Με την κεντρική εισήγηση του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα και την παρουσίαση της προόδου υλοποίησης του νέου ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ολοκληρώθηκε η τρίτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος «Κεντρική Μακεδονία» 2021 – 2027, στη Θεσσαλονίκη.
Το νέο ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι η μεγαλύτερη αναπτυξιακή παρέμβαση που έγινε ποτέ στην περιοχή με συνολικούς πόρους 1,44 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, την τρέχουσα χρονική περίοδο, ταυτόχρονα, κλείνει το ΕΣΠΑ 2014 – 2020 με υπερδέσμευση του προϋπολογισμού στο 105%, ενώ το νέο ΕΣΠΑ 2021 – 2027 σε μόλις δυο χρόνια από την έγκρισή του παρουσιάζει αξιοσημείωτη πρόοδο.
Όπως τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας, «όχι απλώς πετυχαίνουμε να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τους διαθέσιμους πόρους για την Περιφέρειά μας για την Προγραμματική Περίοδο 2014 – 2020, αλλά καταφέρνουμε να προσθέσουμε πολύ γρήγορα επιπλέον πόρους από το νέο ΕΣΠΑ που μεταφράζονται σε ακόμα περισσότερα έργα και δράσεις σε όλη την Κεντρική Μακεδονία».
Το ΕΣΠΑ 2014 – 2020, όπως σημείωσε ο Περιφερειάρχης, αποτελεί μεταξύ άλλων και ένα εργαλείο ωρίμανσης για το νέο ΕΣΠΑ, το οποίο τροφοδοτείται ήδη με σημαντικό αριθμό ώριμων πράξεων. «Στο νέο ΕΣΠΑ έχουμε καταφέρει να εξασφαλίσουμε χωρίς καμία διακοπή τη συνέχιση της λειτουργίας όλων των δομών του Κοινωνικού Ταμείου, δηλαδή όλες τις δομές και στους 38 Δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας, που καθημερινά στηρίζουν χιλιάδες ευάλωτους συμπολίτες μας, όπως γυναίκες, έφηβους και παιδιά σε κίνδυνο, ανθρώπους της τρίτης ηλικίας. Αυτό που δείχνουν τα επίσημα στοιχεία είναι ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προχωρά μπροστά σε σταθερές βάσεις. Ήδη έχουμε εκδώσει προσκλήσεις για έργα και δράσεις ύψους 927 εκατομμυρίων ευρώ, που αντιστοιχούν στο 64,3% του νέου ΕΣΠΑ. Ήδη έχουμε εντάξει έργα και δράσεις ύψους 536 εκατομμυρίων ευρώ, που αντιστοιχούν στο 37,2% του νέου ΕΣΠΑ, ενώ και οι συμβάσεις είναι ήδη στα 418 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή έχουμε συμβάσεις έργων για το ένα τρίτο του νέου ΕΣΠΑ. Και αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι τα 500 εκατομμύρια ευρώ αφορούν σε νέες δράσεις και έργα. Με απλά λόγια, το νέο ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας τρέχει σε σταθερές βάσεις και έχει ενεργοποιήσει όλους τους τομείς. Προχωράμε μπροστά ανοίγοντας διαρκώς νέες δράσεις και έργα σε συνεργασία πάντα με όλους τους φορείς», τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Αναφερόμενος στις νέες προσκλήσεις για έργα και δράσεις, που ανοίγουν μέσα στο καλοκαίρι, ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι «είναι ύψους 293 εκατομμυρίων ευρώ και στόχος μας είναι οι πληρωμές έργων να ξεπερνούν τα 250 εκατομμύρια ευρώ, ως το τέλος του 2024. Είναι χρήματα που βάζουμε στην πραγματική μας οικονομία. Μέσα στο καλοκαίρι θα έχουμε ήδη ενεργοποιήσει συνολικά 1,22 δισ. ευρώ, δηλαδή το 85% του συνολικού προϋπολογισμού του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027».
«Πυρήνας της φιλοσοφίας μας», υπογράμμισε ο Περιφερειάρχης, «είναι η σταθερή επένδυση στη συνεργασία με όλους τους φορείς και τους θεσμούς, ευρωπαϊκούς και ελληνικούς, που συμμετέχουν στην υλοποίηση του ΕΣΠΑ. Η συνεργασία αυτής της περιόδου κινήθηκε σε τρεις άξονες: της ενημέρωσης, για να είναι ξεκάθαρες και να γνωρίζουν όλοι τις χρηματοδοτικές δυνατότητες, της συνδιαμόρφωσης του περιεχομένου των προσκλήσεων για τις δράσεις και τα έργα και της υποστήριξης για την υποβολή των προτάσεων για έργα και δράσεις. Μπροστά μας έχουμε ακόμα πολύ δρόμο για την υλοποίηση των έργων και την ολοκλήρωση του νέου ΕΣΠΑ. Το δρόμο αυτό θα συνεχίσουμε να τον περπατάμε μαζί. Και πάνω στα γερά θεμέλια, που από κοινού έχουμε οικοδομήσει, στόχος μας είναι να αποδείξουμε για ακόμα μια φορά, ότι με τη συνεργασία, τη διαφάνεια και την τήρηση του κανονιστικού πλαισίου, θα επιτύχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα για όλους τους συμπολίτες μας στην Κεντρική Μακεδονία. Τα καλύτερα αποτελέσματα για βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη που θα φτάσει σε κάθε πολίτη, σε κάθε σπίτι, σε κάθε οικογένεια».
Ο Επικεφαλής της μονάδας Ελλάδας – Κύπρου της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Αστικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Carsten Rasmussen συνεχάρη την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για τα εξαιρετικά αποτελέσματα που πέτυχε στη διαχείριση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και μάλιστα παρά τις δύσκολες συνθήκες που διαμόρφωσαν η οικονομική, η πανδημική και η ενεργειακή κρίση. Ο Carsten Rasmussen έκανε ξεχωριστή αναφορά στις συνέργειες που αναπτύχθηκαν, επισημαίνοντας ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας κατάφερε να εγκαταστήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των φορέων στην ευρύτερη περιοχή. Αναφερόμενος, εξάλλου, στη νέα προγραμματική περίοδο, υπογράμμισε ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες με τον καλύτερο τρόπο.
Στις επιδόσεις της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση και την απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων αναφέρθηκε και η Διευθύντρια Απασχόλησης και Κοινωνικής Διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Barbara Kauffman. Η ίδια υπογράμμισε ότι οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων στην Κεντρική Μακεδονία και χαρακτήρισε σημαντικούς τους δείκτες που αντιστοιχούν μεταξύ άλλων σε δράσεις κοινωνικής προστασίας και απασχόλησης.
Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης παρουσιάστηκαν επίσης δυο έργα από δικαιούχους του προγράμματος ως καλές πρακτικές.
Το πρώτο από τον Αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης Κώστα Γιουτίκα, που αφορούσε στην εξυγίανση και αποκατάσταση του υπεδράφους και του υπόγειου νερού στην ευρύτερη περιοχή των Δήμων Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων – Μενεμένης και Δέλτα.
Το έργο της εξυγίανσης και αποκατάστασης του δυτικού παράκτιου μετώπου, όπως τόνισε ο κ. Γιουτίκας, αποτελεί το πρώτο τμήμα του εμβληματικού έργου για την ανάπλαση, ανάδειξη και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, μήκους 40 χλμ., από το Αγγελοχώρι ως το Καλοχώρι, που οραματίστηκε, σχεδίασε και υλοποιεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Γιουτίκας, ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι πρώτες μεγάλες παρεμβάσεις στην περιοχή από το Καλοχώρι μέχρι το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, σε ένα μήκος ακτογραμμής 6 χλμ. και σε συνολική έκταση 6.615 στρεμμάτων, με συνολικό κόστος 16 εκ. ευρώ. Ήδη ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση των πρανών του παράκτιου αναχώματος μήκους 3 χλμ., αλλά και στη διαδρομή προς τις καλύβες των ψαράδων σε ένα μήκος 12 χλμ. Επίσης, στο πλαίσιο της εξυγίανσης της περιοχής απομακρύνθηκαν 1.500 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων (αμίαντος, λάσπες), κατεδαφίστηκαν αυθαίρετες κατασκευές, έγινε καθαρισμός των υπόγειων υδάτων και έγινε αποκατάσταση των εδαφών και δενδροφυτεύσεις. Επίσης ολοκληρώθηκε ο καθαρισμός της έκτασης των παλιών βυρσοδεψείων της Θεσσαλονίκης, που αποτελούσε για δεκαετίες μια πηγή τεράστιας περιβαλλοντικής και αισθητικής ρύπανσης. Στις πολύ σημαντικές παρεμβάσεις στην περιοχή περιλαμβάνεται και ο καθαρισμός της κοίτης και των εκβολών του ρέματος του Δενδροποτάμου, με τη σύνδεση του αγωγού εκτόνωσης της ΕΥΑΘ με τον βιολογικό καθαρισμό της Σίνδου. Ο κ. Γιουτίκας αναφέρθηκε και στην αποκατάσταση της παλιάς χωματερής (πρώην ΧΑΔΑ) Καλοχωρίου 500 στρεμμάτων, τον καθαρισμό της περιοχής από μπάζα και ελαστικά, τη δενδροφύτευση του χώρου και την απομάκρυνση 40 τόνων ελαστικών από τον πυθμένα της θάλασσας, που ανακυκλώθηκαν.
Οι παρεμβάσεις όμως, όπως είπε ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης δεν τελείωσαν εδώ. Στο επόμενο διάστημα στην περιοχή προγραμματίστηκαν τέσσερις παρεμβάσεις, που θα την αναδείξουν: η χωροθέτηση στάσης της θαλάσσιας συγκοινωνίας, η δημιουργία περιβαλλοντικού πάρκου με χώρους άθλησης, περιπατητικές και ποδηλατικές διαδρομές, καγιάκ, χώρους αναψυχής, υποδομές για παρατήρηση πτηνών, διαδρομή μέσα από το δάσος του Γαλλικού ποταμού, που οδηγεί στο μοναδικό νοσοκομείο και κέντρο περίθαλψης αγρίων ζώων στη Βόρεια Ελλάδα και ο «κόκκινος δρόμος» δηλαδή η επέκταση του υφιστάμενου δικτύου σύνδεσης που θα πηγαίνει ανατολικά ως το Λιμάνι και δυτικά μέχρι τις υποδομές για την περίθαλψη των άγριων ζώων, με τη σύνδεση του περιβαλλοντικού πάρκου, της λιμνοθάλασσας του Καλοχωρίου, τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού και τις άλλες υποδομές της περιοχής.
Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της «Πρωτοβουλίας για το Παιδί» Νικόλαος Καρατόλιος, παρουσίασε το έργο και την προσφορά του συλλόγου, ο οποίος ενισχύεται σταθερά από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, μέσω των ευρωπαϊκών πόρων της. Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 2008 με αφορμή το τραγικό περιστατικό του μικρού Άλεξ, δραστηριοποιείται στο πεδίο της παιδικής προστασίας, φροντίζει παιδιά που βρίσκονται σε ανάγκη και κίνδυνο και παρέχει ολοκληρωμένο μοντέλο παιδικής προστασίας, διασφαλίζοντας παράλληλα τα δικαιώματα των παιδιών και τον θεσμό της οικογένειας.
Η Προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής του ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Αγγελική Ωραιοπούλου, πραγματοποίησε αναλυτική ενημέρωση για την ολοκλήρωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κεντρική Μακεδονία» 2014 – 2020, αλλά και για την πορεία υλοποίησης το νέου ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 2021 – 2027. Στρατηγικής σημασίας έργα, που ήδη εξελίσσονται, όπως είπε η κ. Ωραιοπούλου είναι τα επενδυτικά σχέδια καινοτομίας, η βιοκλιματική αναβάθμιση Κηφισιάς – Βότση και το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά.
Στον προγραμματισμό των νέων προσκλήσεων από το νέο ΕΣΠΑ αναφέρθηκε η Προϊσταμένη της Μονάδας Α2 της Διαχειριστικής Αρχής Στέλλα Αικατερινιάδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, η συνολική ενεργοποίηση δράσεων του νέου ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, στο τέλος του δευτέρου τριμήνου του 2024 καλύπτει προϋπολογισμό 1.219,23 εκ. ευρώ, δηλαδή το 84,6% του συνολικού προϋπολογισμού έχει ήδη ενεργοποιηθεί.
Επίσης στη συνεδρίαση, στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής του ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας πραγματοποίησαν ενημέρωση για τις Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις, τα θέματα Αξιολόγησης του Προγράμματος, τα έργα στρατηγικής σημασίας και την πρόοδο υλοποίησης της Στρατηγικής για την Πληροφόρηση και την Επικοινωνία του Προγράμματος.
