Μετά το έξυπνο κινητό που απλοποίησε σε μεγάλο βαθμό την επικοινωνία μεταξύ των χρηστών και άλλαξε ακόμα και τον τρόπο δουλειάς κάποιων κατηγοριών επαγγελματιών, το έξυπνο σπίτι έχει ξεκινήσει να «οικοδομείται» και να αλλάζει τον τρόπο ζωής των ενοίκων του.
Οι έντονοι ρυθμοί του σύγχρονου τρόπου ζωής, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου και ανάγκη για προσαρμογή στις περιβαλλοντικές ανάγκες προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή δημιουργούν διαρκώς νέες ανάγκες, οι οποίες διαχειρίζονται ενιαία συστήματα αυτοματισμών και ελέγχου στο πλαίσιο του λεγόμενου «έξυπνου σπιτιού». Πρόκειται με λίγα λόγια για τη δυνατότητα ρύθμισης και ελέγχου ορισμένων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Για παράδειγμα μπορεί πλέον κάποιος να ρυθμίσει απομακρυσμένα τη θερμοκρασία στο σπίτι του, ώστε να έχει την επιθυμητή θερμοκρασία όταν θα επιστρέψει αλλά δεν θα ξοδεύει ενέργεια όσο λείπει. Σε γενικές γραμμές το σπίτι με νοημοσύνη δίνει στον ένοικό του τον απόλυτο έλεγχο σε συστήματα ασφάλειας, θέρμανσης, φωτισμού, ηλεκτρικών συσκευών, περιεχομένων multimedia κ.α., πάντα με βάση τις καθημερινές ανάγκες του. Οι λειτουργίες αυτές ελέγχονται με το πάτημα ενός κουμπιού, είτε ο ιδιοκτήτης βρίσκεται μέσα στο σπίτι, είτε βρίσκεται ακόμα και στο εξωτερικό.
Για να είναι όλα αυτά εφικτά, προϋπόθεση αποτελεί το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, δηλαδή η επικοινωνιακή διασύνδεση πάσης φύσεως συσκευών ώστε οι συσκευές να έχουν τη δυνατότητα ανταλλαγής πληροφορίας.
«Ουσιαστικά, είναι η απαιτούμενη υποδομή για να παρέχουμε υπηρεσίες, όπως αυτές της Πρότυπης Οικίας Υποβοηθούμενης Διαβίωσης, έναν καινοτόμο εργαστηριακό χώρο όπου αναπτύσσονται τεχνολογίες και υπηρεσίες υποβοηθούμενης διαβίωσης από τα μέλη του Εργαστηρίου Σχεδιασμού Ενσωματωμένων Συστημάτων & Εφαρμογών. Από τη στιγμή που έχουμε τα δεδομένα από τις συσκευές, το ερώτημα είναι τι κάνουμε με αυτά. Εδώ πλέον αναφερόμαστε σε υπηρεσίες οι οποίες χρησιμοποιούν τα δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων», επισημαίνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Νικόλαος Βώρος που είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Διευθυντής Εργαστηρίου Σχεδιασμού Ενσωματωμένων Συστημάτων & Εφαρμογών.
Το έξυπνο σπίτι δεν θεωρείται πλέον τεχνολογία από το μέλλον, είναι ήδη εδώ, αλλά βρίσκεται σε διαρκές στάδιο ανάπτυξης, προσαρμοζόμενο στις σύγχρονες ανάγκες που είναι διαρκώς μεταβαλλόμενες.
«Η τεχνολογία των “έξυπνων” σπιτιών δεν είναι νέα. Υπάρχει αρκετά χρόνια αλλά περιορίζεται κυρίως σε θέματα αυτοματισμών. Η Πρότυπη Οικία Υποβοηθούμενης Διαβίωσης που έχει αναπτυχθεί από το Εργαστήριο Σχεδιασμού Ενσωματωμένων Συστημάτων & Εφαρμογών (http:/www.esda-lab.gr) του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Πάτρα, είναι πολύ περισσότερο από αυτό. Ενσωματώνει όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες σε ένα ενοποιημένο περιβάλλον και παρέχει εξελιγμένες υπηρεσίες στους ενοίκους του. Για παράδειγμα, στο σπίτι υπάρχει οικιακός ρομποτικός βοηθός για την υποστήριξη του ενοίκου, φωνητική αλληλεπίδραση στα ελληνικά, ο έξυπνος καθρέφτης που εντοπίζει προβλήματα υγείας όταν τον κοιτάς και άλλα», εξηγεί ο κ. Βώρος και προσθέτει: «Ένα μέρος των τεχνολογιών της Πρότυπης Οικίας Υποβοηθούμενης Διαβίωσης αφορά σε τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες στο εμπόριο. Υπό αυτή την έννοια, τα παραδοσιακά σπίτια είναι σχετικά εύκολο να μετατραπούν σε “έξυπνα” ενσωματώνοντας κάποιας μορφής αυτοματισμών με χρήση των συγκεκριμένων προϊόντων. Πρόκειται όμως για “κλειστές” τεχνολογίες που παρέχουν συγκεκριμένες υπηρεσίες π.χ. έλεγχος φωτισμού».
Στην Πρότυπη Οικία Υποβοηθούμενης Διαβίωσης έχουν σχεδιαστεί και αναπτυχθεί νέες καινοτόμες υπηρεσίες που δεν υπάρχουν σε εμπορικά προϊόντα. Για παράδειγμα, υπάρχει η υπηρεσία αναζήτησης αντικειμένων σε φυσικό χώρο. Με την ίδια ευκολία που αναζητάς πληροφορία σε μια μηχανή αναζήτησης, μπορείς να αναζητήσεις φυσικά αντικείμενα στο χώρο της Πρότυπης Οικίας Υποβοηθούμενης Διαβίωσης, όπως για παράδειγμα τα κλειδιά σου, και το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της οικίας, η «Αλεξάνδρα», να σου απαντήσει και να σου δείξει που ακριβώς βρίσκονται μέσα στο σπίτι.
Όπως επιβεβαιώνει ο κ. Βώρος κατά τη νέα δεκαετία που μόλις ξεκίνησε αναμένουμε αύξηση των συσκευών μέσω των οποίων θα συλλέγουμε τα δεδομένα, τη χρήση της ρομποτικής ως μέρος του IoT και την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών με χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.
Κρίσιμος στην εξέλιξη των τεχνολογιών αυτών είναι το 5G, που αποτελεί ουσιαστικά μια ομπρέλα τεχνολογιών, η οποία θα παρέχει υψηλή διασυνδεσιμότητα των συσκευών σε μεγάλες ταχύτητες, τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους. «Ουσιαστικά μιλάμε για μια τεχνολογική επανάσταση που θα οδηγήσει σε μια πραγματικότητα όπου τα πάντα θα είναι διασυνδεδεμένα. Εδώ ένα μεγάλο θέμα είναι η ετερογένεια των συσκευών και των δεδομένων», εξηγεί μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Διευθυντής Εργαστηρίου Σχεδιασμού Ενσωματωμένων Συστημάτων & Εφαρμογών.
Η ετερογένεια των συσκευών είναι ζήτημα που απασχολεί ήδη τους κολοσσούς του χώρου των έξυπνων συσκευών, καθώς μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη στην ανάπτυξη τους. Στο πλαίσιο αυτό η Apple, η Amazon και η Google εκτός των άλλων, ανακοίνωσαν το προηγούμενο διάστημα ότι θα συνεργαστούν για την ανάπτυξη ενός κοινού προτύπου «smart home». Ζητούμενο είναι η απλοποίηση των πραγμάτων και γι’ αυτό δημιούργησαν το Connected Home Over IP, μία νέα ομάδα εργασίας, τη διαχείριση της οποίας έχει αναλάβει η Zigbee Alliance. Στόχος είναι η ανάπτυξη ενός νέου, ανοικτού πρότυπου συνδεσιμότητας για το έξυπνο σπίτι που θα βασίζεται στο Internet Protocol (IP).
Αν τα καταφέρουν, θα επωφεληθούν τόσο οι καταναλωτές που θα απολαμβάνουν πιο απλοποιημένες υπηρεσίες, χωρίς τον πονοκέφαλο της διασυνδεσιμότητας, όσο και οι διάφορες εταιρείες για τις οποίες θα μειωθεί σημαντικά το κόστος ανάπτυξης εκτός των άλλων.
Φ. Δουλγκέρη
