Την ώρα που οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σκληραίνουν τα μέτρα του lockdown για να αναχαιτίσουν την εξάπλωση της επιδημίας του κορονοϊού, προκαλώντας συχνά την οργή των πληθυσμών τους, η Φινλανδία βρίσκεται σε άλλο μήκος κύματος: το επίπεδο των κρουσμάτων μειώνεται και οι κάτοικοι υποστηρίζουν ευρέως τα περιοριστικά μέτρα.
Στην σκιά της γειτονικής Σουηδίας, που απασχόλησε τον κόσμο με την στρατηγική που ακολούθησε αποφεύγοντας να επιβάλει lockown ή περιοριστικά μέτρα, η Φινλανδία κατόρθωσε διακριτικά να διατηρήσει το επίπεδο των κρουσμάτων πέντε φορές χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το χαμηλότερο στην ευρωπαϊκή ήπειρο ποσοστό θανάτων.
Κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων εβδομάδων, η Φινλανδία κατέγραψε 45,7 νέα κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους, το χαμηλότερο επίπεδο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Και η χώρα είναι μόνη αυτήν την στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ενωση που καταγράφει μικρότερο αριθμό νέων κρουσμάτων σε σχέση με πριν από δεκαπέντε ημέρες.
«Η κατάσταση έμοιαζε ανησυχητική όταν τα κρούσματα αυξήθηκαν με ταχείς ρυθμούς» στις αρχές του Οκτωβρίου, παραδέχεται ο επικεφαλής επιδημιολόγος Μίκα Σαλμίνεν, «αλλά είναι ξεκάθαρο ότι η αιχμή έχει περάσει».
Μία κατάσταση που οι υγειονομικές αρχές αποδίδουν στην ταχεία αντίδραση της κυβέρνησης, η οποία επέβαλε μερικό lockdown τον Μάρτιο και απαγόρευσε τις μετακινήσεις από και προς την πρωτεύουσα.
Οταν ήρθησαν τα μέτρα, εφαρμόσθηκαν συστήματα διαγνωστικών τεστ και ιχνηλάτησης μέσω application. Αυτή η εφαρμογή χρησιμοποιείται σήμερα μαζικά στην Φινλανδία: έχει «κατέβει» περί τις 2,5 εκατομμύρια φορές, σε μία χώρα 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων, που δεν ασχολήθηκε με προβλήματα προσωπικών δεδομένων και λειτουργικότητας, όπως άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Επαγγελματίες του lockdown
Σε μία χώρα όπου οι αρχές χαίρουν υψηλού επιπέδου εμπιστοσύνης των πολιτών, οι Φινλανδοί υιοθέτησαν τους κανόνες. Σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που πραγματοποιήθηκε στο τέλος του Οκτωβρίου, περί το ένα τέταρτο των πολιτών θεωρούν ότι το lockdown βελτίωσε την ζωή τους, γεγονός που κάνει την Φινλανδία την θετικότερη χώρα της Ευρώπης απέναντι στα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.
Ο ενθουσιασμός εξηγείται εν μέρει από ευκολία στην άσκηση της εξ αποστάσεως εργασίας σε μία υψηλής ψηφιοποίησης κοινωνία.
«Η οικονομία είναι έτσι δομημένη ώστε να μην είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία στους χώρους εργασίας μεγάλου τμήματος των εργαζομένων», εξηγεί η Νέλι Χανκόνεν, καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι.
Ο χαρακτήρας των Φινλανδών, που θεωρούνται συγκρατημένοι και μοναχικοί, έπαιξε επίσης ρόλο, λέει. «Στην φινλανδική κουλτούρα , δεν είμαστε πάρα πολύ κοινωνικοί…μας αρέσει να είμαστε μόνοι και λίγο απομονωμένοι».
«Κρατήστε το χαμόγελο»
Αυτές τις μέρες του τέλους του φθινοπώρου, οι άνθρωποι κάνουν ήρεμοι βόλτα στους δρόμους του Ελσίνκι. Λίγοι φορούν μάσκα, αν και οι αρχές έκαναν πρόσφατα σχετική σύσταση.
«Η καθημερινή μου ζωή δεν δοκιμάστηκε πολύ», εξηγεί ο 36χρονος Γκέγκι Αϊντίν, πρώην υγειονομικός που έγινε γραφίστας. Η επαγγελματική αλλαγή δεν τον ευνόησε εξαιτίας της έλλειψης απασχόλησης, αλλά και η κοινωνική του ζωή περιορίσθηκε. «Οι φίλοι μου δεν έχουν και πολλη όρεξη να συναντηθούμε και το κατανοώ», λέει.
Στην καρδιά του Ελσίνκι, ο Ρίτσαρντ ΜακΚόρμικ τακτοποιεί τα γυάλινα διαχωριστικά που έχει εγκαταστήσει στον εξωτερικό χώρο του εστιατορίου του ανάμεσα στα τραπέζια, ώστε να υποδέχεται με ασφάλεια την πελατεία του. «Εχει γίνει σαν σαλόνι, όπου οι άνθρωποι μπορούν να φάνε σε ιδιωτικό χώρο», εξηγεί ο εστιάτορας.
Αν η φινλανδική οικονομία υποχώρησε κατά 6,4% του ΑΕΠ κατά το δεύτερο τρίμηνο – ποσοστό δύο φορές μικρότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, το πλήγμα στην εστίαση ήταν καταστροφικό, σύμφωνα με το Ρίτσαρντ ΜακΚόρμικ, ο οποίος αναγκάσθηκε να κάνει πολλές απολύσεις.
Στο εξής, τα εστιατόρια λειτουργούν στο 50% της χωρητικότητάς τους στους εσωτερικούς χώρους και οι ώρες λειτουργίας έχουν περιορισθεί. Αντίθετα, κανένας περιορισμός δεν έχει επιβληθεί για τους εξωτερικούς τους χώρους και τα γυάλινα διαχωριστικά που έχουν τοποθετηθεί «επέτρεψαν να γίνουν επαναπροσλήψεις».
Για τον εστιάτορα το σύνθημα είναι: «Προσπαθήστε να βρείτε νέους τρόπους αντιμετώπισης της καθημερινής ζωής. και κρατήστε το χαμόγελο!».
