Με την πρεμιέρα της παράστασης Europeana εγκαινιάζει η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής την καλλιτεχνική περίοδο 2019/20 στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Η παράσταση μουσικού θεάτρου Europeana, μια διεθνής παραγωγή που έχει τιμηθεί με την υποτροφία Ίψεν από τα σημαντικά ομώνυμα νορβηγικά βραβεία, αποτελεί συμπαραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ με τα Βραβεία Ίψεν και τη Lineculture και θα παρουσιαστεί για τρεις παραστάσεις στις 26, 27 και 28 Σεπτεμβρίου 2019.
Πρόκειται για ένα έργο σε σύλληψη και σκηνοθεσία της βραβευμένης ηθοποιού, περφόρμερ και σκηνοθέτιδας Ραφίκας Σαουίς, που διακρίνεται για την εικαστικότητα των παραστάσεών της, και σε μουσική του συνθέτη Σταύρου Γασπαράτου. Το Europeana, ένα πρωτότυπο έργο για τα εφηβικά όνειρα, αποκαλύπτει την ομορφιά, την τρυφερότητα και τις ανησυχίες της εφηβείας με τη συμμετοχή 60 νέων από διαφορετικές κοινότητες και χώρες.
Επίκεντρο του έργου αποτελούν 150 καταγεγραμμένες αφηγήσεις ασυνόδευτων προσφυγόπουλων. Οι ελπίδες και τα όνειρα αυτών των μικρών σύγχρονων Οδυσσέων που διέσχισαν εμπόλεμες και αφιλόξενες περιοχές συνδέονται με το κλασικό θεατρικό έργο του Ερρίκου Ίψεν Ο μικρός Έγιολφ, στο οποίο τίθεται υπό αμφισβήτηση η ανθρώπινη ευθύνη, σε μια παράσταση αφιερωμένη στη νέα γενιά.
«600 πρόσφυγες μέσα σε μια ώρα έφτασαν στη Λέσβο και στη Μόρια. Πάνω από 1.100 ανήλικα ασυνόδευτα προσφύγων έχουν άμεση ανάγκη στέγασης και προστασίας». Η είδηση θα μπορούσε να ανήκει στο 2015. Απέχει, όμως, από σήμερα ελάχιστες μέρες, καθώς δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες την 1η Σεπτεμβρίου του 2019. Ο εφιάλτης ξαναζωντανεύει. Και αν μοιάζει απειλητικός για όσους τον ακούνε, πώς φαντάζει για όσους τον βιώνουν και κυρίως τα ασυνόδευτα παιδιά;
Η Ραφίκα Σαουίς ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια μια έρευνα επισκεπτόμενη τις μονάδες πρώτης υποδοχής για ανήλικους ασυνόδευτους πρόσφυγες. Επισκέφτηκε Κέντρα σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου και συγκέντρωσε 150 συνεντεύξεις από εφήβους που περιγράφουν πώς φαντάζονται τον εαυτό τους στο μέλλον, τα όνειρά τους. Από το 2018 δημιούργησε σταδιακά μια πλατφόρμα εφήβων με διαφορετική κοινωνική και εθνική προέλευση με στόχο να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα ονειροπόλησης όπου οι ίδιοι οι έφηβοι οραματίζονται το μέλλον που θέλουν και προσδιορίζουν ελεύθερα την ταυτότητά τους.
Οι παραπάνω καταγραφές με συνεκτικό ιστό το θεατρικό έργο του Ερρίκου Ίψεν Ο μικρός Έγιολφ -με κεντρικό χαρακτήρα ένα παιδί που προσπάθησε αποτυχημένα να γίνει αποδεκτό από τους εγωκεντρικούς γονείς του και εντέλει χάθηκε στον βυθό της θάλασσας- οριοθετούν ένα πρωτότυπο «μυθολόγημα» για τη νέα γενιά.
Η παράσταση εξελίσσεται σε μια παιδική χαρά στο κέντρο μιας τυπικής πόλης του δυτικού κόσμου. Εκεί συναντιούνται ενήλικοι και έφηβοι από διαφορετικές κοινότητες με έναν σούπερ ήρωα. Από αυτό το σουρεαλιστικό συναπάντημα δημιουργείται το περίγραμμα ενός σκοτεινού παράδεισου, στον οποίο οι έφηβοι είναι ελεύθεροι να χαρτογραφήσουν μια νέα εποχή έναν αιώνα ακριβώς από τη γέννηση του φασισμού που αιματοκύλισε την υφήλιο.
Με τη μεθοδολογία του θεάτρου της κοινότητας, η Ραφίκα Σαουίς καταγράφει στο Europeana τις ανησυχίες της νέας γενιάς καταδεικνύοντας επίσης τις αγκυλώσεις του εγκλωβισμένου σε ξεπερασμένες συμβάσεις ενήλικου κόσμου. Με συνηγόρους σε αυτό το εγχείρημα το πρωτότυπο ηχητικό τοπίο του συνθέτη Σταύρου Γασπαράτου, τις εικαστικές εικόνες του Μιχάλη Αργυρού και τη χορογραφία της Δάφνης Αντωνιάδου, χρησιμοποιεί σύγχρονη γλώσσα που ακροβατεί ανάμεσα στον ρεαλισμό και το παράδοξο. Πραγματεύεται, επίσης, με την αυθάδεια και την αδιακρισία που χαρακτηρίζει το εφηβικό σύμπαν, ζητήματα όπως το σεξ, η βία και οι διακρίσεις. Οι εμψυχωτές του Έγιολφ στο Europeana είναι 60 έφηβοι-μέλη διαφορετικών κοινοτήτων, οι οποίοι καταθέτουν και μοιράζονται τα όνειρά τους με το κοινό.
Στην παράσταση συμμετέχουν η Χορωδία Con Anima, έφηβοι από το φυτώριο της ΚΣΟΤ, της ΜΚΟ Άρσις, η θεατρική ομάδα Μπούμσατσούμα (Μπρίστολ, Αγγλία), καθώς και νέοι που πήραν μέρος στα εργαστήρια υλοποίησης του έργου.
Μετά τις παραστάσεις στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, το έργο Europeana με τη συμμετοχή Νορβηγών εφήβων θα περιοδεύσει στη Νορβηγία.
Ραφίκα Σαουίς
Η Ραφίκα Σαουίς σπούδασε στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου της Ελλάδας και στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός με Εθνικό Θέατρο Ελλάδας, Φεστιβάλ Αθηνών, Abbey Festival, Μπιενάλε Αθηνών, Royal Academy of Dramatic Art, John Gielgud Theatre. Ως σκηνοθέτης ασχολείται με το πολιτικό θέατρο και το θέατρο-ντοκουμέντο. Το 2015 δημιούργησε μαζί με άλλους καλλιτέχνες την κολεκτίβα Zlap όπου παρουσίασαν σε Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, Μπιενάλε Αθηνών, Mixer Festival (Βελιγράδι), τη Σπουδή Ι και ΙΙ του έργου Ατρείδες, Τετράδια κρίσης μιλώντας για το προσφυγικό, εξετάζοντας την αμφισημία των ανθρωπιστικών πρακτικών της Δύσης. Πρόσφατα παρουσίασε έργο της στο Εθνικό Θέατρο της Νορβηγίας, στο Φεστιβάλ του Ίψεν στην πλατφόρμα «Monsters of Reality – The Mimesis Machine». Έχει συμμετάσχει στην Biennale Teatro, Venice Biennale 2017 στους 30 καλύτερους νέους δημιουργούς από όλον τον κόσμο. Έχει επίσης κερδίσει το grant του Οργανισμού ΝΕΟΝ και το βραβείο υποτροφίας Ίψεν. Είναι μέλος του Directors Lab Lincoln Theater Center στη Νέα Υόρκη. H τελευταία δουλειά που παρουσίασε ήταν η περφόρμανς μακράς διαρκείας μέσα σε εγκατάσταση Τρώες, anima captus μαζί με τον εικαστικό Μιχάλη Αργυρού στο Μουσείο Μπενάκη, με την υποστήριξη του Οργανισμού ΝΕΟΝ, του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του Μουσείου Μπενάκη. Το συνολικό έργο της έχει παρουσιαστεί στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, καθώς και στο Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο και το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σταύρος Γασπαράτος
Ο Σταύρος Γασπαράτος είναι συνθέτης και sound artist. Εκτός από τα προσωπικά του έργα συνθέτει μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και τον χορό. Από το 2000 έχει συνθέσει μουσική για πάνω από 100 παραγωγές, συνεργαζόμενος με πολύ σημαντικούς Έλληνες και ξένους δημιουργούς και φορείς όπως Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Αθηνών, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Επιδαύρου, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Εθνική Λυρική Σκηνή, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Ryerson Theatre School (Τορόντο), Mime Festival (Λονδίνο), Dock 11, Ballhaus NS (Βερολίνο), De Wagg (Άμστερνταμ), Macau C.C. (Κίνα), Paris Villette, EMPAC (Νέα Υόρκη), Όπερα Ντάλλας, BAM (Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο, Νέα Υόρκη), The Watermill Center (Νέα Υόρκη), The Glass House (Νέα Υόρκη), documenta14 (Κάσσελ), Remai Modern (Καναδάς) κ.ά.
Μουσικό θέατρο Europeana
Πρώτη παρουσίαση / Συμπαραγωγή με τα Ibsen Awards και τη Lineculture
26, 27, 28 Σεπτεμβρίου 2019
Ώρα έναρξης: 20.30
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Σύλληψη, ιστορία, σκηνοθεσία: Ραφίκα Σαουίς
Μουσική σύνθεση, ενορχήστρωση: Σταύρος Γασπαράτος
Εικαστική εικονοποίηση, σκηνικά, κοστούμια: Μιχάλης Αργυρού
Δραματουργία: Γιώτα Αργυροπούλου
Χορογραφία: Δάφνη Αντωνιάδου
Κείμενο: Αλεξάνδρα Ζέλμαν-Ντόρινγκ
Φωτισμοί: Άννα Σμπώκου
Καλλιτεχνική συνεργάτις: Παρασκευή Λυπημένου
Διεύθυνση χορωδίας: Ιουλία Τζαννετουλάκου
Με τους: Πάρη Αλεξανδρόπουλο, Δάφνη Αντωνιάδου, Ραφίκα Σαουίς
Ερμηνεύουν: Ευαγγελία Αλειφτήρα, Υακίνθη Αλεξανδρίδου-Ζηλάκου, Χρυσούλα Νεφέλη Κανάκη, Δήμητρα Χρυσούλα Καρυοφύλλη, Στεφανία Κιτσοπούλου, Κωνσταντίνα Κοντού, Στυλιανός Κράτσας, Αθηνά Λιάκη, Ανδριάνα Λουκίδη, Άννα Μαγδαληνή Λύτρα, Ορέστης Μπάρκας, Αγγελική Κρηναία Μπεβεράτου, Πάρις Πάτσης, Μαρία Ελένη Σκούρτη, Ηλέκτρα Ιωάννα Σούλιου, Σταματίνα Τσοπανίδου, Παναγιώτης Τασούλης, Αναστάσιος Τσουρής
Θεατρική ομάδα Μπούμσατσούμα (Μπρίστολ, Αγγλία): Γουάκερ Τζέμα, Γουίβερ Ρομάγια, Σταύρου Μαρίνο, Χόρλερ Βάλενς Έμιλυ, Χοτζ Μαξ
Φοιτητικό, παιδικό: 8 ευρώ
– Ταμεία Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος / Τηλ.: 213 088 5700 / Ομαδικές πωλήσεις: 213 088 5742. Ωράριο: καθημερινά 09.00-21.00 www.nationalopera.gr
