Την ώρα που η λήψη όλο και πιο δραστικών μέτρων γενικεύεται στον κόσμο για την ανάσχεση του κορονοϊού, τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν διαθέτουν καν τα στοιχειώδη όπλα για να προστατευθούν: τρεχούμενο νερό και σαπούνι.
Μετά την Κίνα, το επίκεντρο της επιδημίας έχει μεταφερθεί στην Ευρώπη. Αλλά η ανησυχία αυξάνεται για τις επιπτώσεις που θα σημαίνει η εξάπλωσή της στις υπό ανάπτυξιν χώρες με τα εύθραυστα συστήματα υγείας.
Οι ηγέτες των χωρών της Αφρικής και της Ασίας έχουν επιβάλει αυστηρούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς και μέτρα καραντίνας σε μία προσπάθεια αποτροπής της εξάπλωσης της επιδημίας.
Ομως το συστηματικό πλύσιμο των χεριών, ένα από τα στοιχειώδη μέτρα φραγμούς στην μόλυνση, που επαναλαμβάνεται αδιάκοπα από τις υγειονομικές αρχές, δεν είναι εφαρμόσιμο για εκατομμύρια ανθρώπους, προειδοποιεί ο ΟΗΕ.
Η Unicef υπολογίζει ότι το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δεν μπορούν να πλύνουν τα χέρια στο σπίτι τους.
Ορισμένες περιοχές δεν διαθέτουν τρεχούμενο νερό, δεν έχουν τα μέσα για να αγοράσουν σαπούνι και δεν γνωρίζουν την σημασία αυτής της απλής κίνησης προσωπικής υγιεινής για την προστασία τους, εξηγεί ο Σαμ Γκόντφρεϊ, υπεύθυνος της Unicef για το νερό και την υγιεινή για την νότια και την ανατολική Αφρική.
Την στιγμή που τα πρώτα κρούσματα εμφανίσθηκαν στην ήπειρο μέσω όσων έχουν τα μέσα να ταξιδέψουν στο εξωτερικό , η επιδημία θεωρείται νόσος των πλουσίων στην Αφρική, όμως είναι μία νόσος που θα καταλήξει να πλήττει ακόμη περισσότερο τους φτωχούς.
Οι κάτοικοι των υπερπληθών παραγκουπόλεων ή των γιγάντιων προσφυγικών καταυλισμών κινδυνεύουν, διότι οι άνθρωποι είναι ήδη θύματα του υποσιτισμού ή άλλων προβλημάτων υγείας, ενώ πλήττονται από έλλειψη καθαρισμού των ακάθαρτων νερών.
Στην υποσαχάρια Αφρική, το 63% των κατοίκων των αστικών περιοχών (258 εκατομμύρια άνθρωποι) δεν μπορούν να πλύνουν τα χέρια τους, σύμφωνα με την Unicef. Το ίδιο ισχύει για 22% του πληθυσμού (153 εκατομμύρια) της κεντρικής και νότιας Ασίας.
«Δεν το έχουμε ανάγκη»
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανησυχεί για την πορεία προς τις φτωχότερες χώρες μιας επιδημίας που έχει φέρει στα όρια των δυνατοτήτων τους τις πλουσιότερες χώρες.
Την ώρα που θα ευρωπαϊκά νοσοκομεία αναζητούν αναπνευστήρες, οι αφρικανικές χώρες αναζητούν σαπούνι.
Η Unicef διανέμει σαπούνι σε εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά η αναπλήρωση των αποθεμάτων έχει δυσκολέψει στις χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές που γίνονται από την Κίνα.
Ορισμένες χώρες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την εμπειρία που αποκτήθηκε από την μάχη κατά του Εμπολα.
Στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η επιδημία του Εμπολα έμαθε στους ανθρώπους να μην κάνουν χειραψία. «Χαιρετιούνται με τον αγκώνα και ο χαιρετισμός Εμπολα έγινε χαιρετισμός κορόνα», λέει ο Σαμ Γκόντφρεϊ.
Οι ειδικοί ελπίζουν ότι η πανδημία θα ωθήσει τις κυβερνήσεις να ενισχύσουν τους μηχανισμούς υγιεινής και τα ενημερωτικά μηνύματα για το πλύσιμο των χεριών που σώζει ζωές.
Αλλά ενώ το hashtag #SanitizersForSlums ενθουσιάζει το Twitter στην Κένυα, το σύνθημα δεν πείθει.
«Δεν έχουμε ανάγκη από αντισηπτικά για τα χέρια, δεν πέθανε κανείς επειδή δεν είχε. Δεν τα έχουμε ανάγκη», λέει ένας κάτοικος της παραγκούπολης του Ματάρε.
