Ο αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 σε ζητήματα που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό των επιχειρήσεων, τις συμβατικές τους υποχρεώσεις και την προστασία προσωπικών δεδομένων εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια διαδικτυακής ενημερωτικής ημερίδας (webcast) που διοργάνωσε την Τρίτη 24 Μαρτίου η ΕΥ Ελλάδος με συμμετοχή περισσότερων από 550 ανώτερων και ανώτατων στελεχών ελληνικών επιχειρήσεων. Κατά τη διάρκεια του webcast παρουσιάστηκαν βέλτιστες πρακτικές αντιμετώπισης των προκλήσεων αυτών. Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε, επίσης, στα έκτακτα φορολογικά μέτρα και τις ρυθμίσεις της ελληνικής Πολιτείας για την προστασία των επιχειρήσεων και των φορολογουμένων που πλήττονται από την κρίση.
Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, κατά την πρώτη ενότητα, οι κ.κ. Ευτυχία Κασελάκη, Εταίρος στο Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών και Επικεφαλής των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού της ΕΥ Ελλάδος και Μαρία Ρηγάκη, Labor Law Director στη συνεργαζόμενη με την EY δικηγορική εταιρεία «Πλατής-Αναστασιάδης και Συνεργάτες», μίλησαν για τη διαχείριση της νέας πραγματικότητας στον χώρο εργασίας και τον αντίκτυπο στο ανθρώπινο δυναμικό. Η κ. Κασελάκη αναφέρθηκε στην αξία της ηγεσίας-πρότυπο κατά τη διάρκεια της κρίσης, της μέριμνας για την ψυχική και σωματική υγεία των εργαζομένων, καθώς και τη σημασία ενός οικοσυστήματος πολυεπίπεδης επικοινωνίας με αυτούς, αλλά και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας. Παράλληλα, παρουσιάστηκε μία ενδεδειγμένη δομή διακυβέρνησης της διαχείρισης της κρίσης, με ξεκάθαρους ρόλους και αρμοδιότητες, που προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση εξειδικευμένου Γραφείου Διαχείρισης Κρίσεων για τον COVID-19. Τονίστηκε, επίσης, η σημασία του έγκαιρου σχεδιασμού διαδοχής έκτακτης ανάγκης για τους κρίσιμους ρόλους, ώστε να διατηρηθεί η επιχειρησιακή επάρκεια, ενώ παρατέθηκαν και δράσεις ενδυνάμωσης της ανθεκτικότητας της επιχείρησης.
Η κ. Ρηγάκη αναφέρθηκε, από τη σκοπιά του Εργατικού Δικαίου, στις τροποποιήσεις στην εργασία για την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων των περιορισμών που επέβαλε η κρίση, καθώς και στην ανάγκη ανακατανομής των ανθρώπινων πόρων, με στόχο τη διατήρηση της ικανότητας λειτουργίας της επιχείρησης. Η ομιλήτρια, μεταξύ άλλων, σχολίασε τις αλλαγές στον τρόπο εργασίας και την ενίσχυση της τηλεργασίας, καθώς και τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται σε σχέση και με την εργατική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων και των κρατικών ενισχύσεων και ευνοϊκών ρυθμίσεων για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους που πλήττονται από την πανδημία.
Στη διάρκεια της ενότητας, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα σχετικά με το πώς οι επιχειρήσεις τους έχουν επηρεαστεί και διαχειρίζονται την κρίση. Το 71% των επιχειρήσεων απαντούν πως άνω του 50% των εργαζομένων τους εργάζονται εξ’ αποστάσεως ή έχουν τη δυνατότητα τηλεργασίας. Σημαντικό εύρημα αποτελεί το γεγονός ότι το 64% των επιχειρήσεων δεν έχει ακόμη σχέδιο μετακίνησης εργαζομένων βάσει των ικανοτήτων και δεξιοτήτων τους σε άλλους τομείς της επιχείρησης, ώστε να καλυφθούν οι επιχειρησιακές ανάγκες όπως προκύπτουν από τον νέο τρόπο λειτουργίας και εργασίας, καταδεικνύοντας ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αρκετό δρόμο μέχρι την επίτευξη επιχειρησιακής ετοιμότητας.
Η επόμενη ενότητα του webcast κάλυψε τον αντίκτυπο του COVID-19 στις συμβάσεις και τα προσωπικά δεδομένα.
Πιο συγκεκριμένα, η κ. Τζούλια Πουρναρά, Associate Partner στη συνεργαζόμενη με την EY δικηγορική εταιρεία «Πλατής-Αναστασιάδης και Συνεργάτες», ανέλυσε τον αντίκτυπο της ανακήρυξης του ιού COVID-19 ως πανδημία, στην εκτέλεση των συμβάσεων, εστιάζοντας στο κατά πόσο η πανδημία μπορεί να χαρακτηριστεί ως γεγονός «ανωτέρας βίας», ακόμη και εάν δεν αναφέρεται ρητά στη σχετική συμβατική ρήτρα. Η ομιλήτρια, στη συνέχεια, ανέπτυξε λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο ένα συμβαλλόμενο μέρος θα πρέπει να επικαλεστεί την εφαρμογή της ρήτρας «ανωτέρας βίας», προκειμένου να παύσει ή αναστείλει προσωρινά την εκτέλεση των συμβατικών του υποχρεώσεων, ενώ ανέλυσε και τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει μία επιχείρηση ώστε να διαχειριστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ολοένα αυξανόμενη αναστάτωση και αβεβαιότητα που θα προκαλεί η πανδημία στην εκτέλεση των συμβατικών της υποχρεώσεων. Τέλος, αναφέρθηκε και σε άλλες νομικές βάσεις, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν για την απαλλαγή ενός συμβαλλόμενου μέρους από την εκτέλεση των συμβατικών του υποχρεώσεων, στην περίπτωση που στην υπό κρίση σύμβαση δεν περιλαμβάνεται ρήτρα «ανωτέρας βίας». Αξίζει να σημειωθεί ότι το 81% των συμμετεχόντων δεν αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα στην εκτέλεση των συμβατικών τους υποχρεώσεων μέχρι τώρα, ενώ μόλις το 10% έχουν ήδη επικαλεστεί τη ρήτρα «ανωτέρας βίας» των συμβάσεων τους.
Ο κ. Αντώνης Μπρούμας, Manager στη συνεργαζόμενη με την EY δικηγορική εταιρεία «Πλατής-Αναστασιάδης και Συνεργάτες», αναφέρθηκε αναλυτικά στα προβλήματα που προκύπτουν σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Όταν ρωτήθηκαν, η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων (73%) απάντησαν ότι οι επιχειρήσεις τους δεν προβαίνουν σε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων και επισκεπτών για σκοπούς πρόληψης και αντιμετώπισης, ενώ ένα σεβαστό 28% απάντησε ότι έχει προβεί σε κάποια μορφή αντίστοιχης επεξεργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο ομιλητής επιχείρησε να απαντήσει στο ερώτημα εάν η «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» λόγω του κορονοϊού, υπερισχύει των νόμων σχετικά με την προστασία προσωπικών δεδομένων, αλλά και κατά πόσον μπορούν οι εργοδότες να συλλέγουν και να επεξεργάζονται τα προσωπικά δεδομένα των εργαζομένων, στο πλαίσιο της πρόληψης και / ή περιορισμού της εξάπλωσης του κορονοϊού. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στις αντίστοιχες υποχρεώσεις των εργαζομένων, καταλήγοντας ότι η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων αποτελεί όπλο, και όχι εμπόδιο, στην καταπολέμηση της πανδημίας.
Κατά την τελευταία ενότητα, η κ. Κωνσταντίνα Γαλλή, Associate Partner στο Φορολογικό Τμήμα της EY Ελλάδος, ανέπτυξε λεπτομερώς τα έκτακτα φορολογικά μέτρα που έχουν ληφθεί έως τώρα μέσω Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), Νόμων και Αποφάσεων της ΑΑΔΕ, για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κατάστασης. Απαντώντας σε δημοσκόπηση κατά τη διάρκεια της ενότητας, το 49% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι η παροχή βοήθειας σε συγκεκριμένους κλάδους αποτελεί το πιο σημαντικό οικονομικό κίνητρο για την επιχείρησή τους, ενώ το 77% θεωρούν ότι η αναβολή προθεσμιών για υποβολή δηλώσεων ή για καταβολή φόρων ή και για τα δύο, θα είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στην επιχείρησή τους στην παρούσα φάση. Παράλληλα, ένα 39% θεωρεί ότι η μείωση ή η κατάργηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος για δηλώσεις φορολογικού έτους 2019, θα είχε επίσης μεγάλη επίδραση στην επιχείρησή τους. Στη συνέχεια, η ομιλήτρια ανέλυσε τις προϋποθέσεις ένταξης των επιχειρήσεων στις επιμέρους ρυθμίσεις, που συμπεριλαμβάνουν τις παρατάσεις της υποχρέωσης καταβολής φόρων και άμεσες ενισχύσεις προς τους εργαζόμενους.
Η κ. Γαλλή αναφέρθηκε και στη σχεδιαζόμενη χρηματοδότηση, με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής, με εκτεταμένο χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής και περίοδο χάριτος, για όλες τις πληγείσες επιχειρήσεις, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τη μείωση του τζίρου, το μισθολογικό και μη-μισθολογικό κόστος των εργαζομένων, καθώς και τη διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας. Ειδική αναφορά έγινε, επίσης, και στα ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης, όπως η θεσμοθέτηση ειδικού επενδυτικού ταμείου για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όπως και η εν εξελίξει διαβούλευση για το QE και τα “Coronabonds”. Τέλος, σχολιάστηκαν επιμέρους φορολογικά ζητήματα που χρήζουν περαιτέρω ρύθμισης ή διευκρινίσεων, όπως η πρόβλεψη ενός προγράμματος δόσεων για την καταβολή φόρων πέρα από την χρονική περίοδο της αναστολής, προς διευκόλυνση των φορολογουμένων.
Ο κ. Στέφανος Μήτσιος, Εταίρος και Επικεφαλής του Φορολογικού Τμήματος της EY Ελλάδος, τόνισε: «Είμαστε αντιμέτωποι με μια πρωτόγνωρη κατάσταση, με κυρίαρχο το στοιχείο της αβεβαιότητας, για την οποία, ακόμη και οι πιο προνοητικοί από εμάς ελάχιστα, ή μάλλον καθόλου, είχαν προετοιμαστεί. Εκτός από το πρώτο και μέγιστο ζήτημα της προστασίας της ανθρώπινης ζωής, αλλά και της μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο εργασίας με έμφαση στην τηλεργασία, μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα κληθούμε να διαχειριστούμε ποικίλες επιχειρηματικές προκλήσεις. Κοινός μας στόχος είναι να συμβάλλουμε όλοι, ώστε να μπορέσει το συντομότερο δυνατό η οικονομία μας να επανέλθει σε θετική πορεία».
