Τα ίχνη του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι: Ανάμεσα στις λουτροπόλεις που ενέπνευσαν τον «Παίχτη»

Τα ίχνη του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι: Ανάμεσα στις λουτροπόλεις που ενέπνευσαν τον «Παίχτη»

«Έχω περάσει μόνο πέντε μέρες στο Βισμπάντεν και έχω ήδη χάσει σχεδόν τα πάντα. Μέχρι και το ρολόι μου» είχε γράψει ο Φίοντορ Ντοστογιέφσκι σε επιστολή του το 1863 σε έναν φίλο του, τον Ιβάν Τουργκένεφ. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Ντοστογιέφσκι ταξίδευε συχνά μεταξύ των λουτροπόλεων Μπάντεν-Μπάντεν, Μπαντ Χόμπουργκ και Βισμπάντεν, δοκιμάζοντας ξανά και ξανά την τύχη του στα πλούσια καζίνο τους, που αποτελούσαν το στέκι της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας. Μέχρι το 1866, είχε συνάψει ένα επικίνδυνο στοίχημα με τον εκδότη του για να αποφύγει τη φυλακή λόγω οφειλών. Το στοίχημα ήταν να παραδώσει ένα νέο μυθιστόρημα μέχρι την 1η Νοεμβρίου ή να χάσει τα εκδοτικά δικαιώματα ολόκληρου του καταλόγου του.

Το αποτέλεσμα ήταν το αριστούργημα «Ο Παίκτης» το οποίο υπαγορεύτηκε σε τρεις εβδομάδες στη στενογράφο που θα γινόταν η δεύτερη σύζυγος του Ντοστογιέφσκι, η Άννα Γκριγκόριεβνα. Το μυθιστόρημα ακολουθεί τον Αλεξέι Ιβάνοβιτς, έναν νεαρό Ρώσο δάσκαλο, ο οποίος ταξιδεύει με έναν αυταρχικό στρατηγό στην φανταστική γερμανική πόλη Ρούλεττενμπουργκ και περιπέφτει στον καταναγκαστικό τζόγο. «Επί 10 χρόνια ονειρευόμουν να κερδίσω χρήματα … Αλλά τώρα όλα τελείωσαν!»

Το μοναδικό του βιβλίο που διαδραματίζεται κυρίως στη Γερμανία, ο «Παίκτης» είναι μια πιστή περιγραφή της σχέσης αγάπης-μίσους του Ντοστογιέφσκι με τη χώρα. «Κάθομαι μελαγχολικός σε αυτή τη μελαγχολική μικρή πόλη», λέει ο Αλεξέι, ο αφηγητής του βιβλίου, «και πόσο μελαγχολικές μπορεί να είναι οι μικρές πόλεις της Γερμανίας!» Παρόλο που το μοντέλο του είναι πιο κοντά στο Βισμπάντεν, το Ρούλετενμπουργκ είναι πιθανότατα μια σύνθεση των τριών λουτροπόλεων όπου ο Ντοστογιέφσκι έπαιξε – και έχασε.

Για να δούμε τώρα ποια ήταν τα μέρη που επισκέφθηκε ο νοβελίστας:

Βισμπάντεν: Η επιτομή της ρωσικής αριστοκρατίας. Στη δεξιά όχθη του Ρήνου, το Βισμπάντεν έφτασε στην ακμή του στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ φιλοξενούσε περισσότερους εκατομμυριούχους από οποιαδήποτε άλλη γερμανική πόλη.

Μπαντ Χόμπουργκ: Ήταν μια άλλη διάσημη λουτρόπολη που αγαπήθηκε από τη ρωσική αριστοκρατία και διαφημιζόταν με το σλόγκαν «Αέρας σαμπάνιας κι έμπνευσης».

Μπάντεν-Μπάντεν: Καταγράφεται ως γραφικό μέρος με πλακόστρωτα δρομάκια και αρχοντικά της belle epoque, όπου ο Ντοστογιέφσκι συνηθίζε να επισκέπτεται το καζίνο και να διασκεδάζει.

Το αρχικό τους σπίτι έχει κατεδαφιστεί, αλλά μια προτομή του συγγραφέα και ένα γλυπτό ενός ανοιχτού βιβλίου είναι κολλημένα στην πρόσοψη του σπιτιού που χτίστηκε στη θέση του παλιού. Μετά το Μπάντεν-Μπάντεν, οι Ντοστογιέφσκι παρέμειναν στην Ευρώπη για άλλα τέσσερα χρόνια, μια δύσκολη περίοδος για το ζευγάρι καθώς η υγεία του Ντοστογιέφσκι επιδεινώθηκε.

Σύμφωνα με τις περισσότερες μαρτυρίες, δεν έπαιξε ποτέ ξανά τυχερά παιχνίδια, ούτε επέστρεψε στη Γερμανία. Στη Ρωσία, μαζί με τη σύζυγό του, απέκτησαν άλλα τρία παιδιά, ενώ η περιόδος αυτή ήταν σίγουρα παραγωγική καθώς εκεί έγραψε το «Έγκλημα και τιμωρία», τον «Ηλίθιο» και τους «Δαίμονες».

Loading