«Οι πρόσφατες εξελίξεις ως προς την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο και ιδίως η επιστολή που απηύθυνε στις 13 Νοεμβρίου ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη προς τον γενικό γραμματέα και η φερόμενη ως σύμβαση οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης της κυβέρνησης Σάρατζ, επιβάλλουν να επανεξετάσουμε παραδοχές ή αδράνειες των τελευταίων 45 ετών από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο έως σήμερα» ανέφερε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» στην Αθήνα, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
«Αφετηρία μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης πρέπει να είναι η δική μας εθνική αυτογνωσία. Η μετάθεση στο μέλλον των μεγάλων επιλογών, προστατεύει τα εθνικά μας συμφέροντα;» διερωτήθηκε ο κ. Βενιζέλος, για να συμπληρώσει: «Η απάντησή μου είναι καθαρά όχι».
Αναφερόμενος στη σημασία του ευρωπαϊκού πλαισίου, υποστήριξε ότι η στρατηγική του Ελσίνκι είχε ισχυρό έρεισμα με βάση τα δεδομένα της περιόδου 1996 – 2004.
«Τότε η προοπτική ένταξης στην Ε.Ε., ήταν υποτίθεται, τουρκική επιλογή. Το Ελσίνκι απέδωσε πρωτίστως την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε., παρά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν. Δεν οδήγησε όμως, ούτε στην πολιτική λύση του Κυπριακού, ούτε στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ούτε στην μείωση των μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων. Τώρα – είπε – το το ευρωπαϊκό δέλεαρ πλέον δεν είναι ανύπαρκτο, αλλά είναι πολύ αχνό για την Τουρκία. Οι συσχετισμοί δυνάμεων διαμορφώνονται σε άλλο πεδίο, πολύ πιο σύνθετο, στο οποίο η επιρροή της Ε.Ε. είναι περιορισμένη.
«Ο σεβασμός και η επίκληση του διεθνούς δικαίου πρέπει να μετουσιώνεται σε πολιτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες, οι οποίες, με την βοήθεια της διεθνούς δικαιοσύνης προστατεύουν μακροπρόθεσμα και ουσιαστικά τα εθνικά μας συμφέροντα και διασφαλίζουν την ειρήνη και την σταθερότητα της περιοχής μας. Πάντως, τα τελευταία 45 χρόνια, πέραν της ενεργού εκμετάλλευσης στον Πρίνο, εντός ελληνικών χωρικών υδάτων των έξι ναυτικών μιλίων, δεν κατέστη εφικτό να κάνουμε πραγματική εκμετάλλευση εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της ελληνικής ΑΟΖ», υπογράμμισε ο κ. Βενιζέλος.
«Οι δίαυλοι με την Τουρκία πρέπει να είναι πάντοτε ανοιχτοί», τόνισε ο κ. Βενιζέλος και εκτίμησε ότι το ενδιαφέρον μετατοπίζεται από το Αιγαίο «στην μεγάλη κλίμακα της Μεσογείου, αλλά και στον πυρήνα του ζητήματος που είναι το Κυπριακό και η αναγνώριση του ρητά αναγνωριζόμενου από το διεθνές δίκαιο, δικαιώματος των νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ».
«Η φερόμενη συμφωνία είναι γενναιόδωρη με την Λιβύη και την Αίγυπτο σε βάρος της Ελλάδας», υποστήριξε ο κ. Βενιζέλος και πρόσθεσε:
«Η διεθνής απόρριψη του λεγομένου MoU Τουρκίας-Λιβύης, έχει ιδιαίτερη πολιτική σημασία, καθώς και η αποτροπή άλλων συναφών εξελίξεων, όπως μια συμφωνία Τουρκίας και Αιγύπτου. Θα ήταν πολύ σημαντικό αντιστρόφως, να ενταθούν και να ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις Ελλάδας – Αιγύπτου, για την πλήρη και όχι μερική οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Μερική οριοθέτηση σημαίνει ότι παραμένει η πλήρης εκκρεμότητα για το Καστελόριζο. Η Ελλάδα πρέπει επίσης να προετοιμασθεί για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων με τη Λιβύη, όταν ανασυσταθεί και ασκήσει πλήρη κρατικό έλεγχο. Έχει μεγάλη σημασία να ολοκληρωθούν και οι διαβουλεύσεις Ελλάδας Ιταλίας. Ως προς τη γνωστή εκκρεμότητα στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, είναι σημαντικό να επαναφέρουμε τις ολοκληρωμένες ελληνικές προτάσεις του 2014» υποστήριξε.
«Χρειάζονται μεγάλες και σαφείς πολιτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες, που μπορούν να ακυρώσουν την στρατηγική της καθημερινής έντασης που ακολουθεί η άλλη πλευρά, και να συγκεντρώσουν έντονη διεθνή στήριξη» συνέχισε ο πρώην υπουργός.
«Πρέπει να αποσαφηνιστεί η εθνική γραμμή και να καταστεί αρραγές το εσωτερικό μέτωπο, και στην Ελλάδα, και στην Κύπρο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εγκατάλειψη του ρητορικού πατριωτισμού και της ροπής προς την εθνικολαϊκιστική ευκολία, μέσα από την ανάδειξη της σημασίας του πραγματικού πατριωτισμού. Οι προτάσεις πρέπει να είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, να προβάλουν τα δικαιώματα όλων των νησιών στις θαλάσσιες ζώνες και να λαμβάνουν υπόψη το συνολικό μήκος των ακτογραμμών στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο», είπε ο κ. Βενιζέλος και κατέληξε:
«Η αυτονόητη διπλωματική πρωτοβουλία που θα πρέπει να λάβει η Ελλάδα, είναι η διατύπωση επίσημης πρότασης για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο ταυτοχρόνως, και σε περίπτωση διαφωνίας, την υπογραφή συνυποσχετικού που θα αναγνωρίζει την δικαιοδοσία του διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Ταυτοχρόνως, η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία της επανάληψης των διαβουλεύσεων για την επικαιροποίηση των μέτρων οικοδόμησης της εμπιστοσύνης».
«Διαπραγμάτευση οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών κατά το διεθνές δίκαιο, δεν σημαίνει αποδοχή ή παραδοχή διεκδικήσεων διαστρεβλωμένων δικαιωμάτων ή μεθοδεύσεων. Διάλογος με απόντες, κωφούς ή υποστηρικτές κατ’ όνομα μόνο της καλής γειτονίας δεν γίνεται να υπάρξει. Διαπραγμάτευση παρομοίων θεμάτων υπό το κράτος μεγαφώνων και προβολέων, πουθενά στον κόσμο δεν διεξάγεται και εάν επιχειρηθεί θα είναι εξ ορισμού αδιέξοδος. Συνομωσιολογία και υπαινιγμοί προδοσίας, κατά ισοπεδωτικό, με άγνοια των γεωπολιτικών δεδομένων, είναι γνώριμες συνταγές που οδηγούν, είτε στην αδράνεια, είτε σε στρατηγικές και τακτικές που μπορεί να έχουν βαρύ κόστος για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της χώρας», ανέφερε ο πρέσβης επί τιμή, Γιώργος Σαββαΐδης.
Ο κ. Σαββαΐδης, πρόσθεσε ότι η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας είναι γενικώς θετική για τις ελληνικές θέσεις, αλλά προβληματικά ασαφής ως προς τις οριοθετήσεις της υφαλοκρηπίδας.
«Χωρίς να το πολυκαταλάβουμε, η διαφορά μας με την Τουρκία μεταφέρθηκε από το Αιγαίο στην ανατολική Μεσόγειο», ανέφερε ο πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης, και τόνισε ότι είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί μια συμφωνία με την Τουρκία στο Αιγαίο, λόγω της γεωγραφικής σύνθεσης της περιοχής, και του ότι τα ελληνικά νησιά είναι πολύ κοντά με τις τουρκικές ακτές.
Συνεχίζοντας, ο κ. Αποστολίδης εκτίμησε ότι το πρόβλημα ξεκίνησε μετά τις συμφωνίες που έκανε η Κύπρος για την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Αναφερόμενος στη συμφωνία της Τουρκίας με την Λιβύη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, είπε ότι δημιουργεί προηγούμενο: «Εμείς βέβαια δηλώνουμε πως η συμφωνία είναι ανυπόστατη», είπε ο κ. Αποστολίδης, αλλά «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε περαιτέρω ανάφλεξη, γιατί ακούμε συνέχεια απειλές και προθέσεις για έρευνες και στο λιβυκό κομμάτι για λογαριασμό της Λιβύης».
«Όλες οι διαφορές γύρω από θαλάσσιες ζώνες, λύνονται ειρηνικά, και αυτό πρέπει να επιδιώξουμε. Ο διάλογος και η διαπραγμάτευση είναι αναγκαστική οδός», κατέληξε ο κ. Αποστολίδης.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν μεταξύ άλλων, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Παναγιώτης Πικραμένος, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Δημήτρης Τσιόδρας, η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, οι βουλευτές Θεόδωρος Ρουσόπουλος, Ανδρέας Λοβέρδος (κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΙΝΑΛ), Διονύσης Χατζηδάκης, Ζέτα Μακρή, Τάσος Χατζηβασιλείου κ.ά..
