Αναδρομή στο 1453, σημείο καμπής στην ιστορία, με επίκεντρο την κατάρρευση του βυζαντινού πολιτισμού. Είναι εύκολο να υποστηριχθεί ότι μέσα στο μεγάλο ρεύμα της ιστορίας το έτος 1453 δεν είναι πολύ σημαντικό. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν ήδη καταδικασμένη, έχοντας χάσει έδαφος και πληθυσμό. Η πτώση της Κωνσταντινούπολης επιτάχυνε μόνο τον θερισμό ενός πολιτισμού που εκτιμήθηκε για την ανεκτίμητη κληρονομιά του. Εάν ο Σουλτάνος Μωάμεθ ήταν λιγότερο αποφασισμένος, ή εάν τα γεγονότα εκτυλίσσονταν διαφορετικά, η τουρκική προέλαση στην Ευρώπη θα είχε καθυστερήσει, και το Βυζάντιο θα είχε ίσως επιζήσει για άλλη μια δεκαετία. Ωστόσο, η ημερομηνία της 29ης Μαΐου 1453 σηματοδοτεί το τέλος μίας παλιάς ιστορίας, καθώς η Κωνσταντινούπολη είχε ζήσει χίλια εκατό χρόνια πολιτισμού και φιλοσοφίας.
Η επιρροή των Βυζαντινών σχολιαστών ήταν σημαντική για τη διατήρηση της κλασικής γνώσης. Πλέον, η νέα Κωνσταντινούπολη προσέφερε μια μεγαλόπρεπη εικόνα, αλλά χωρίς τη δύναμη του χριστιανικού Θεού. Η ελληνική κοινότητα, αν και βρισκόταν υπό οθωμανική κυριαρχία, διατήρησε την ταυτότητά της μέσω της εκκλησίας. Η ιστορία του ελληνισμού κάτω από την τουρκική κυριαρχία χαρακτηρίζεται από αγώνες και προκλήσεις, αλλά η παράδοση και η πίστη παρέμειναν ζωντανές.
Η Δυτική Ευρώπη, παρά την επιθυμία της να διαγράψει την ιστορία του Βυζαντίου, δεν μπόρεσε να ξεχάσει την επίδραση των Ελλήνων στη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία. Στα χωριά, η μνήμη της πτώσης κρατήθηκε ζωντανή, θυμίζοντας την ηρωική αντίσταση του τελευταίου Αυτοκράτορα, ενώ η θλίψη για την πτώση συνοδευόταν από υπερηφάνεια για τη κληρονομιά της Κωνσταντινούπολης.
