Μειωμένες κατά 6,9% ήταν στη διάρκεια του 2020, οι επενδυτικές δαπάνες στο σύνολο της μεταποιητικής βιομηχανίας. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας του ΙΟΒΕ για τις επενδύσεις στην βιομηχανία (Οκτώβριος- Νοέμβριος 2020) οι επενδυτικές δαπάνες στη μεταποιητική βιομηχανία στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθούν το 2021 κατά 2,8%. Υποστηρικτικοί παράγοντες στην υλοποίηση επενδύσεων είναι η προσδοκώμενη ζήτηση για προϊόντα και οι τεχνολογικές εξελίξεις, ενώ κύριοι παράγοντες με αρνητική επίδραση είναι η οικονομική πολιτική στο σύνολό της και η φορολόγηση των κερδών.
Αναλυτικότερα, στην έρευνα επενδύσεων που διεξήχθη το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου του 2020, πραγματοποιήθηκε η τρίτη εκτίμηση για την πορεία των επενδύσεων στη βιομηχανία κατά το περασμένο έτος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιχειρήσεων, οι επενδυτικές δαπάνες στο σύνολο της βιομηχανίας το 2020 αναμενόταν να είναι κατά 6,9% χαμηλότερες σε σχέση με τις δαπάνες του 2019. Η αρχική πρόβλεψη για πέρυσι, στην αντίστοιχη χρονικά έρευνα του 2019, ήταν ισχυρή άνοδος κατά 21,5%.
Σημειώνεται ότι σε εκείνη την περίοδο δεν είχε ξεκινήσει η πανδημία του COVID-19, που είχε ιδιαίτερα έντονο αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα και στην πρόθεση για επενδύσεις. ‘Αλλωστε, ήδη από την πρώτη έρευνα του 2020, που έγινε πριν την εκδήλωση της υγειονομικής κρίσης εγχωρίως (Φεβρουάριος – Μάρτιος 2020), η πρόβλεψη αύξησης των επενδύσεων είχε εξασθενήσει σημαντικά (+10,8%). Βάσει των αποτελεσμάτων της τρέχουσας έρευνας, το 2020 η επενδυτική δραστηριότητα συρρικνώθηκε στους περισσότερους μεταποιητικούς κλάδους, υπάρχουν όμως και ορισμένοι κλάδοι της βιομηχανίας στους οποίους η επενδυτική δραστηριότητα διευρύνθηκε κατά το περασμένο έτος.
Στην έρευνα, οι επιχειρήσεις προέβησαν στην πρώτη πρόβλεψη για τις επενδυτικές δαπάνες τους κατά το νέο έτος. Σύμφωνα με τη διαχρονική εμπειρία από την έρευνα επενδύσεων, οι αρχικές προβλέψεις για το επίπεδο της επενδυτικής δραστηριότητας στο ερχόμενο έτος τείνουν να υπερεκτιμούν την τελική πραγματική δαπάνη. Ως εκ τούτου, διαφέρουν αρκετά από τις επόμενες προβλέψεις που πραγματοποιούνται στη διάρκειά του και την τελική πρόβλεψη, κατόπιν της ολοκλήρωσης του έτους.
Επομένως, τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας θεωρείται ότι ενσωματώνουν ένα βαθμό αισιοδοξίας για την πορεία των επενδύσεων το 2021. Δεδομένων των παραπάνω, βάσει των στοιχείων από την έρευνα επενδύσεων στη βιομηχανία την περίοδο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, οι σχετικές δαπάνες προβλέφθηκε ότι θα ενισχυθούν το τρέχον έτος κατά 2,8%. Η τάση δεν είναι ίδια σε όλους τους μεταποιητικούς κλάδους. Ο αριθμός αυτών στους οποίους είναι ανοδική είναι ίδιος με εκείνων στους οποίους αναμένεται πτώση. Η μεγάλη ένταση της ανόδου σε ορισμένους από τους κλάδους καθόρισε τη συνολική τάση στη βιομηχανία. Μεταξύ των σημαντικότερων κλάδων, αύξηση επενδύσεων φέτος προβλέφθηκε στα τρόφιμα – ποτά – καπνός, κατά 6,7% και στα μη μεταλλικά ορυκτά (20,2%).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τρέχουσας έρευνας, τέσσερις από τους οκτώ εξεταζόμενους παράγοντες εκτιμήθηκε πως επίδρασαν θετικά στην επενδυτική δραστηριότητα των βιομηχανικών επιχειρήσεων κατά το περασμένο έτος. Συγκεκριμένα, το 2020 το 51,0% των ερωτηθέντων αποτίμησε την επίδραση της ζήτησης, είτε ως θετική, είτε ως πολύ θετική. Το ίδιο ποσοστό έδωσε τις συγκεκριμένες απαντήσεις για αυτόν τον παράγοντα και για το τρέχον έτος. Η τονωτική συμβολή των τεχνολογικών εξελίξεων είναι σημαντική, αλλά ελαφρώς μικρότερης έντασης από τον προηγούμενο παράγοντα, με ένα 41,2% και 44,1% να την αποτιμά ως θετική ή πολύ θετική για πέρυσι και για το 2021 αντίστοιχα. Έπονται με κριτήριο την τιμή του συντελεστή σημαντικότητας, τα κίνητρα για επενδύσεις και τα κέρδη της επιχείρησης, τόσο πέρυσι, όσο και φέτος. Η επίδραση της διαθεσιμότητας και του κόστους των κεφαλαίων, αξιολογήθηκε κατά μέσο όρο ως οριακά αρνητική για το 2020, με μόλις το 26,5% των επιχειρήσεων να διατυπώνει θετικές και πολύ θετικές αξιολογήσεις. Κατά το τρέχον έτος ο ίδιος παράγοντας προβλέπεται να επενεργήσει ελαφρώς θετικά.
Η ευρύτερη οικονομική κατάσταση (άλλοι λόγοι), η φορολογία κερδών και η οικονομική πολιτική, φαίνεται πως ήταν οι παράγοντες με τη μεγαλύτερη αρνητική επιρροή στα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων το περασμένο έτος. Συγκεκριμένα, πλέον αποτρεπτικός παράγοντας των επενδύσεων το 2020 ήταν η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, με το 34,3% των ερωτηθέντων να την αξιολογεί αρνητικά ή πολύ αρνητικά. Έπεται σε ανασχετική επίδραση επί των επενδυτικών αποφάσεων των βιομηχανικών επιχειρήσεων η φορολογία κερδών, με το 28,4% των ερωτώμενων να εκφέρει αρνητική ή πολύ αρνητική άποψη για αυτή. Την ίδια αξιολόγηση έλαβε από το 8,8% των ερωτηθέντων και η ευρύτερη οικονομική κατάσταση (άλλοι λόγοι).
Η επίδραση αυτών των τριών παραγόντων στην επενδυτική δραστηριότητα της βιομηχανίας, προβλέπεται ότι θα είναι προς την ίδια κατεύθυνση και το 2021, με ελαφρώς μικρότερη ένταση. Αρνητικές αξιολογήσεις για την οικονομική πολιτική στο σύνολό της το 2021, εκφράστηκαν από το 31,4% των ερωτηθέντων, για τη φορολογία κερδών από το 24,5% και για την ευρύτερη οικονομική κατάσταση (άλλοι λόγοι) από το 5,9%.
