Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, γνωστό ως IBS (Irritable Βowel Syndrome), είναι μια συχνή γαστρεντερική διαταραχή που προκαλεί υπερευαισθησία στον γαστρεντερικό σωλήνα και μυϊκές συσπάσεις του εντέρου.
«Τα βασικά συμπτώματα του συνδρόμου περιλαμβάνουν πόνο στην κοιλιά, φούσκωμα, κράμπες, δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Το IBS συνοδεύεται συχνά από έντονο μετεωρισμό και παρατηρείται πιο συχνά στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, χωρίς ωστόσο να αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου», αναφέρει ο κ. Ευμένης Π. Καραφυλλίδης BSC (HONS), MSC, NYSCDN, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος και Διευθυντής Διαιτολογικού Τμήματος στο Metropolitan General.
«Η κατανάλωση καφέ μπορεί να συμβάλει στην προστασία από την ανάπτυξη του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS) ή να ανακουφίσει τα συμπτώματά του για ορισμένα άτομα, σύμφωνα με μια νέα μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrients το 2023.»
Η μετα-ανάλυση, η οποία περιλάμβανε δεδομένα από 432.022 συμμετέχοντες σε οκτώ διαφορετικές μελέτες, αποκάλυψε ότι αυτοί που καταναλώνουν καφέ έχουν 16% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) σε σύγκριση με εκείνους που δεν καταναλώνουν καφέ. Αυτό ισχύει και για άτομα που πίνουν οποιαδήποτε ποσότητα καφέ σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Η ανάλυση βασίστηκε σε οκτώ μελέτες επιλεγμένες από μια αρχική ομάδα 187, που προέρχονται από τις βάσεις δεδομένων EMBASE, PubMed και Cochrane Library μέχρι τις 31 Μαρτίου 2023.
Η μετα-ανάλυση υποστήριξε ότι τα αντιφατικά ευρήματα προηγούμενων μελετών, που έδειχναν ότι ο καφές έχει επιβλαβή επίδραση στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ίσως να σχετίζονται με την πολυπλοκότητα του καφέ. Ο καφές περιέχει πάνω από εκατό ενώσεις που διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με την προέλευση, τη μέθοδο ψησίματος και τη μέθοδο παρασκευής του.
Ωστόσο, δεν λαμβάνονται πάντα υπόψη όλες αυτές οι παράμετροι σε κάθε μελέτη. Επιπλέον, η σύνδεση του καφέ με το σύνδρομο συνδέεται και με τα βιοενεργά μόρια του καφέ, καθώς είναι ένα ρόφημα πλούσιο σε βιοδραστικές ουσίες όπως πολυφαινόλες, διτερπένια, τριγωνελίνη και μελανοϊδίνες. Αυτές οι ουσίες διαθέτουν αντιοξειδωτικές, αντι-ινωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και επηρεάζουν τη μικροχλωρίδα του εντέρου, τα χολικά οξέα, την κινητικότητα του εντέρου και την εντερική διαπερατότητα. Αυτές οι ιδιότητες θα μπορούσαν ενδεχομένως να προσφέρουν ευεργετικά οφέλη στο IBS», αναφέρει.
Ωστόσο, γιατί ο καφές δεν είναι ευεργετικός για την υγεία του εντέρου σε όλους τους ανθρώπους;
Ο γαστρεντερολόγος Dr. Babak Firoozi, που δεν συμμετείχε στην έρευνα αλλά κλήθηκε να σχολιάσει τα αποτελέσματα της μελέτης, δήλωσε ότι “από τις οκτώ μελέτες που περιλήφθηκαν στη μετα-ανάλυση, οι τρεις έδειξαν ότι ο καφές προάγει το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)”. Σύμφωνα με αυτές, “οι τρεις μελέτες ήταν συγχρονικές, οι οποίες εντοπίζουν μόνο συσχετίσεις και δεν αποδεικνύουν αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ των παραμέτρων”. Επεσήμανε ότι “τα αποτελέσματα αυτών των τριών μελετών δεν είναι τόσο απροσδόκητα, καθώς ο καφές μπορεί να διαταράξει την πέψη και να λειτουργήσει ως ισχυρό καθαρτικό λόγω των βιοδραστικών ενώσεων που περιέχει”.
«Όχι μόνο η καφεΐνη, αλλά και άλλα μόρια στον καφέ προάγουν τις εντερικές κινήσεις μέσω της αυξημένης εντερικής διέλευσης. Έτσι, για ορισμένους ασθενείς με κυρίαρχο σύμπτωμα τη διάρροια στο IBS, ο καφές μπορεί να μην είναι ωφέλιμος και να επιδεινώσει τα συμπτώματα», τονίζει ο κ. Καραφυλλίδης.
«Όσον αφορά τους ασθενείς με λιπώδη ηπατική νόσο, συστήνεται τουλάχιστον ένα φλιτζάνι καφέ καθημερινά, καθώς ο καφές μειώνει την ίνωση στο ήπαρ και βοηθά στην πρόληψη σχηματισμού πέτρας στη χολή».
«Σε γενικές γραμμές, τα τρέχοντα στοιχεία υποδηλώνουν μια πιθανή προστατευτική επίδραση του καφέ στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS). Η κατανάλωση καφέ σε καθορισμένα επίπεδα θεωρείται ασφαλής και μπορεί να προσφέρει οφέλη για την υγεία του εντέρου, τα οποία χρήζουν περαιτέρω μελέτης σε μεγάλες προοπτικές μελέτες κοόρτης», καταλήγει ο κ. Καραφυλλίδης.
