Οι ζεστές μέρες του καλοκαιριού επηρεάζουν αρκετούς ανθρώπους και σίγουρα μια γυναίκα σε ενδιαφέρουσα, δυσανασχετεί με αυτές.
Τι σημαίνει όμως αυτό για την ίδια την έγκυο και το αγέννητο μωρό της;
“Δεν είναι σπάνιο να βλέπουμε εγκύους στο νοσοκομείο τις μέρες που έχει πολλή ζέστη”, λέει ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life.
“Η αιτία γι’ αυτό είναι η υπερθέρμανση. Στην εγκυμοσύνη, ο οργανισμός της γυναίκας παράγει περισσότερη θερμότητα απ’ ό,τι συνήθως. Την περιττή θερμότητα αποβάλλουν οι φυσικοί θερμορρυθμιστικοί μηχανισμοί του, για να διατηρήσουν υγιή την ίδια και το μωρό της. Όταν ο ήδη επιβαρυμένος οργανισμός της εγκύου έρθει αντιμέτωπος με την αφόρητη ζέστη του καλοκαιριού, υπάρχει κίνδυνος να μην κατορθώσει να ρυθμίσει αποτελεσματικά την εσωτερική θερμοκρασία της εγκύου. Αν συμβεί αυτό, η έγκυος μπορεί να υπερθερμανθεί, ιδιαίτερα αν βρίσκεται σε προχωρημένη εγκυμοσύνη”.
Τα συμπτώματα της υπερθέρμανσης στην εγκυμοσύνη συμπεριλαμβάνουν, σύμφωνα με το iatropedia:
-Θερμό δέρμα
-Πονοκεφάλους
-Ιλίγγους
-Μυϊκές κράμπες
-Ναυτία
Εάν εξαιτίας της υπερθέρμανσης η έγκυος παρουσιάσει υψηλό πυρετό (39οC), τότε ανοίγει ο δρόμος για την θερμική εξάντληση ή και τη θερμοπληξία. Αυτές οι «αρρώστιες της ζέστης» εκδηλώνονται στις εγκύους νωρίτερα απ’ ό,τι στις γυναίκες που δεν βρίσκονται σε εγκυμοσύνη.
Η αφυδάτωση
Η υπερθέρμανση μπορεί να οδηγήσει και σε αφυδάτωση. Η αφυδάτωση είναι μία από τις αιτίες των συστολών Braxton Hicks (προπαρασκευαστικές ωδίνες) που μπορεί να ανησυχήσουν την έγκυο. Μπορεί επίσης να προκαλέσει ιλίγγους και τάσεις λιποθυμίας. «Αν μία έγκυος ζαλίζεται και χάνει τις αισθήσεις της, υπάρχει κίνδυνος πτώσης. Η πτώση μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρά προβλήματα, όπως ο πρόωρος τοκετός ή η αποκόλληση του πλακούντα. Η αποκόλληση αποτελεί επείγον περιστατικό. Απαιτεί άμεση γέννηση του μωρού, ειδάλλως κινδυνεύει και αυτό και η μητέρα», εξηγεί ο Δρ. Βασιλόπουλος.
Η αφυδάτωση αυξάνει ακόμα περισσότερο τον κίνδυνο θερμικής εξάντλησης ή θερμοπληξίας. Και αυτό διότι εξαιτίας της χάνει ο οργανισμός της εγκύου έναν βασικό μηχανισμό θερμορύθμισης: την εφίδρωση.
Προβλήματα υγείας
Η ζέστη και η υπερθέρμανση που επιφέρει μπορεί ακόμα να αυξήσει τις πιθανότητες απόκτησης μωρού με προβλήματα υγείας. Μελέτες έχουν δείξει πως η αύξηση της σωματικής θερμοκρασίας κατά το πρώτο τρίμηνο της κυήσεως, εξαιτίας πυρετού ή χρήσης σάουνας, σχετίζεται:
Με δομικές αλλαγές στην καρδιά του εμβρύου
Με ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα που οδηγούν σε παθήσεις όπως η δισχιδής ράχη.
Νωρίτερα εφέτος, εξ άλλου, δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό Journal of the American Heart Association ιατρική έρευνα για την παγκόσμια κλιματική αλλαγή. Όπως έδειξε, οι υψηλές θερμοκρασίες που προκαλεί η κλιματική αλλαγή μπορεί τα προσεχή χρόνια να οδηγήσουν σε αυξημένες γεννήσεις βρεφών με καρδιολογικά προβλήματα.
Η εξέλιξη του πυρετού
«Δεν γνωρίζουμε ακόμα με ποιους ακριβώς μηχανισμούς μπορεί η υπερθέρμανση στην εγκυμοσύνη να επηρεάσει την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Ωστόσο πειράματα στο εργαστήριο έχουν δείξει ότι η υπερθέρμανση μπορεί να ενεργοποιεί τον κυτταρικό θάνατο. Μπορεί ακόμα να επεμβαίνει σε ορισμένες πρωτεΐνες οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εμβρυϊκή ανάπτυξη κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης», λέει ο Δρ. Βασιλόπουλος.
Όπως εξηγεί, το να έχει μία έγκυος χαμηλό πυρετό (γύρω στο 38 ή λίγο παραπάνω) δεν είναι κατ’ ανάγκη επικίνδυνο για την ίδια και το μωρό. Πρέπει όμως να ενημερώνεται αμέσως ο μαιευτήρας της. «Η κατάστασή της μπορεί να επιδεινωθεί πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι είχε συνηθίσει πριν την εγκυμοσύνη», προειδοποιεί ο ειδικός. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους πυρετούς της εγκυμοσύνης λίγο πιο επιθετικά απ’ ό,τι συνήθως».
Όλ’ αυτά δεν σημαίνουν ότι οι έγκυοι πρέπει να κλείνονται στο σπίτι τους όταν έχει ζέστη. Μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, αρκεί να λαμβάνουν ορισμένες προφυλάξεις. «Αν θέλουν να περπατήσουν για αρκετή ώρα σε υπαίθριους χώρους και να κάνουν δουλειές, πρέπει να λαμβάνουν βασικά μέτρα», συνεχίζει ο Δρ. Βασιλόπουλος. Τα μέτρα αυτά είναι:
-Να πίνουν πολλά υγρά
-Να ντύνονται με φαρδιά, δροσερά ρούχα
-Να επιλέγουν τις πιο δροσερές ώρες της ημέρας για την κίνησή τους
Πρακτικές συμβουλές
Η καλή ενυδάτωση είναι το πρώτο και πιο σημαντικό μέτρο, τονίζει. Πρακτικά σημαίνει πως η έγκυος θα πίνει καθημερινά το καλοκαίρι 1-3 ποτήρια υγρών περισσότερα απ’ όσα έπινε πριν μείνει έγκυος. Το καλύτερο ρόφημα γι’ αυτήν είναι το καθαρό νερό. Μπορεί όμως να πίνει (με μέτρο) φρέσκους χυμούς (π.χ. πορτοκάλι), γάλα ή δροσερό τσάι (κατά προτίμηση χωρίς ζάχαρη). Αντίθετα, πρέπει να είναι προσεκτική με τον καφέ, καθώς δεν συνιστώνται παραπάνω από 1-2 καφέδες ημερησίως. Αν αναπτυχθεί το αίσθημα της δίψας, σημαίνει πως η έγκυος έχει ήπια αφυδάτωση και πρέπει να αναπληρώσει τα υγρά που λείπουν.
Η διατροφή της πρέπει επίσης να περιλαμβάνει πολλά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, όπως φρούτα και λαχανικά. Αντιθέτως, δεν πρέπει να περιλαμβάνει πολλά λιπαρά και καυτερά υλικά, διότι αυξάνουν τη θερμογένεση. Η κατανάλωση άλατος, εξάλλου, πρέπει να γίνεται με βάση τις συστάσεις του μαιευτήρα.
Αν η έγκυος αισθανθεί ότι υπερθερμαίνεται, πρέπει να λάβει αμέσως μέτρα:
-Να μετακινηθεί σε ένα δροσερό, κλιματιζόμενο χώρο
-Να πιει με μικρές γουλιές δροσερό νερό
-Να χαλαρώσει τα ρούχα της
-Να βάλει ψυχρά επιθέματα (πανιά βρεγμένα με κρύο νερό) στο δέρμα της
-Να βρέχεται με δροσερό νερό
Απαραίτητο είναι ακόμα να επικοινωνήσει αμέσως με τον μαιευτήρα της. Εάν παρουσιάσει έμετο, επιδείνωση των συμπτωμάτων της ή αν τα συμπτώματα αυτά επιμείνουν επί περισσότερο από μισή-μία ώρα, πρέπει να μεταφερθεί αμέσως στο νοσοκομείο.
«Είναι σημαντικό να ακούει η έγκυος το σώμα της», υπογραμμίζει ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Όταν ζητά αμέσως ιατρική βοήθεια, συνήθως δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο από κατάλληλη ενυδάτωση, δρόσισμα και μερικές συμβουλές για το τι να προσέξει στη συνέχεια. Αν, όμως, αφήσει την υπερθέρμανση να εξελιχθεί, μπορεί να υπάρξει σοβαρό πρόβλημα».
