Δεν είναι σίγουρα σύνηθες να «συνυπάρχουν» στο ίδιο βιβλίο ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Προκόπης Παυλόπουλος, ο Κώστας Καραμανλής και ο Νίκος Κοτζιάς, Ρωμιοί της Πόλης και ο Έλληνας Τσε Γκεβάρα της Αφρικής.
Και όμως. Βρίσκουν κοινή «στέγη» στο τελευταίο βιβλίο του Θανάση Κάππου, «Προσωπογραφίες», που θα κυκλοφορήσει την ερχόμενη εβδομάδα από το βιβλιοπωλείο «Πολιτεία», επίσης με τη μορφή e-book από το www.tkappos.gr ή με e-mail στο [email protected]
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Θανάσης Κάππος μιλάει για τις «Προσωπογραφίες» του στον Νίκο Παπαδημητρίου και το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
Ερ.: Ώρα για ένα ακόμη βιβλίο σας, κύριε Κάππο;
Απ.: Ναι, είναι το 19ο, το οποίο μπαίνει σε μια διαδικασία υλοποίησης και έκδοσης, μετά από δουλειά 3-4 χρόνων. Ένας αγώνας που είχε επαφές, συναντήσεις, ταξίδια, και είχε γνωριμίες και εμπιστοσύνη από σημαντικούς ανθρώπους. Έλληνες που έχουν στιγματίσει, με την καλή έννοια του όρου, το brand name Ελλάδα και έχουν δώσει προστιθέμενη αξία ο καθένας μέσα από το χώρο του. Είναι σημαντικές προσωπικότητες, αν όχι οι σημαντικότερες. Και ένα δεδομένο που κάνει την ειδοποιό διαφορά στο παρόν βιβλίο, είναι ότι πολλοί από αυτούς μιλούν για πρώτη φορά ή μιλούν λίγο ως ελάχιστα.
Ερ.: Για παράδειγμα;
Απ.: Ο Προκόπης Παυλόπουλος ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλά για μία και μόνη φορά για την πενταετία του, για την Ελλάδα της τότε εποχής, την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, το μέλλον, για τους ανθρώπους που συνάντησε στο Προεδρικό Μέγαρο, για το βράδυ του δημοψηφίσματος.
Ο Κώστας Καραμανλής επανεμφανίζεται δημοσιογραφικά μέσα από ένα προφίλ ίσως μετά από 7-8 χρόνια. Μια πολύ μικρή συζήτηση-πορτρέτο, η οποία κατά τη γνώμη τού γράφοντος αναδεικνύει έναν άνθρωπο, ο οποίος υπηρετώντας την αστική τάξη, ξέρει καλά και αναγνωρίζει τον πολιτικό του αντίπαλο με έναν πολιτισμό που ξεπερνά τα όρια της ευγένειας και του σεβασμού.
Ο Παύλος Ιωαννίδης, τελευταίος εν ζωή συνεργάτης του Αριστοτέλη Ωνάση, καταθέτει γνωστά και άγνωστα -κυρίως άγνωστα- γεγονότα για τον Έλληνα μεγιστάνα. Γεγονότα που θα δουν το φως της δημοσιότητας αν όχι για πρώτη, για δεύτερη φορά.
Ερ.: Εσείς προέρχεσθε από μια οικογένεια ταυτισμένη με το χώρο της Αριστεράς…
Απ.: Ακριβώς.
Ερ.: Από αυτά που μας λέτε, όμως, διαπιστώνει κανείς ότι έχετε περισσότερες συνεντεύξεις από τον «αντίπαλο» πολιτικό χώρο. Γιατί αυτό;
Απ.: Όχι είναι άνθρωποι που προέρχονται από διάφορα στρώματα και δεν τους διαχωρίζει το πολιτικό τους κριτήριο. Για παράδειγμα, η συνέντευξη του πρώην υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, ενός ανθρώπου από τα σπάργανα της Αριστεράς, που είναι ταυτισμένος με την Αριστερά από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 ισοσκελίζει τα πάντα. Αλλά είμαι και στενοχωρημένος γιατί σε αυτό το βιβλίο θα έπρεπε να υπήρχε και ένας άνθρωπος της τελευταίας 5ετίας, ο οποίος δεν δέχθηκε να είναι, για λόγους που μέχρι σήμερα είναι δυστυχώς αδιόρατοι. Ένας άνθρωπος που έπρεπε να είναι. Υπάρχει μια γυναίκα, η Πλουσία Λιακατά, που είναι η τελευταία εν ζωή που είδε τον Άρη Βελουχιώτη, στο λόγο του, στη Λαμία, κάτω από το μπαλκόνι.
Ερ.: Ποιον φωτογραφίζετε ως απόντα του βιβλίου;
Απ.: Έναν άνθρωπο, ο οποίος την τελευταία 5ετία άφησε ένα στίγμα στην Ελλάδα μετά από 40 χρόνια, μπήκε σε μια διαδικασία να αναμετρηθεί, έδωσε τις μάχες που έπρεπε, ξεπέρασε τον ίδιο του τον εαυτό αλλά… έχασε στο νήμα. Ένας άνθρωπος που, για μένα, παραμένει ακόμη ιδιαίτερος, σημαντικός, και ελπίζω να μην διαψευσθώ σε αυτά που σκέπτομαι.
Ερ.: Κάποιες από τις πολιτικές προσωπικότητες του παρελθόντος ήταν και οικογενειακές γνωριμίες;
Απ.: Όχι, σε καμία περίπτωση. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν ένας άνθρωπος με τον οποίον βρισκόταν ο πατέρας μου αποκλειστικά στους χώρους της Βουλής. Υπήρχε ένας αμοιβαίος πολιτικός σεβασμός.
Ερ.: Από αυτούς που δεν είναι πια ανάμεσά μας, ξεχώρισα δύο τεράστιες προσωπικότητες, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και τον Αριστοτέλη Ωνάση. Τον πρώτο τον γνωρίσατε εν ζωή, για το δεύτερο έχετε συζητήσεις με τον τελευταίο εν ζωή συνεργάτη του. Τι έχετε να μας πείτε για αυτούς;
Απ.: Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, στο ελάχιστο που τον έζησα, είτε μας αρέσει είτε όχι, εκπροσωπούσε ένα χώρο. Ήταν ένας άνθρωπος που γνώριζε το ποιόν του πολιτικού του αντιπάλου, ήξερε να ελίσσεται και δεν δίσταζε να μιλήσει. Ενώ ευθύνεται για πολλά, είχε όμως γνώση και επίγνωση πραγμάτων. Μιλώ για τις 5-6 συναντήσεις που είχα μαζί του από το 2011 ως το 2014 και ζήτησα τη συναίνεση τής οικογένειάς του για τη δημοσιοποίηση της μίνι συζήτησης-πορτρέτου.
Ερ.: Και για τον Αριστοτέλη Ωνάση;
Απ.: Αυτά που διηγείται στο βιβλίο ο Παύλος Ιωαννίδης στη συνέντευξή του νομίζω ότι είναι σημαντικά. Δηλαδή, ήταν κάποιος που ήξερε να ρισκάρει, είχε θάρρος. Ο Παύλος Ιωαννίδης ήταν άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του Αρ. Ωνάση αλλά και της Χρ. Ωνάση, ισόβιο μέλος του Ιδρύματός του. Ξεκίνησε δε, την πολιτική ιστορία του από τον ΕΛΑΣ, με τον καπετάν Διαμαντή, τον Γουντχάουζ, μαζί με το αγγλικό κλιμάκιο στο Γοργοπόταμο και σήμερα, στα 95, είναι στεντόρειος και περήφανος.
Ερ. Μέσα από τις διηγήσεις του Παύλου Ιωαννίδη δικαιολογείται η εικόνα του μύθου που έχουμε για τον Αριστοτέλη Ωνάση;
Απ.: Ο Ωνάσης ήταν ένας άνθρωπος που δεν ξεχώριζε, δεν διέκρινε και είχε αλτρουϊστικά χαρακτηριστικά. Ο Π. Ιωαννίδης, ήταν ο άνθρωπος που ήταν δίπλα του σε δύσκολες στιγμές, ο άνθρωπος που παρέλαβε τη σορό του Αλέξανδρου, ο άνθρωπος που μιλούσε με την Χριστίνα το βράδυ πριν αυτοκτονήσει και διαχειριζόταν τα οικονομικά της. Πόσο γνωστό, για παράδειγμα, είναι ότι πηγαίνοντας στον Σκορπιό ο Αριστοτέλης Ωνάσης σταματούσε στο Άκτιο, έπαιζε τάβλι με το φύλακα εκεί και συνέχιζε…;
Ερ.: Εντυπώσεις, αφηγήσεις, περιστατικά από τους εν ενεργεία πολιτικούς του βιβλίου;
Απ.: Με τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας συνομίλησα αρκετές φορές, μου έκανε την τιμή να με εμπιστευθεί και να μου δώσει μια συζήτηση για πολλά- πολλά πράγματα βγάζοντας ειδήσεις. Μίλησε για την Ελλάδα του χθες, για τη θητεία του, για τους ανθρώπους μαζί με τους οποίους πάλεψε το δύσκολο διάστημα του 2015-16. Από τη συνέντευξη βγαίνει μια ουσία που δείχνει έναν πολιτικό, ο οποίος, κατά τη γνώμη μου, ίσως και σήμερα θα έπρεπε να είναι σε αυτή τη θέση. Ήξερε να υπερασπίζεται τα ελληνικά δικαιώματα, ήξερε να διαχειρίζεται κρίσεις. Προέρχεται από την Κεντροδεξιά και θα μπορούσε να κάνει ακόμη περισσότερα, είτε αρέσει είτε όχι.
Όσο για τον Κώστα Καραμανλή, στις συζητήσεις που κάναμε στο γραφείο του, διέκρινα έναν άνθρωπο που έχει γνώση, κριτήριο, ξέρει να ελίσσεται, να αποφεύγει τις κακοτοπιές και δεν εμφανίζεται στη δημόσια σφαίρα. Όταν πήγα να τον συναντήσω για πρώτη φορά, μου ανέλυσε το βιβλίο μου για την Αριστερά και το ποδόσφαιρο. Και, έδειξε να λυπάται όταν του είπα ότι δεν θα είναι στο βιβλίο ο πολιτικός του αντίπαλος…
Ερ.: Όμως οι «Προσωπογραφίες» δεν κλείστηκαν στα σύνορα της χώρας, βγήκαν και έξω από αυτά- ενδεικτικά έχετε ενδιαφέρουσες, μαθαίνω, συνομιλίες με Ρωμιούς της Πόλης…
Απ.: Ναι, έκανα αρκετά ταξίδια στην Πόλη και συνάντησα ανθρώπους τους οποίους, σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, η επίσημη Ελλάδα τους έχει ξεχασμένους. Μίλησα με τέσσερις σημαντικούς Ρωμιούς και μου κατέθεσαν μαρτυρίες απογοήτευσης και στενοχώριας για έναν Ελληνισμό, που εκεί υπάρχει για αιώνες. Ο Λάκης Βίγκας, διοικητικό στέλεχος των Κοινοτήτων της Πόλης. Ο Αντώνης Φιλιππίδης, ο Έλληνας «γκουρού» που έχει υλοποιήσει το τουρκικό ΕΣΥ. Ο Γιάννης Δερμιτζόγλου διευθυντής του Ζωγραφείου Γυμνασίου και Λυκείου που παλεύει καθημερινά για την επιβίωση. Και φυσικά, ο Γιάννης Σκαρλάτος, επιστημονικό «διαμάντι», καθηγητής Κβαντομηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου. Έδειξαν στενοχωρημένοι, ενοχλημένοι για μια Ελλάδα που τους ξέχασε. Άνθρωποι που παλεύουν καθημερινά, φοβούνται ότι η επόμενη μέρα πιθανόν να μην τους βρει εκεί, να βρει ξεχαρβαλωμένο και πεταμένο το ελληνικό στοιχείο. Έζησαν γεγονότα, όπως το ’55, το ’64, είδαν περιουσίες να χάνονται, μέρος των οικογενειών τους να ξεκληρίζεται, πράγματα, τα οποία στην Ελλάδα έχουν ξεχαστεί και η Τουρκία σε ένα έντεχνο επικοινωνιακό παιχνίδι τα ξαναβάζει στη σκακιέρα για να τα …απαλύνει και να λειτουργήσει αναθεωρητικά…
Ερ.: Αν το επιτρέψουν τα γεγονότα με τον κορονοϊό, είναι στα σχέδιά σας το βιβλίο να παρουσιαστεί και στην Πόλη;
Απ.: Μόνο στην Πόλη. Επρόκειτο να γίνει παρουσίαση στις 28 Μαρτίου στο Ζωγράφειο Λύκειο με τον Νίκο Κοτζιά, δύο επιχειρηματίες και πιθανώς μία βουλευτή της ΝΔ και πρώην υπουργό. Ευελπιστούμε ότι, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, περί τα μέσα Μάη θα γίνει η παρουσίαση.
Ερ.: Και γιατί όχι και στην Ελλάδα η παρουσίαση;
Απ.: Ίσως γίνει προς το Σεπτέμβρη στην Αθήνα. Η εκδήλωση στην Πόλη στόχο έχει να μπορέσουμε να αναπτερώσουμε λίγο το ηθικό του ελληνικού στοιχείου.
Ερ.: Κλείνοντας…
Απ.: …Στο βιβλίο βρίσκει κανείς τις προσωπογραφίες επιχειρηματιών, όπως ο Διαμαντής Μασούτης, που έκλεισε 51 χρόνια στο λιανεμπόριο και μιλά σπάνια. Όπως ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου, που ασχολείται από το 1970 με το κρασί. Βρίσκει κανείς ένα κείμενο-έκπληξη από τον Μητροπολίτη Ζάμπιας για τον Έλληνα Τσε Γκεβάρα της Αφρικής. Ένα κείμενο, το οποίο πρώτη φορά βλέπει το φως της δημοσιότητας και αφορά σε έναν άνθρωπο, κομμουνιστή και κληρικό, που πέθανε μετά από 30 χρόνια φυλάκισης το 1999. Επίσης ο αναγνώστης θα διαβάσει για τον Δημήτρη Γιαννακόπουλο που ξέρει να διοικεί και έχει πάθος για όλα. Για τη θωρακοχειρουργό Καλλιόπη Αθανασιάδη, που επέζησε από φρικτό ατύχημα, και τώρα δίνει μάχη κατά του κορονοϊού. Για τον Αλέξανδρο Λιώκη, τον Έλληνα designer της Alfa Romeo κ.ά.
Και η μεγάλη έκπληξη, ο πρόλογος από έναν άνθρωπο από μια σημαντική προσωπικότητα του ελληνισμού που εκπροσωπεί εκατομμύρια Έλληνες σε ολόκληρο τον κόσμο.
