Στον κίνδυνο που διατρέχει να πληγεί η πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση και, άρα, την ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος αν δεν αντιμετωπιστούν η οικονομική και η προσφυγική κρίση αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος κατά την πρώτη συνεδρίαση της συνάντησης «Arraiolos Group» με θέμα «αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά την οικονομική και προσφυγική κρίση». Όσον αφορά μάλιστα την προσφυγική κρίση ο κ. Παυλόπουλος υπογράμμισε την ανάγκη πρόβλεψης συγκεκριμένων κυρώσεων για τα κράτη μέλη που παραβιάζουν την αρχή της αλληλεγγύης.
Συγκεκριμένα, επισήμανε πώς η πρόσφατη κρίση χρέους, οπότε και κατέστη αναγκαία η παροχή χρηματοοικονομικής στήριξης, παρέχει ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του πώς οφείλουμε ν΄ αξιοποιήσουμε την αρχή της Αλληλεγγύης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης εν γένει, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και, κυρίως, στον στενότερο κύκλο της Ευρωζώνης.
Για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους ήταν απαραίτητη η ίδρυση νέων μηχανισμών, ανέφερε ο ΠτΔ, αφενός ενός προσωρινού, έστω, ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας απ΄ όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, αφετέρου, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η έκτακτη αυτή κατάσταση εξέφευγε του ελέγχου των κρατών-μελών και μπορούσε ν΄ αποτελέσει σοβαρή απειλή για την σταθερότητα, την ενότητα και την ακεραιότητα της Ευρωζώνης, στο σύνολό της. Άρα, η θεσμική ενεργοποίηση όλου του ευρωπαϊκού συστήματος προς αντιμετώπιση της κρίσης βασίσθηκε, κατ΄ αποτέλεσμα, στην αρχή της Αλληλεγγύης», σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος.
Η φιλοδοξία σύστασης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας συνίστατο στο να διαδραματίσει ρόλο αντίστοιχο με αυτόν του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, επισήμανε ο ΠτΔ, χωρίς ωστόσο να αποκλείει εντελώς τη δυνατότητα παρουσίας και του ΔΝΤ.
«Αυτό που, όμως, πρωτίστως προέχει για την επίτευξη αποτελεσματικής εκπλήρωσης του σκοπού σύστασης του ΕΜΣ και πραγμάτωσης της αρχής της Αλληλεγγύης και, εν τέλει, του ευρωπαϊκού κράτους Δικαίου, είναι η ομαλή συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ ΕΜΣ, λοιπών ευρωπαϊκών θεσμών και ΔΝΤ, ως προς την οποία όμως υπάρχουν, προς το παρόν, εμφανή περιθώρια βελτίωσης» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Παυλόπουλος.
Και προσέθεσε ότι είναι αναγκαία η αξιοποίηση των θεσμών που δημιουργήθηκαν κατ’ εφαρμογή των περί ευρωπαϊκού κράτους Δικαίου διατάξεων του ευρωπαϊκού Δικαίου, ώστε να μην προκληθούν αναταράξεις, ικανές ν΄ απειλήσουν την ίδια την ενότητα του σκληρού πυρήνα της ΕΕ, δηλαδή της Ευρωζώνης.
«Είναι, βεβαίως, σχετικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι, έστω και με καθυστέρηση, σήμερα γίνεται ανοικτά λόγος -ακόμη και από γερμανικής πλευράς- για μετατροπή του ΕΜΣ σε ένα πραγματικό και αυτοτελές Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο» συμπλήρωσε ο κ. Παυλόπουλος.
Όσον αφορά δε την προσφυγική κρίση, ο ΠτΔ επισήμανε ότι «η αρχή της Αλληλεγγύης αναδεικνύεται ως καθοριστικής σημασίας μηχανισμός αποτελεσματικής εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για την Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο ισχύει από τον Οκτώβριο του 2008, πλην όμως χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, όπως καταδεικνύει η τρέχουσα ευρωπαϊκή συγκυρία».
«Καθ΄ ομολογία της ίδιας της ΕΕ, πρόκειται για μια πρόκληση στάθμισης μεταξύ αφενός της ανάληψης της απαραίτητης ευθύνης και, αφετέρου, της εξασφάλισης της Αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών, στο πλαίσιο της κοινής τους δράσης. Η διαπίστωση αυτή προσλαμβάνει ιδιαίτερες διαστάσεις και για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της κοινής δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης- Τουρκίας του 2015, αναφορικά με την προσφυγική κρίση λόγω των πολεμικών εντάσεων στην Μέση Ανατολή» επισήμανε.
Ο κ. Παυλόπουλος αναφέρθηκε στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που προβλέπουν τον καταμερισμού συγκεκριμένου αριθμού αιτούντων άσυλο, αλλά και στην πρόταση για θέσπιση μιας κοινής διαδικασίας διεθνούς προστασίας που πρέπει να αποτελεί την βάση για τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, «λαμβάνοντας υπόψη μάλιστα και την οικονομική διάσταση της εφαρμογής της αρχής αυτής και τις τυχόν οικονομικές συνέπειες για τα κράτη-μέλη.»
«Η πράξη έχει καταδείξει, εδώ και πάνω από τρία χρόνια, συμπεριφορές κρατών-μελών της ΕΕ τα οποία παραβιάζουν καταφανώς τις περί Αλληλεγγύης στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης διατάξεις των άρθρων 77 επ. της ΣΛΕΕ (Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ) χωρίς να υφίστανται καμία κύρωση, καίτοι πρόκειται για παραβίαση νομικής τους υποχρέωσης. Γεγονός που δικαιολογεί και την ανάληψη δράσης εκ μέρους της ΕΕ για την διαμόρφωση ενός αυστηρού πλαισίου εφαρμογής της αρχής της Αλληλεγγύης, με ρητή πρόβλεψη συγκεκριμένων κυρώσεων» επισήμανε χαρακτηριστικά.
* Το «Arraiolos Group» συνεδριάζει σήμερα στην Αθήνα με την συμμετοχή 13 μη Εκτελεστικών Προέδρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
