Η καθαρεύουσα αναγνωρίζεται ως γλωσσικό φαινόμενο που φέρει κοινωνικές προεκτάσεις και ιστορική σημασία. Στην παρούσα ανάλυση, εξετάζουμε τις επιπτώσεις της ανιστόρητης αντίληψης απέναντι στην καθαρεύουσα και τη νοσταλγική της χρήση στη σύγχρονη γλώσσα. Αναφέρω την αταξία που προκαλεί αυτή η χρήση στο τυπικό της γλώσσας, καθώς το λεξιλόγιο παραμένει σχετικά απλό. Είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι η καθαρεύουσα χρησιμοποιείται από κάποιους ως σήμα κοινωνικής αναγνώρισης, κάτι που καθιστά την γλώσσα περισσότερο ένα εργαλείο κοινωνικής αποδοχής παρά επικοινωνίας. Υπάρχουν πολλοί που, με αγάπη για τη γλώσσα, νοσταλγούν την καθαρεύουσα από τα σχολικά τους χρόνια.
Η πραγματικότητα είναι ότι ενώ πολλοί διδάχθηκαν αρχαία ελληνικά, η καθαρεύουσα δεν διδάχθηκε ποτέ συστηματικά. Οι μάχες μεταξύ των καθαρευουσιάνων αναδεικνύουν τον τεχνητό χαρακτήρα της καθαρεύουσας, η οποία ποτέ δεν επικράτησε σε συγκεκριμένη περίοδο, αλλά πάντα παρακολουθούσε τη ζωντανή γλώσσα. Ακόμη και οι σπάνιες περιπτώσεις όπου εμφανίζεται σε σημαντικά έργα, δεν απαλλάσσουν τη γλώσσα από την εγγενή της αντίφαση ως νεκρή γλώσσα.
Αν και η επιστροφή στην καθαρεύουσα δεν είναι θέμα συζήτησης σήμερα, υπάρχουν γραμματικοί τύποι που επιστρέφουν στην καθημερινή χρήση. Εντούτοις, αυτό το φαινόμενο, αν και δεν είναι ουσιαστικός κίνδυνος, προκαλεί αταξία. Για παράδειγμα, παρατηρούνται ρήματα που, παρόλο που έχουν επιβιώσει, φέρουν την δυσκαμψία τους στην τυπική χρήση της γλώσσας. Το ζητούμενο είναι να κατανοήσουμε ότι η συνύπαρξη παλαιών και νέων γλωσσικών τύπων είναι αναγκαία, αλλά πρέπει να γίνεται με τρόπο που να διατηρεί τη γλωσσική ακεραιότητα.
Η αναφορά σε μια φράση που επιθυμεί να διδάξει ελληνικό λόγο επισημαίνει την ανάγκη για μια γλώσσα καθαρή και προσιτή.
Κείμενο του Γιάννη Χάρη, δημοσιευμένο στην εφημερίδα Τα Νέα το Σαββατοκύριακο 12-13 Αυγούστου 2000.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
