Η ελληνική και η εβραϊκή γλώσσα: Μια ιστορική ανασκόπηση των επαφών τους

Η ελληνική και η εβραϊκή γλώσσα: Μια ιστορική ανασκόπηση των επαφών τους

Ένα ξεχωριστό ζήτημα, πολύπλοκο και χρήζον ασφαλώς περαιτέρω διερεύνησης, είναι η ελληνική επίδραση στη σημασιακή εξέλιξη ορισμένων εβραϊκών λέξεων, όπως για παράδειγμα στη μεταφορική χρήση τους. Η πρώτη αναγκαία επισήμανση είναι ότι η παράλληλη σημασιακή εξέλιξη μιας ελληνικής και μιας εβραϊκής λέξης με την ίδια αρχική έννοια δεν υποδηλώνει απαραιτήτως αλληλεπίδραση, καθώς μπορεί να έλαβε χώρα ως μια ανεξάρτητη εξελικτική διαδικασία. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ελληνική επίδραση σε εβραϊκές λέξεις είναι η πιθανότερη εκδοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μεταφορική έννοια που προσλαμβάνουν οι εβραϊκές λέξεις με την κυριολεκτική σημασία του «φράχτη», καθώς αρχίζουν να χρησιμοποιούνται με την έννοια των νόμων και των ηθικών φραγμών.

Από λεξιλογικής απόψεως, στη ραββινική γραμματεία απαντά πληθώρα ελληνικών δάνειων λέξεων, ορισμένες εκ των οποίων εισήχθησαν πιθανώς μέσω της αραμαϊκής. Ο βαθμός ενσωμάτωσης των ελληνικών δανείων στη ραβινική εβραϊκή ποικίλλει: κάποιες ελληνικές λέξεις αναγνωρίζονται ως ξένες, ενώ κάποιες άλλες έχουν ενταχθεί στην εβραϊκή γλώσσα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μη γίνεται αντιληπτή η ελληνική τους προέλευση από την πλειονότητα των χρηστών. Σε κάθε περίπτωση, ελληνικές λέξεις συναντώνται σε ένα ευρύ φάσμα της εβραϊκής, που εκτείνεται από τις πλέον εξειδικευμένες χρήσεις έως τον καθημερινό βίο.

Αξιοπρόσεκτη είναι επίσης η παρουσία ελληνικών λέξεων σε εβραϊκούς παπύρους και επιγραφές των Πρώιμων Βυζαντινών Χρόνων, καθώς και τα ίχνη της ελληνικής στην εβραϊκή υμνογραφία της βυζαντινής Παλαιστίνης. Η επιρροή της ελληνικής παρατηρείται επίσης στα κύρια ονόματα της εβραϊκής. Πολλοί Εβραίοι είχαν ελληνικά ονόματα, τα οποία συναντούμε αυτούσια σε εβραϊκές πηγές, ενώ υπήρχε και η τάση να αποκτούν ελληνική μορφή τα εβραϊκά ονόματα.

Loading

Play