Από τον Γιάννη Καντέα-Παπαδόπουλο
Το KinderDocs, το φεστιβάλ διαρκείας για μικρούς σινεφίλ, είναι έτοιμο να σηκώσει αυλαία για ακόμα μια χρονιά την Κυριακή 13/10 και εμείς μιλήσαμε με την καλλιτεχνική διευθύντρια Δήμητρα Κουζή για να μάθουμε τα μυστικά ενός πετυχημένου θεσμού για λιλιπούτειους θεατές.
Παρατηρείται μια αυξητική τάση στις κινηματογραφικές διοργανώσεις οι οποίες αφιερώνονται στα παιδιά. Πώς την ερμηνεύετε;
Το KinderDocs είναι ένα σχέδιο που είχα από την εποχή που εργαζόμουν ως δημοσιογράφος για την ΕΡΤ, όπου μεταξύ άλλων επέλεγα ταινίες ντοκιμαντέρ για τη νεανική ζώνη που είχαμε δημιουργήσει στα ψηφιακά κανάλια. Τελικά ξεκινήσαμε το KinderDocs το 2016, σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, το ΜOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, το Doxs! στη Γερμανία και το IDFA, το μεγαλύτερο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στον κόσμο. Το σκεπτικό μας είναι ότι οι νέοι είναι οι μόνοι που μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Δεν υπήρχε τίποτα αντίστοιχο στην Ελλάδα για τα παιδιά και τους νέους, κυρίως από την προ-εφηβεία έως το λύκειο. Και στον υπόλοιπο κόσμο όμως οι κινηματογραφικές διοργανώσεις για παιδιά είναι σε άνθιση, επειδή το νεανικό κοινό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον όσο και δύσκολο κοινό που προ πολλού έχει χάσει η τηλεόραση.
Για μένα προσωπικά είναι μια πρόκληση και μια ευκαιρία να συνδυάσω τη δημοσιογραφική μου ιδιότητα κάνοντας ένα φεστιβάλ που διαρκεί όλο τον χρόνο, γίνεται σε δύο σπουδαία μουσεία σύγχρονης τέχνης, εκεί όπου ανήκει το ντοκιμαντέρ ως τέχνη, και αναδεικνύοντας θέματα παγκόσμια, που αφορούν τους νέους και επηρεάζουν την ζωή, το παρόν και το μέλλον τους.
Με ποια κριτήρια επιλέγετε τις ταινίες του προγράμματος;
Ο πλουραλισμός στη φόρμα και τα θέματα καθώς και οι ίδιες οι ιστορίες των ταινιών, οι οποίες θέλουμε να είναι διεθνείς αλλά και να βρίσκουν ανταπόκριση στην ελληνική πραγματικότητα. Επίσης μας ενδιαφέρει η κινηματογραφική αξία των ταινιών, εάν έχουν διακριθεί δηλαδή σε σημαντικά φεστιβάλ, μερικά από τα οποία μάλιστα συνεργαζόμαστε.
Προσωπικά, έχω το πλεονέκτημα πως συμμετέχω συχνά σε κριτικές επιτροπές με αποκλειστική αποστολή την επιλογή ταινιών για το παιδικό κοινό, επομένως έχω την ευκαιρία να δω πολλές ταινίες και ταυτόχρονα να τις παρακολουθώ μαζί με τα παιδιά. Έτσι μπορώ να δω τις αντιδράσεις τους και να αντιληφθώ την απήχηση των ταινιών στη συμπεριφορά τους. Αξίζει να πω εδώ πως στην ομάδα του KinderDocs συμμετέχουν έμπειροι παιδαγωγοί, ψυχολόγοι και καθηγητές, που βλέπουν τις ταινίες από πριν, ενώ πάντα κάνουμε και δοκιμαστικές προβολές με νεανικό κοινό.
Πώς αντιδρούν τα παιδιά στις προβολές; Για μερικά ίσως είναι και η πρώτη φορά που βρίσκονται σε προβολή.
Τα παιδιά συνήθως ταυτίζονται με τους πρωταγωνιστές των ταινιών και τις ιστορίες τους επειδή είναι αληθινές. Κάποια παιδιά ξαφνιάζονται όταν ανακαλύπτοντας τι είναι πραγματικά το «ντοκιμαντέρ» και μάλιστα το «δημιουργικό ντοκιμαντέρ». Για αυτό και ένας από τους στόχους μας είναι η εξοικείωση με αυτό το υπέροχο είδος σινεμά. Πριν έρθουν, κάποια μοιάζουν λίγο δύσπιστα, γιατί έχουν ακόμα στο μυαλό τους το ντοκιμαντέρ ως «κάτι με ζώα που μας διδάσκει» αλλά στην προβολή καθηλώνονται. Μια μαθήτρια είπε μια φορά μετά την προβολή μιας νορβηγικής ταινίας «α, αυτό είναι ντοκιμαντέρ; Αν είναι έτσι θέλω να δω και άλλα τέτοια!»
Παράλληλα όσο περνάνε τα χρόνια, βλέπω πόσο εξαιρετικά επείγον είναι να αφήνεις χώρο στα παιδιά να μιλήσουν και να συμμετέχουν σε δράσεις γύρω από τα θέματα που πραγματικά τα εκφράζουν. Να τους δίνουμε δηλαδή την ευκαιρία να ανοιχτούν για θέματα δύσκολα, όπως η εφηβεία, οι σχέσεις, η απώλεια, το σχολείο, το περιβάλλον, η μετανάστευση, η φτώχια, τα social media… Σε αυτό το κομμάτι μας βοηθάει τρομερά η θαυμάσια συνεργασία με τα δύο μουσεία σύγχρονης τέχνης, ενώ και για το ίδιο το κοινό είναι μοναδική η εμπειρία του να βρίσκεται στους χώρους αυτούς.
Πώς ακριβώς δουλεύετε με τους εκπαιδευτικούς;
Αυτό που κάνουμε είναι πως από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο του 2020 προσκαλούμε σχολεία σε ειδικές προβολές που έχουμε σχεδιάσει, οι οποίες πλαισιώνονται με συζήτηση και δράσεις σχετικές με την ταινία που προβάλλαμε. Σε άλλες περιπτώσεις επισκεπτόμαστε ως KinderDocs σχολεία για εξειδικευμένες εκπαιδευτικές δράσεις. Μάλιστα έχουμε σχεδιάσει ένα toolkit για τους καθηγητές ώστε σε συνεργασία με τους μαθητές να εμβαθύνουν στις ταινίες που παρακολούθησαν. Στόχος των συγκεκριμένων ντοκιμαντέρ που επιλέγουμε είναι αρχικά η καλλιέργεια του ενδιαφέροντος των παιδιών για αυτό το είδος, την ανάδειξη του σινεμά ως εκπαιδευτικού εργαλείου και φυσικά να δώσουμε την ευκαιρία στους μικρούς θεατές να διασκεδάσουν παρακολουθώντας κάτι που θα τους συγκινήσει και τους γεμίσει ιδέες.
Μπαίνοντας στην τέταρτη σερί χρονιά του KinderDocs, ποιος είναι ο στόχος για φέτος;
Στόχος είναι η ακόμα μεγαλύτερη εξοικείωση του νεανικού κοινό με το δημιουργικό ντοκιμαντέρ, ο δημόσιος διάλογος και οι δράσεις προάγουν την ουσιαστική επαφή μεταξύ μικρότερων και μεγαλύτερων θεατών, με αφορμή τα θέματα που αναδεικνύουν οι ταινίες. Επιδιώκουμε επίσης ακόμη στενότερη συνεργασία με τα έμπειρα εκπαιδευτικά τμήματα και των δύο μουσείων, και το «πάντρεμα» του ντοκιμαντέρ με τη σύγχρονη τέχνη. Επίσης, ευχόμαστε να ταξιδέψει και φέτος το KinderDocs και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας εκτός από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπως έχει ήδη επανειλημμένα ταξιδέψει σε Άμφισσα, Σπάρτη, Σουφλί, Γιάννενα και Σαντορίνη. Τέλος, να εμπνεύσει, να ξεσηκώσει και να διασκεδάσει και πάλι τους θεατές του για να οδηγηθούμε όλοι μαζί στην πέμπτη μας χρονιά!
ΠΗΓΗ: ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ
