Τρεις μέρες μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές με τα ιστορικά ποσοστό συμμετοχής που σημειώθηκαν, μέχρι τα ξημερώματα Σαββάτου ώρα Ελλάδας, οι Αμερικανοί και ο υπόλοιπος πλανήτης εξακολουθεί να μην γνωρίζει ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, ακόμη και αν ο Τζο Μπάιντεν εμφανίζεται, με βάση τα τελευταία δεδομένα, να βρίσκεται πολύ κοντά στην επικράτησή του έναντι του Ντόναλντ Τραμπ. Γιατί αυτή η αναμονή για την ανακοίνωση του νικητή;
Αυτή η καθυστέρηση του τελικού αποτελέσματος κλιμάκωσε τις εντάσεις σε μια χώρα ήδη βαθιά διχασμένη, και με τον Ρεπουμπλικάνο απερχόμενο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να καταγγέλλει, χωρίς καμία απόδειξη, «κλοπή» στις εκλογές, απειλώντας από την πρώτη νύκτα μετά την ψηφοφορία ότι θα προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, χωρίς να εξηγήσει επί ποίας βάσεως θα το κάνει αυτό.
Ωστόσο, οι αμερικανικές πολιτείες, που εποπτεύουν την κατά τόπους εκλογική διαδικασία, από εβδομάδες προειδοποιούσαν ότι το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να αργήσει να γίνει γνωστό.
Μικρή διαφορά στις κρίσιμες πολιτείες
Μόλις λίγα λεπτά μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων στην Καλιφόρνια το βράδυ της Τρίτης, τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης κήρυξαν νικητή τον Τζο Μπάιντεν σε αυτήν την προοδευτική πολιτεία, των σχεδόν 40 εκατομμυρίων κατοίκων.
Ωστόσο, τέτοιου είδους προβλέψεις των μέσων ενημέρωσης δεν αποτελούν επίσημο αποτέλεσμα και σε πολιτείες που είναι βαθιά διχασμένες μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών, όπου το περιθώριο λάθους στην εκτίμηση είναι μεγάλο, το τελικό αποτέλεσμα χρειάζεται περισσότερο χρόνο να βγει ακόμη και σε περιοχές με πολύ λιγότερους κατοίκους.
«Όσο πιο αμφίρροπη είναι η εκλογική μάχη, τόσο περισσότερος χρόνος χρειάζεται», δήλωσε η Κάθι Μπούκβαρ, πολιτειακή υπουργός Εξωτερικών της Πενσιλβανίας, υπεύθυνη για την εποπτεία της εκλογικής διαδικασίας στην πολιτεία που ενδέχεται να κρίνει τον νικητή των εκλογών της Τρίτης.
Πολιτείες των ΗΠΑ θέτουν διαφορετικούς κανόνες αναφορικά με τις προθεσμίες παραλαβής των επιστολικών ψήφων που εστάλησαν ταχυδρομικώς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποστέλλονται από στρατιωτικό προσωπικό και άλλους Αμερικανούς πολίτες που ζουν στο εξωτερικό.
Η Βόρεια Καρολίνα είναι ένα μια ακόμη πολιτεία που το αποτέλεσμα αλλάζει από το ένα κόμμα στο άλλο και η έκβαση παραμένει μετέωρη. Ωστόσο, σταμάτησε να καταμετρά τουλάχιστον 171.000 “προσωρινούς ψήφους” ή εκείνα τα ψηφοδέλτια που έφτασαν μέσω ταχυδρομείου και μπορεί να κάνουν τη διαφορά στο αποτέλεσμα.
Γιατί; Η Βόρεια Καρολίνα θα δεχτεί όλες τις ψήφους που θα φτάσουν μέσω ταχυδρομείου έως τις 12 Νοεμβρίου, αρκεί να έχουν αποσταλεί έως την ημέρα των εκλογών, στις 3 Νοεμβρίου. Ωστόσο, ορισμένες τοπικές αρχές, οι οποίες μπορούν να αποφασίσουν πώς θα πραγματοποιηθεί η καταμέτρηση, προτιμούν να περιμένουν έως ότου φτάσουν όλα τα ψηφοδέλτια πριν ξεκινήσουν την καταμέτρηση.
Στη Νεβάδα, μια άλλη κρίσιμη πολιτεία, όπου η μάχη είναι αμφίρροπη, τα ψηφοδέλτια που φτάνουν έως τις 10 Νοεμβρίου θα καταμετρηθούν, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν σταλεί έως τις 3 Νοεμβρίου.
Οι αποκαλούμενοι «προσωρινοί» ψήφοι προκαλούν επίσης καθυστερήσεις. Συνήθως η «προσωρινή ψήφος» στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων όταν το όνομα του ψηφοφόρου δεν εμφανίζεται στους εκλογικούς καταλόγους, ή είναι γραμμένο λάθος ή το πρόσωπο που επιθυμεί να ψηφίσει δεν διαθέτει κάποιο έγγραφο που να πιστοποιεί την ταυτότητά του. Οι εφορευτικές επιτροπές ελέγχουν αν ο ψηφοφόρος δικαιούται να ψηφίσει και αναλόγως εγκρίνουν ή απορρίπτουν την ψήφο.
Χιονοστιβάδα επιστολικών ψήφων
Λόγω της πανδημίας Covid-19, πολιτείες που δεν είχαν συνηθίσει να επεξεργάζονται ψηφοδέλτια που εστάλησαν ταχυδρομικώς, έλαβαν μια χιονοστιβάδα αυτών από πολίτες που επέλεξαν να αποφύγουν να προσέλθουν σε εκλογικά τμήματα.
Από τους 160 εκατομμύρια Αμερικανούς που ψήφισαν στις εκλογές της Τρίτης, ένα ρεκόρ 65,2 εκατομμυρίων το έπραξαν ταχυδρομικώς, σύμφωνα με μια εκτίμηση του US Elections Project.
Στην Πενσιλβάνια, οι Ρεπουμπλικάνοι κατέχουν την πλειοψηφία στην πολιτειακή βουλή. Απέρριψαν μια πρόταση να επιτρέψουν την καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων πριν την ημέρα των εκλογών, σε αντίθεση με άλλες πολιτείες.
Και η κατάσταση είναι ακόμη περίπλοκη σε ορισμένες κομητείες, όπως το Τσάταμ, στην πολιτεία της Τζόρτζιας, όπου η μάχη μεταξύ του Μπάιντεν-Τραμπ δίνεται στήθος με στήθος: δύο διαφορετικές αρχές πρέπει να εποπτεύουν τη διαδικασία καταμέτρησης.
Ένδικα μέσα
Το επιτελείο Τραμπ καταγγέλλει αυτές τις καθυστερήσεις και ζήτησε να σταματήσει η καταμέτρηση σε ορισμένες πολιτείες όπου εμφανίζεται να χάνει από τον Τζο Μπάιντεν, ιδίως στην Πενσιλβάνια όπου το Ρεπουμπλικανικό κόμμα έχει στραφεί ακόμη και στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Οι Ρεπουμπλικάνοι προσπαθούσαν επί μήνες να εμποδίσουν την Πενσιλβανία να λαμβάνει υπόψη, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, ψηφοδέλτια που ταχυδρομήθηκαν έως την ημέρα των εκλογών, αλλά παραλήφθησαν μέχρι και χθες Παρασκευή.
Στο Ουισκόνσιν, όπου ο Μπάιντεν ανακηρύχθηκε νικητής την Τετάρτη, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι θα μετρηθούν μόνο τα ψηφοδέλτια που έφτασαν πριν τις 3 Νοεμβρίου.
Τέλος, οι περισσότερες πολιτείες επιτρέπουν στα κόμματα να εποπτεύουν την καταμέτρηση, αλλά οι αγωγές καθυστέρησαν επίσης τη διαδικασία.
Στη Φιλαδέλφεια ειδικότερα, οι υποστηρικτές του μεγιστάνα προέδρου απαίτησαν να μπορούν να πλησιάζουν πιο κοντά από το όριο απόστασης των 4,5 μέτρων, που έχει οριστεί λόγω του κινδύνου εξάπλωσης της Covid-19.
