντίθετα, εάν το HDP καταφέρει να ξεπεράσει το όριο του 10%, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες για την κομματική συμμαχία AKP-MHP να απωλέσει την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 22 Ιουνίου 2018
