Το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη από το 1954 πέρασε στον Δήμο Σκιάθου και κι από το 1965 χαρακτηρίστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, ενώ το 1990 πραγματοποιήθηκαν εργασίες επισκευής και στερέωσης του κτιρίου.
Λίγα μόλις βήματα μακριά από το πολύβουο λιμάνι της Σκιάθου και στην καρδιά του πιο κοσμοπολίτικου σημείου της Χώρας, ένα μικρό δρομάκι προς τα δεξιά οδηγεί στην όμορφη μικρή πλατεία στο μέσο της οποίας, ένα μεγάλο δέντρο χαρίζει απλόχερα τη δροσερή σκιά του στους επισκέπτες του κατάλευκου σπιτιού που περιμένουν να μπουν μέσα και να θαυμάσουν τα υπάρχοντα-εκθέματα του αγίου της ελληνικής λογοτεχνίας, του σπουδαίου Σκιαθίτη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Με απλά λόγια, όπως ήταν άλλωστε και όλη η ζωή του μεγάλου λογοτέχνη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, είναι το σπίτι-μουσείο που έζησε στην πατρίδα του τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Το υπέροχο διώροφο σπίτι που είναι κλασικό δείγμα σκιαθίτικης λαϊκής αρχιτεκτονικής, χτίστηκε το 1860 από τον πατέρα του μεγάλου λογοτέχνη, τον ιερωμένο Αδαμάντιο όπως μπορεί να διακρίνει ο κάθε επισκέπτης, στην εντοιχισμένη από τότε επιγραφή στην είσοδο του σπιτιού.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης που γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Χώρα και πέθανε στον τόπο που γεννήθηκε το 1911 είχε μία εξαιρετικά λιτή ζωή ακόμη και στην Αθήνα όπου έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του. Είχε πέρα από το σπουδαίο συγγραφικό του έργο να επιδείξει και μία πρωτόγνωρη λιτότητα και στην καθημερινότητά του, ενώ ήταν και βαθιά θρησκευόμενος, κάτι που φαίνεται αποτυπωμένο και στο εσωτερικό του σπιτιού.
Μια εξωτερική ξύλινη σκάλα στην ανατολική πλευρά οδηγεί τους επισκέπτες στο εσωτερικό του σπιτιού που είναι διώροφο, με ανώγι και κατώγι, ενώ στο ανώγι, μια στενόμακρη είσοδος οδηγεί σε τρία δωμάτια.
Το ανώγι, δηλαδή ο πρώτος όροφος διατηρείται αυτούσιος με τα αυθεντικά του έπιπλα, αντικείμενα της εποχής και πολλά από τα προσωπικά του αντικείμενα, όπως το μελανοδοχείο του, το σεντούκι του και το κρεβάτι του, ενώ στο σαλόνι με το παραδοσιακό τζάκι και τα αυθεντικά έπιπλα, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πέρασε τα τελευταία του χρόνια πριν πεθάνει από πνευμονία.
Στα δεξιά της εισόδου, υπάρχει ένα μικρό σχετικά δωμάτιο, όπου υπάρχουν τα βιβλία και τα θρησκευτικά άμφια του πατέρα του συγγραφέα, του παπα Αδαμάντιου. Το μικρό αυτό δωμάτιο διαθέτει μόνο ένα παράθυρο, ένα κρεβάτι και ένα ντουλάπι χωμένο στον τοίχο, μοιάζοντας περισσότερο με κελί μοναχού. Αυτό τον χώρο ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης το χρησιμοποίησε αργότερα όταν πια είχε επιδεινωθεί πολύ η υγεία του τόσο ως γραφείο όσο και σαν υπνοδωμάτιο.
Το σαλόνι του σπιτιού με τους χρωματικούς ρόμβους στο ταβάνι, βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την είσοδο και στα αριστερά υπάρχει το τζάκι, που ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης αγαπούσε πολύ σαν χώρο. Πάνω από το τζάκι, δύο μικρά ράφια έχουν ακόμη τις κούπες και τα φλιτζάνια με τα νησιώτικα αυθεντικά σχέδια, που χρησιμοποιούσε ο μεγάλος συγγραφέας.
Μία εσωτερική ξύλινη σκάλα οδηγεί στην αυλή και στο ισόγειο του σπιτιού, το οποίο χρησιμοποιούνταν από την οικογένεια ως αποθηκευτικός χώρος. Σήμερα, λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος παλαιών και νέων εκδόσεων του Σκιαθίτη συγγραφέα.
Ο δήμαρχος Σκιάθου Θοδωρής Τζούμας μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δήλωσε ότι «για μας, για το νησί μας, για τον Πολιτισμό μας, η ανάδειξη του σπιτιού του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη είναι κορυφαίας σημασίας. Είναι τοπόσημο για τον τόπο μας και μια ολοζώντανη ιστορία που οφείλουμε να την μεταλαμπαδεύσουμε στους επισκέπτες της Σκιάθου και στους νεότερους. Για το νησί, το όνομα Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης είναι ιερό και αξεπέραστο. Τιμούμε στο μέγιστο δυνατό, τον σπουδαίο λογοτέχνη που αποτελεί σημαία για το νησί μας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι το έμβλημα του δήμου Σκιάθου είναι το πρόσωπο του μεγάλου μας συγγραφέα, η πιο σημαντική οδός του νησιού φέρει το όνομά του αλλά και το διεθνές αεροδρόμιο της Σκιάθου ονομάζεται «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης».
