Μανώλης Μπαλτάς, Τεχνικός Σύμβουλος Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας,
Διευθύνων Σύμβουλος ReDePlan AE
Η χώρα μας, η Ευρώπη, ολόκληρος ο πλανήτης έχουν εισέλθει σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη, σπάνια σε επίπεδο αιώνων και χωρίς ορατό τέλος δοκιμασία, στη δημόσια υγεία των λαών και των δομών που την υποστηρίζουν. Χιλιάδες ανθρώπων ακόμα και στα πιο προηγμένα κράτη, οδηγούνται καθημερινά στην καραντίνα, στις ελάχιστες για την περίσταση δομές υγείας -και αρκετοί εξ αυτών στο θάνατο. Αταξικά και αδιακρίτως. Τα βασικά μέτρα προστασίας των ανθρώπων, όπως τουλάχιστον αποφαίνεται η επιστήμη μέχρις ώρας, είναι η απομόνωση στο σπίτι.
Το «Μένουμε σπίτι» εκτός από πάνδημο κοινωνικό σύνθημα έχει γίνει παγκόσμιο μοντέλο εργασίας, κάτι σαν «homework» του μαθητή που προετοιμάζεται για τις εισαγωγικές στο πανεπιστήμιο. Στο ισοζύγιο εντροπίας – ενθαλπίας δεν φαίνεται πλέον απίθανο, το ρεύμα «brain–drain» της χώρας μας, να γίνει γρήγορα σαρωτικό κύμα «home sweet home» .
Δημόσιες πολιτικές και μέχρι πρότινος ακλόνητα δόγματα δημοσιονομικής «τάξης» καταρρέουν παγκοσμίως. Ο κρατικός προστατευτισμός από «κακό σπυρί» της οικονομικής ευδαιμονίας και κατανάλωσης, κυρίως στη «Δύση», επανέρχεται στην κορυφή των θεσμών της ανθρώπινης προστασίας. Έκθαμβοι όλοι μας, παρατηρούμε τον «κρατισμό» να ενισχύεται και να επιβάλλεται δυναμικά και «ολοκληρωτικά», περιορίζοντας με πρωτοφανή τρόπο τα όρια της αστικής δημοκρατίας, σε μια κατάσταση σπάνιας παγκόσμιας ομοφωνίας, σε όλα τα πολιτικά και οικονομικά συστήματα, «χωρίς να ανοίξει μύτη» για αυτές τις «καταλύσεις» των σταθερότυπων. Ευτυχώς βέβαια που έτσι συμβαίνει τώρα, στις τελευταίες μέρες, για να τελειώσει γρήγορα το κακό που χτύπησε την ανθρωπότητα.
Κανείς δε ξέρει πότε και πως θα έρθει το τέλος της εποχής του κορονοϊού. Όλοι όμως ξέρουμε ότι έχουμε ήδη μπει στην εποχή ενός νέου κύκλου παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, χωρίς καμία ομοιότητα, με όσες μέχρι σήμερα έχει βιώσει η ανθρωπότητα σε συνθήκες ειρήνης. Ομοίως όλοι υποψιαζόμαστε βάσιμα, ότι θα χρειαστεί μια εκ βάθρων αναδιάρθρωση των δομών (δημοσίων και ιδιωτικών) και των παραγωγικών δραστηριοτήτων, στην αναπτυξιακή στρατηγική και τις προτεραιότητες τους, που πρέπει αναπάντεχα να επανακαθοριστούν. Οι νέες τεχνολογίες θα επικρατήσουν (και ηθικά) κατά κράτος, για το καλό (και το κακό, για άλλη μια φορά). Ο ατομισμός και η συλλογικότητα, δυο ριζικά αντίθετες έννοιες, θα χρειαστεί να επαναπροσδιορίσουν το περιεχόμενό τους στα νέα λεξικά φιλοσοφίας και κοινωνικής ορολογίας των σύγχρονων ΡΟΖΕΝΤΑΛ -ΓΙΟΥΝΤΙΝ.
Σ’ αυτήν την επιτακτική διαδρομή και με την ελπίδα οι υπερεθνικοί οργανισμοί να μην αποδειχτούν κομπλεξικοί και υστερόβουλοι, ιδίως η ΕΕ. Η χώρα μας επιβάλλεται να κάνει και εδώ τη διαφορά, όπως έπραξε τελευταία -γεγονός που αναγνωρίζεται παγκοσμίως. Να ανοίξει τη συζήτηση για μια καινούργια Εθνική Συμφωνία Αναπτυξιακής Στρατηγικής της νέας εποχής. Να βρει τα μοντέλα, τις δομές, τα έργα και τους πόρους ενός νέου κοινωνικά αποδεκτού και ωφέλιμου τρόπου παραγωγικής αναδιοργάνωσης του κράτους και των επιχειρήσεων.
Σ’ αυτή τη διεργασία, όλοι μεμονωμένα ή συλλογικά, οφείλουμε να συμβάλουμε και να προσαρμοστούμε. Αυτή είναι η μόνη (ίσως) δράση που μπορεί να βοηθήσει όλους μας δηλαδή, να ανακάμψουμε, το ταχύτερο δυνατόν, από τη βαθειά οικονομική (και κοινωνική) ταλαιπωρία της εποχής του κορονοϊού. Ταλαιπωρία που έσκασε, ειδικά στη χώρα μας, στη δύση των μνημονίων και της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, πάνω στην ανατολή της υπέρβασής της.
Η Νέα Εθνική Συμφωνία για τη μετάβαση στη «στη «μετά – Covid 19» εποχή θα πρέπει να βασιστεί σε ένα στρατηγικό σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπόψη τις τοπικές κοινωνίες και θα εκπονηθεί συμμετοχικά με δημόσιο διάλογο που θα συμπεριλαμβάνει όλους τους εμπλεκόμενους. Αύριο, την άλλη βδομάδα, τον άλλο μήνα, του χρόνου όλα τα πράγματα θα είναι αλλιώς. Στο σπίτι, στη δουλειά, στο νοσοκομείο, στο σουπερμάρκετ, στο διαδίκτυο. Ίσως και στην οικογένεια, στη φιλία και στο έρωτα.
Θα είναι καλλίτερα ή χειρότερα; Αν και πρέπει να είμαστε πάντα αισιόδοξοι, η απάντηση είναι «δεν ξέρω».
