Η πιο φημισμένη όπερα του Μότσαρτ, ο «Μαγικός αυλός» μεταμορφώνεται σε μια χορευτική ονειροφαντασία από τον Μωρίς Μπεζάρ, η οποία παρουσιάζεται, αυτά τα Χριστούγεννα, στη σκηνή της Αίθουσας Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών από τις 20 έως τις 30/12/2019. Ο σπουδαίος χορογράφος, εμβληματική προσωπικότητα του χορού του 20ού αιώνα, «εικονογραφεί», σκηνή σκηνή, για το Béjart Ballet Lausanne το κοσμαγάπητο μουσικό παραμύθι παραμένοντας πιστός στο αυθεντικό έργο του μεγάλου Αυστριακού και δημιουργεί μια θρυλική παράσταση με κωμικά στοιχεία για μικρούς και μεγάλους. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της βασίζονται στα αυθεντικά σχέδια του Alan Burrett, ενώ τον ενδυματολογικό σχεδιασμό ανέλαβε ο Henri Davila. Eξήντα χορευτές ζωντανεύουν επί σκηνής τον Ταμίνο και την Παμίνα, τη Βασίλισσα της Νύχτας και τον Ζαράστρο, τον Παπαγκένο, πνεύματα, νεράιδες και τέρατα μέσα σε ένα παραμυθένιο περιβάλλον με υπέροχους φωτισμούς (Dominique Roman).
Μύθος με φιλοσοφικές προεκτάσεις, ο «Μαγικός αυλός»…
… μάς μυεί στα μυστήρια της μετάβασης του ανθρώπου από τη νεότητα στην ωριμότητα και μας μιλά για την για την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης, την υπερίσχυση του φωτός έναντι του σκότους αλλά και για τη διαμάχη και τη σχέση των δύο φύλων. Ο άνδρας και η γυναίκα πρέπει πρώτα να γνωρίσουν τον εαυτό τους, μέσα από μια σειρά δοκιμασίες που θα τους καταστήσουν ικανούς να γνωρίσουν τη συντροφικότητα.
Στην μπαλετική εκδοχή του Μωρίς Μπεζάρ (1927 – 2007), ο «Μαγικός αυλός» πρωτοανέβηκε στις Βρυξέλλες και έκτοτε έχει παρουσιαστεί από τη μια άκρη του κόσμου ως την άλλη, από το Παρίσι και τη Λωζάννη μέχρι το Τόκιο και τη Σαγκάη. Ο δημιουργός του μυθικού μπαλέτου έγραψε:
«Ο Μαγικός αυλός μάς αποκαλύπτεται υπό μια διττή υπόσταση: καταρχάς ως μια ονειροφαντασία που μας παρασύρει στον αγνό ποιητικό κόσμο της παιδικής ηλικίας ή της μεγαλοφυΐας, αλλά κυρίως ως μια ακριβής, αυστηρή και εμπνευσμένη τελετουργία. Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να μας φανεί παράξενος. Όμως, οφείλουμε να διαπιστώσουμε, κατά πρώτον, ότι λειτουργεί στην εντέλεια, και ότι η εναλλαγή είτε μαγικών είτε αμιγώς κωμικών σκηνών με ένα φιλοσοφικό μήνυμα υψηλού πνευματικού μεγαλείου μάς καθιστά περισσότερο διαπερατούς ως προς την πρόσληψη του συμβολισμού όχι μόνο με το νου μας αλλά με όλο μας το είναι.»
«Οι άνθρωποι συχνά με ρωτούν ποιο είναι το θέμα του Μαγικού Αυλού. Θα απαντήσω με την ανάλυση του Jacques Chailley: το βασικό θέμα, όπως τώρα το αντιλαμβανόμαστε, είναι η σύγκρουση των φύλων. Μια σύγκρουση που βρίσκει τη λύση της στο μυστήριο του ζευγαριού. Ο άντρας και η γυναίκα πρέπει πρώτα να αναζητήσουν ο ένας τον άλλο. Μετά, αφού βρουν ο ένας τον άλλον, πρέπει να κάνουν την υπέρβαση μέσα από μια σειρά δοκιμασιών που θα τους κάνει άξιους της νέας τους κατάστασης».
Ο χορός είναι πρώτα από όλα μια τελετουργία. Σε κάθε πολιτισμό, χορός και τελετουργία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Ο ιερέας χορεύει, ο σαμάνος χορεύει, ο μάγος χορεύει, ο Φαραώ και ο Δαυίδ, ο βασιλιάς και ο προφήτης, χορεύουν μπροστά στην εικόνα της θεότητάς τους. Μέσα από την σωματικότητα λειτουργεί και το τελετουργικό.
Το μπαλέτο γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα και απέκτησε χαρακτήρα όταν ενσωμάτωσε το παραμυθιακό στοιχείο, την αλληγορία, το υπερφυσικό. Και ο κατάλογος με τα μπαλέτα, οι τίτλοι των οποίων υπερκαλύπτουν τους τίτλους των παραμυθιών θα ήταν μακροσκελής.
Για μένα ήταν προφανές πως οι χορευτές θα μπορούσαν να εκφράσουν την ευφυΐα του Μότσαρτ και πως μια λεπτοδουλεμένη χορογραφία που ακολουθεί τη γραμμή της μουσικής θα κουβαλούσε λιγότερο βάρος από μια απλή mise en scène, “ μεταφράζοντας” τη δυαδικότητα του παραμυθιού και της τελετουργίας.
Μπορεί να φαίνεται παράξενο το ότι χορογραφείται μια ολόκληρη όπερα, αλλά αφενός η ανθρώπινη φωνή είναι το πιο υπέροχο στήριγμα για τον χορό και αφετέρου η χορογραφία υπερβαίνει τον ρεαλισμό και προεκτείνει την ευφυή σκέψη της μουσικής φράσης.
Όταν χορογράφησα τον Μαγικό Αυλό δεν είχα πρόθεση να τραβήξω την παραμικρή προσοχή ή να προσθέσω κάποιο νόημα σε ένα ήδη τέλειο έργο. Ήθελα μόνο να αναζητήσω τη μουσική, να διαβάσω με αγάπη και να “ εικονογραφήσω” το λιμπρέτο.»
Maurice Béjart
Béjart Ballet Lausanne
Από τη δημιουργία τους, το 1987, τα Μπαλέτα Béjart της Λωζάννης αποτελούν σημείο αναφοράς στον παγκόσμιο χάρτη του χορού. Από τα πλέον διάσημα συγκροτήματα διεθνώς, έχουν μαγέψει εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο με το υψηλό επίπεδο των παραγωγών τους και την άρτια τεχνική τους. Με οδηγό το όραμα του ιδρυτή τους, περιοδεύουν και εμφανίζονται σε μεγάλα θέατρα και χώρους ανά την υφήλιο (Αίθουσα NHK – Τόκιο, Κρεμλίνο, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Palais des congrès – Παρίσι κ.ά.)
Ο ιδρυτής τους, Μωρίς Μπεζάρ, πάντα επεδίωκε την κατάκτηση του ευρύτερου κοινού, έναν σημαντικό στόχο τον οποίο συνεχίζουν να υπηρετούν τόσο ο Gil Roman -καλλιτεχνικός διευθυντής των Μπαλέτων Béjart της Λωζάννης- όσο και οι χορευτές του φημισμένου συνόλου. Από το 2007, με την έρευνα και την εργασία του πάνω σε σύγχρονες δημιουργίες, ο Gil Roman διατηρεί και αναπτύσσει το ρεπερτόριο του Μπαλέτου έχοντας ως βασικό άξονα τις εμβληματικές χορογραφίες του Μπεζάρ.
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής των Μπαλέτων Μπεζάρ της Λωζάνης, Gil Roman, μία μέρα πριν την έναρξη των παραστάσεων του Μαγικού Αυλού στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών μίλησε για τις πολυαναμενόμενες παραστάσεις.
Είμαι πολύ ευτυχής που βρίσκομαι πάλι στο Μέγαρο Μουσικής. Έχω αέρθει με τον ίδιο το Μωρίς Μπεζάρ πριν από αρκετά χρόνια για την παράσταση «Η μπαλάντα της οδού Αθηνάς» και τότε είχα δει και τον Μάνο Χατζιδάκι. Είμαι πολύ ευτυχής που βρίσκομαι πίσω στην Αθήνα και στο Μέγαρο. Έχουμε έρθει πολλές φορές στην Αθήνα, έχουμε παρουσιάσει πάρα πολλές παραστάσεις.
Είμαι ευτυχής που θα παρουσιάσουμε το Μαγικό Αυλό, που είναι ένα θέαμα όχι και τόσο εύκολο για να εξηγήσει κανείς και βασίζεται πολύ τόσο στη μαγεία όσο και στην ιεροτελεστία. Στο τελετουργικό που έχει ο χορός. Ο Μαγικός Αυλός ως παράσταση έχει ένα μοναδικό χαρακτηριστικό, καθώς είναι η μόνη όπερα που έχει χορογραφηθεί. Μέχρι στιγμής όλες οι άλλες όπερες σκηνοθετούνται.
Ο Μωρίς Μπεζάρ επέλεξε τη μουσική και τη συγκεκριμένη εκτέλεσή του Μαγικού Αυλού του Μότσαρτ. Πρόκειται για μια πολύ όμορφη εκτέλεση του 1964. Ακολούθησα ακριβώς τη χορογραφία που έκανε ο Μορίς Μπεζάρ, ο οποίος σεβάστηκε απόλυτα το μουσικό κομμάτι. Το έργο που θα δούμε έχει μεγάλη μουσικότητα που εκφράζεται και μέσα από τη σωματική έκφραση. Δεν πρόσθεσα τίποτα δικό μου στην αρχική χορογραφία του Μπεζάρ, σεβόμενος απόλυτα το έργο αυτό καθαυτό.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα την οποία αγαπούσε υπερβολικά ο Μωρίς Μπεζάρ και η ανταπόκριση του κοινού σε όλη αυτή τη διαδρομή είναι πάντα εξαιρετική. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά φιλόξενο κοινό, που μας τίμησε με την εξαιρετική του ανταπόκριση και τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Σημείωμα του Καλλιτεχνκού Διευθυντή του ΜMA, Μίλτου Λογιάδη
Είναι μεγάλη μας χαρά να καλωσορίζουμε φέτος στο χριστουγεννιάτικο Μέγαρο Μουσικής το διάσημο και αγαπημένο από το ελληνικό κοινό Μπαλέτο Bejart της Λωζάνης που επιστρέφει με μια ιδιαίτερη εορταστική χορογραφική πρόταση, τον Μαγικό Αυλό. Ο Μωρίς Μπεζάρ είναι πάντα τολμηρός και πρωτοπόρος, προτείνει με τη χορογραφία αυτή έναν επαναπροσδιορισμό της γνωστής όπερας του Μότσαρτ, όπου η παρουσία του τραγουδιστή περνά σε δεύτερη μοίρα και η ερμηνεία των μηνυμάτων του Μαγικού Αυλού ανατίθεται στο μεγαλείο της σωματικής κίνησης. Πρόκειται για ένα μοναδικό θέαμα που θα το απολαύσουν όσοι αγαπούν την όπερα, όσοι αγαπούν το μπαλέτο, αλλά και όλοι όσοι, μικροί και μεγάλοι αγαπούν τα Χριστούγεννα. Γιατί τα Χριστούγεννα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών είναι πάντα ονειρικά και σας καλούμε να γιορτάσουμε παρέα.
Maurice Béjart
«O Mαγικός αυλός»
20 – 30 Δεκεμβρίου 2019
Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη
Χορογραφία | Maurice Béjart
Μουσική | Wolfgang Amadeus Mozart
Σκηνικά – κοστούμια βασισμένα στα αυθεντικά του Alan Burrett
Σχεδιασμός κοστουμιών | Henri Davila
Σχεδιασμός φωτισμών | Dominique Roman
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Κατάλληλο για παιδιά άνω των 5 ετών
Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 20:00
Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 20:00
Κυριακή 22 Δεκεμβρίου 15:00 & 20:00
Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 20:00
Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 20:00
Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου 15:00 & 20:00
Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 20:00
Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 20:00
Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 20:00
Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 20:00
Διάρκεια: 175 λεπτά (με ένα διάλειμμα 20 λεπτών)
Στην παράσταση ακούγεται η ηχογράφηση του «Μαγικού αυλού» από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου υπό τη μουσική διεύθυνση του Karl Böhm (1964, Deutsche Grammophon)
Η παράσταση «Μαγικός αυλός» με τα Μπαλέτα Béjart της Λωζάννης εντάσσεται στο πλαίσιο των δημοφιλών κύκλων εκδηλώσεων Χριστούγεννα και Χορός στο Μέγαρο και αποτελεί συμπαραγωγή της GR ENTERTAINMENT WORLD LTD και του ΜΜΑ.
