Αναλύουμε τη συστημική φύση της αστυνομικής βίας στην Ελλάδα και την επιρροή της στη δημοκρατία. Τα τελευταία χρόνια, έχει αναδειχθεί έντονη αντιπαράθεση γύρω από ζητήματα αστυνόμευσης. Μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ, το αίτημα για αποχρηματοδότηση της αστυνομίας αποκτά μεγάλη απήχηση. Το ζήτημα αυτό έγινε κεντρικό θέμα στις εκλογές του 2020, καθώς υπήρξε ευρεία αντίληψη ότι η υπερβολική επένδυση σε αστυνομικό εξοπλισμό και στρατιωτικές πρακτικές είχε ως αποτέλεσμα την αναποτελεσματικότητα και την ενίσχυση αυταρχικών συμπεριφορών. Ενώ στην Αμερική η συζήτηση αφορούσε κυρίως τις μεθόδους της αστυνομίας, στην Ευρώπη εστιάζει στην αυθαίρετη βία κατά τη διαχείριση διαδηλώσεων. Οι τραυματισμοί κατά τη διάρκεια των Κίτρινων Γιλέκων στη Γαλλία φέρνουν στο προσκήνιο τις μεταβολές στην αστυνόμευση.
Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι επιβαρυμένη από μια μακρά ιστορία αστυνομικής βίας, η οποία αποτελεί συνέχεια του κράτους κατά την περίοδο της δικτατορίας και την κοινωνική ανισότητα που έχει παραμείνει στο μεταπολιτευτικό περιβάλλον. Αν και η αστυνομική βία έχει αναγνωριστεί ως δομικό στοιχείο του πολιτικού τοπίου, δεν έχει υπάρξει συστηματική θεωρητική προσέγγιση του φαινομένου. Η μελέτη της Αναστασίας Τσουκαλά, η οποία είναι μία από τις πιο αναγνωρίσιμες ερευνήτριες στον τομέα αυτό, εστιάζει στην αστυνομική βία στην Ελλάδα και δημοσιεύτηκε από τις εκδόσεις Τόπος. Η έρευνα της περιλαμβάνει δεδομένα από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Δεκέμβριο του 2023, συμπεριλαμβανομένων συμμετοχικών ερευνών και 128 συνεντεύξεων.
Η μελέτη εξετάζει περιπτώσεις αυθαιρεσίας της αστυνομίας, καταγράφοντας περιστατικά βίαιης συμπεριφοράς κατά τη διαχείριση διαδηλώσεων και τονίζει την αυξανόμενη εκμετάλλευση προσχημάτων, όπως οι περιορισμοί λόγω της πανδημίας, προκειμένου να περιοριστεί το δικαίωμα στη διαμαρτυρία. Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι διαπιστώσεις που αφορούν αυθαίρετη μεταχείριση ευάλωτων ομάδων, όπως μετανάστες και Ρομά, που υποδεικνύουν τις ριζωμένες στερεοτυπικές αντιλήψεις.
Η αναφορά σε περιστατικά αστυνομικής βίας αναδεικνύει τη δυσκολία εφαρμογής πραγματικού ελέγχου, με την πλειονότητα των καταγγελιών να μην εξετάζεται επαρκώς, κάτι που αποδεικνύει τη βαθιά συστημική ρίζα του προβλήματος. Αν εξετάσουμε τις ακροδεξιές στάσεις μέσα στα σώματα ασφαλείας, γίνεται σαφές ότι η αστυνομική βία δεν είναι απλώς αποτέλεσμα συγκυριακών δυσλειτουργιών αλλά συνιστά μια θεσμικά ενσωματωμένη πρακτική.
Η έρευνα της Τσουκαλά δείχνει ότι η πολιτική αντίληψη του νεοφιλελευθερισμού τροφοδοτεί μια αυταρχική λογική που εκλαμβάνει την κοινωνική διαμαρτυρία ως παραβατικότητα. Η συνειδητή επένδυση σε αυτή την προσέγγιση συντηρεί την ατιμωρησία και τις αυθαιρεσίες των αστυνομικών αρχών.
Πηγή περιεχομένου: in.gr
