«Τώρα που υπάρχει φως μετά από το πολύχρονο σκοτεινό τούνελ της οικονομικής κρίσης είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν πολλές ευκαιρίες στη χώρα μας, τόσο για σπουδές, όσο και για εργασία», δηλώνει ο καθηγητής Ψηφιακών Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, Γιώργος Καραγιαννίδης, ο οποίος για πέμπτη συνεχή χρονιά συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των επιστημόνων με τη μεγαλύτερη ερευνητική επιρροή παγκοσμίως, που συντάσσει ο διεθνώς αναγνωρισμένος οργανισμός Thomson Reuters.
«Το δυνατό στοιχείο είναι οι άνθρωποί μας, δηλαδή οι φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες και μεταδιδάκτορες», τονίζει σε συνέντευξη στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, εξηγώντας πως η έρευνα που παράγεται στα ελληνικά πανεπιστήμια έχει, λόγω του υψηλού επιπέδου των επιστημόνων, τη δύναμη να βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία, ακόμη κι αν υστερεί στο θέμα της χρηματοδότησης σε σχέση με τις δυνατότητες που έχουν ερευνητικά κέντρα στο εξωτερικό.
Με την ομάδα του να μετρά επτά πατέντες χρηματοδοτούμενες από τον ΕΛΚΕ του ΑΠΘ, εκτιμά πως στο Αριστοτέλειο γίνεται «εξαιρετική δουλειά στον τομέα της αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων», τονίζει, ωστόσο, πως σκοπός της έρευνας που διεξάγεται στα πανεπιστήμια δεν μπορεί να είναι μόνο η παραγωγή “προϊόντων” αλλά η παραγωγή νέας γνώσης, κυρίως σε θεωρητικό επίπεδο, καθώς «χωρίς θεωρία δεν μπορούν να υπάρξουν καινοτόμα προϊόντα».
«Μας γεμίζει χαρά και μας δίνει θάρρος και δύναμη να συνεχίσουμε», λέει για τη νέα διεθνή διάκρισή του, την οποία μοιράζεται με την ομάδα του «Wireless Communications Systems Group» (WCSG), που τα τελευταία 15 χρόνια δραστηριοποιείται στην επιστήμη των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής και τα τελευταία χρόνια στα συστήματα κινητών επικοινωνιών 5G και μετά το 5G, την ασύρματη φόρτιση κινητών τερματικών και την επεξεργασία σήματος για βιοϊατρικές εφαρμογές.
Αποκαλύπτει, δε, κάποια από τα σημαντικότερα ερευνητικά επιτεύγματα της ομάδας, «την παρουσίαση της επόμενης γενιάς κοχλιακών εμφυτευμάτων, όπου θα χρησιμοποιείται το φως ως μέσο επικοινωνίας» και «την πρόωρη διάγνωση αγγειακών παθήσεων, όπως η στένωση αρτηριών και τα ανευρύσματα, μέσω συσκευών χαμηλού κόστους και πολυπλοκότητας που θα συνδέονται με το smartphone η το tablet».
Ο κατάλογος των επιστημόνων με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως στηρίζεται στα στοιχεία της ερευνητικής βάσης δεδομένων Web of Science και δημιουργείται στο πλαίσιο του project Clarivate Analytics. Περιλαμβάνει συνολικά 6.200 επιστήμονες, από τα περίπου 9.000.000 ερευνητών που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως, το έργο των οποίων έχει τη μεγαλύτερη επιρροή, κάτι που προκύπτει από την απήχηση του έργου τους κατά τα τελευταία 10 έτη.
«Το Αριστοτέλειο αποδεικνύει συνεχώς ότι είναι ένα Πανεπιστήμιο της αριστείας, με διεθνές κύρος και επιστημονικό δυναμικό υψηλού επιπέδου, με παγκόσμια εμβέλεια», δηλώνει ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου, εκφράζοντας τα θερμά του συγχαρητήρια στον κ. Καραγιαννίδη για τη σημαντική του διάκριση.
Στον κατάλογο περιλαμβάνονται ακόμη δεκατρείς Έλληνες πανεπιστημιακοί: Νίκος Απέργης (King Abdulaziz University & Πανεπιστήμιο Πειραιά), Χάρης Γαλανάκης (King Saud University & Εργαστήρια Γαλανάκης), Ευάγγελος Γιακουμής (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Δημήτριος Ρακόπουλος (Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης & Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), Κωνσταντίνος Ρακόπουλος (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), Γεωργία Σαλάντη (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων & University of Bern), Ματθαίος Σανταμούρης (University of New South Wales Sydney & Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) Ματθαίος Φαλάγγας (Tufts University & Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν), Κωνσταντίνος Φαρσαλίνος (King Abdulaziz University & Πανεπιστήμιο Πατρών), Γεράσιμος Φιλιππάτος (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών & Πανεπιστήμιο Κύπρου), Νίκος Χατζηαργυρίου (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο & Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), Άρτεμις Χατζηγεωργίου (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας & Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ).
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του καθηγητή Γιώργου Καραγιαννίδη στη Σμαρώ Αβραμίδου για το ΑΠΕ-ΜΠΕ:
Ερ: Η πρώτη φορά που ο οργανισμός Thomson Reuters σας συμπεριέλαβε στους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως ήταν μια μοναδική τιμή και σπουδαία στιγμή. Την επόμενη χρονιά, όταν και πάλι το όνομά σας ήταν στην ίδια λίστα, είχατε μιλήσει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την επιβεβαίωση -μέσα από τη διάκριση- της «διαχρονικής σπουδαιότητα της έρευνας» της ομάδας σας. Τι καινούρια συναισθήματα γεννά η φετινή πέμπτη παγκόσμια αναγνώριση από έναν τόσο σημαντικό οργανισμό;
ΑΠ: Η συμπερίληψη στη λίστα αυτή σχετίζεται με το πώς η ερευνητική δραστηριότητα ενός επιστήμονα επηρέασε την έρευνα άλλων επιστημόνων την προηγούμενη δεκαετία. Φέτος αφορά το 2009 έως το 2018. Η «επίδραση» αυτή μετράται όχι μόνο με τον συνολικό αριθμό των ετεροαναφορών ενός επιστήμονα, αλλά και με άλλους δείκτες, όπως η δυναμική αύξηση των ετεροαναφορών κ.λ.π. Λεπτομέρειες για τη μέθοδο που ακολουθείται δίνονται από τον ίδιο τον οργανισμό, μαζί με την ανακοίνωση της λίστας. Ο οργανισμός Clarivate Analytics -πρώην Thomson Reuters- που εκδίδει τη λίστα αυτή διαθέτει την παλαιότερη και περισσότερο αξιόπιστη βάση επιστημονικών δεδομένων, δηλαδή εκεί καταχωρούνται όλες οι επιστημονικές δημοσιεύσεις σε έγκυρα διεθνή περιοδικά.
Η πέμπτη συνεχή φορά που το όνομά μου περιλαμβάνεται στη λίστα αυτή επιβεβαιώνει την σημαντική -15ετή πλέον- συνεισφορά της ερευνητικής μου ομάδας, του Wireless Communications Systems Group (WCSG), στην επιστήμη των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής, μας γεμίζει χαρά και μας δίνει θάρρος και δύναμη να συνεχίσουμε. Ταυτόχρονα, αυξάνεται η διεθνής αναγνώριση του WCSG, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για τους νέους επιστήμονες- συνεργάτες μου. Θα ήθελα να σας αναφέρω ότι συνεργάτες μου τα προηγούμενα χρόνια είναι σήμερα καθηγητές σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως επίσης και υψηλόβαθμα στελέχη σε εταιρείες του κλάδου των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής (NOKIA, Ericsson, Intracom).
Ερ.: Όταν μιλάμε για τεχνολογική επανάσταση στον χώρο των τηλεπικοινωνιών ο ανταγωνισμός είναι αμείλικτος. Στο κομμάτι της έρευνας που δραστηριοποιείστε ποιο είναι το «δυνατό στοιχείο», που μπορεί να κρατήσει ένα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο στην παγκόσμια πρωτοπορία, όταν απέναντι έχει ιδρύματα και τεχνολογικά ινστιτούτα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να επενδύουν εκατοντάδες εκατομμύρια;
Απ.: Θα σας απαντήσω ευθέως. Το «δυνατό στοιχείο» είναι οι άνθρωποί μας, δηλαδή οι φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες και μεταδιδάκτορες. Κατανοώ πλήρως ότι η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης είναι σημαντικό μειονέκτημα έναντι άλλων ερευνητικών κέντρων στο εξωτερικό, αλλά η ύπαρξη υψηλού επιπέδου επιστημόνων μπορεί εν μέρει να το αναπληρώσει.
Ερ.: Πάνω σε τι εργάζεστε αυτή την περίοδο και σε ποια ευρωπαϊκά ή άλλα προγράμματα συμμετέχετε; Προσδοκούμε στην ανάπτυξη κάποιας νέας τεχνολογίας που θα φέρει ελληνική υπογραφή;
Απ.: Τα τελευταία χρόνια η ομάδα μου δραστηριοποιείται σε τρεις ερευνητικούς τομείς: Τα συστήματα κινητών επικοινωνιών 5G και μετά το 5G (beyond 5G), την ασύρματη φόρτιση κινητών τερματικών και την επεξεργασία σήματος για βιοϊατρικές εφαρμογές. Θα ήθελα να σας πω δυο λόγια για τον τελευταίο τομέα. Αυτός περιλαμβάνει δύο θεματικές ενότητες: Πρώτο, την παρουσίαση της επόμενης γενιάς κοχλιακών εμφυτευμάτων, όπου θα χρησιμοποιείται το φως ως μέσο επικοινωνίας. Η τεχνική αυτή δημοσιεύτηκε φέτος σε κορυφαίο περιοδικό και έχει σαν αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση της ποιότητας του κοχλιακού εμφυτεύματος. Δεύτερο, την πρόωρη διάγνωση αγγειακών παθήσεων, όπως η στένωση αρτηριών και τα ανευρύσματα, μέσω συσκευών χαμηλού κόστους και πολυπλοκότητας που θα συνδέονται με το smartphone η το tablet.
Ερ.: Ποια είναι η επόμενη «επανάσταση» που θα βιώσουμε σε ό,τι αφορά τα τηλεπικοινωνιακά συστήματα;
Απ.: Τα συστήματα μετά το 5G -ονομάζονται beyond 5G- θα χρησιμοποιούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τεχνητή νοημοσύνη, για να υποστηρίξουν τις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις ενός μεγάλου εύρους εφαρμογών. Συγκεκριμένα, τα συστήματα αυτά, μεταξύ άλλων, θα έχουν σαν στόχο την προσφορά video υπερυψηλής ευκρίνειας απευθείας από το διαδίκτυο σε πραγματικό χρόνο, την υψηλή αξιοπιστία επικοινωνίας που είναι -για παράδειγμα- απαραίτητη για την πρόβλεψη και αποφυγή αυτοκινητιστικών ατυχημάτων ή της διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος, την αδιάλειπτη λειτουργία των smartphones και tablets για πολύ μεγαλύτερα διαστήματα από τα σημερινά χωρίς την ανάγκη ενσύρματης φόρτισης, την χρήση του δικτύου επικοινωνιών για εφαρμογές όπως η εξ αποστάσεως παρακολούθηση της υγείας των ασθενών.
Ερ.: Από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει ανακοινωθεί ότι εντός των ημερών θα προχωρήσει η θέσπιση του νέου απλοποιημένου πλαισίου λειτουργίας των ΕΛΚΕ. Παράλληλα σε δημόσια διαβούλευση θα τεθούν προτάσεις για τη δυνατότητα ίδρυσης ΝΠΙΔ, που θα διαχειρίζονται ίδιους πόρους από ερευνητικά προγράμματα, καθώς και για την αξιοποίηση της πνευματικής ιδιοκτησίας και περιουσίας Πανεπιστημίων. Είναι αρκετά αυτά, ώστε οι ερευνητικές ομάδες στα ελληνικά πανεπιστήμια και η εφαρμοσμένη έρευνα να κάνουν το άλμα προς τα εμπρός, ώστε να δούμε τα επόμενα χρόνια τα ονόματα ακόμη περισσότερων συναδέλφων σας σε λίστες όπως του Thomson Reuters;
Απ.: Το νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΕΛΚΕ αποτελεί μία ιδιαίτερα θετική πρωτοβουλία εκ μέρους της κυβέρνησης, την οποία ανέμεναν τα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα εδώ και πολλά χρόνια. Αν με ρωτάτε αν αυτό είναι αρκετό θα σας απαντήσω: Όχι. Πρέπει να συνυπάρξει με μια ομαλή λειτουργία των πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων, η οποία θα επιτρέψει τη διευκόλυνση της ερευνητικής δραστηριότητας, ώστε αυτή να οδηγήσει σε περισσότερες δημοσιεύσεις, πατέντες, κλπ.
Ερ.: Τι κίνητρα χρειάζονται ώστε τα ερευνητικά αποτελέσματα και οι καινοτομίες που παράγετε στο ΑΠΘ να μετουσιωθούν σε προϊόντα; Τι συνέργειες επιδιώκετε στην εγχώρια ή διεθνή αγορά και τι κίνητρα θα βοηθούσαν το Πανεπιστήμιο να γίνει περισσότερο εξωστρεφές;
Απ.: Ο ΕΛΚΕ του ΑΠΘ κάνει μια εξαιρετική δουλειά στον τομέα της αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Όμως, θα ήθελα να αναφέρω ότι αν και είμαι σε Τμήμα που βρίσκεται στην αιχμή της τεχνολογίας και στο οποίο προκύπτουν πολλά “προϊόντα” της έρευνας -η δική μου ερευνητική ομάδα έχει 7 πατέντες χρηματοδοτούμενες από τον ΕΛΚΕ ΑΠΘ- σκοπός της έρευνας που διεξάγεται στα πανεπιστήμια δεν μπορεί να είναι μόνο η παραγωγή “προϊόντων” αλλά η παραγωγή νέας γνώσης, κυρίως σε θεωρητικό επίπεδο. Μην ξεχνάτε ότι χωρίς θεωρία δεν μπορούν να υπάρξουν καινοτόμα προϊόντα. Να το πω και διαφορετικά. Μόνο με την ενίσχυση της βασικής έρευνας μπορούμε να οδηγηθούμε στην δημιουργία καινοτόμων προϊόντων.
Ερ.: Έχει χαρακτηριστεί εμβληματική και οριζόντια πολιτική ο ψηφιακός μετασχηματισμός της χώρας. Οι τεχνολογίες είναι διαθέσιμες και η Ελλάδα δεν καλείται να …ανακαλύψει τον τροχό. Με διακηρυγμένη την πολιτική βούληση τι δυσκολίες έχει το εγχείρημα; Έχουν να κάνουν με το μέγεθος της μεταρρύθμισης ή την ωριμότητα και εκπαίδευση της κοινωνίας να τη δεχθεί;
Απ.: Η πρωτοβουλία αυτή θα έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας. Από την πολύχρονη πείρα μου στις ψηφιακές τεχνολογίες μπορώ να πω ότι μια τέτοια μεταρρύθμιση πρέπει να γίνει «από τα πάνω», δηλαδή με κυβερνητική πρωτοβουλία, χωρίς να περιμένει την αντίστοιχη ωρίμανση της κοινωνίας. Δείτε για παράδειγμα τι συνέβη μετά από παρόμοιες κυβερνητικές πρωτοβουλίες στο παρελθόν, όπως τα ΚΕΠ, αλλά και μεμονωμένες, όπως αυτές του Δήμου Τρικάλων. Και οι δύο αυτές πρωτοβουλίες δεν ανέμεναν την ωρίμανση ή εκπαίδευση της κοινωνίας, ενώ είχαν ιδιαίτερα σημαντικά θετικά αποτελέσματα για την κοινωνία.
Ερ.: Εξακολουθείτε να δηλώνετε «συνειδητά μένω Ελλάδα» και να προτρέπετε και τους φοιτητές σας πριν αναζητήσουν το εργασιακό τους μέλλον στο εξωτερικό να εξετάσουν τις δυνατότητες που υπάρχουν στη χώρα τους;
Απ.: Ναι. Ίσως τώρα περισσότερο από το παρελθόν. Τώρα που υπάρχει φως μετά από το πολύχρονο σκοτεινό τούνελ της οικονομικής κρίσης είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξουν πολλές ευκαιρίες στη χώρα μας, τόσο για σπουδές όσο και για εργασία.
