«Τα παραδοσιακά-τοπικά προϊόντα της Καρδίτσας είναι προϊόντα, τα οποία συνδέονται με τα ήθη, τα έθιμα, την ιστορία και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Ο τρόπος παρασκευής μεταδίδεται από γενιά σε γενιά μέσω της προφορικής ή/και γραπτής παράδοσης. Η κλίμακα παραγωγής είναι σε επίπεδο τοπικών βιοτεχνιών, οικοτεχνιών και η τεχνολογία παραγωγής, καθώς και τα σκεύη που χρησιμοποιούνται είναι αμιγώς παραδοσιακά, όπως για παράδειγμα το ψήσιμο προϊόντων αρτοποιίας σε ξυλόφουρνο. Χρησιμοποιούνται παραδοσιακές πρώτες ύλες, όπως ζώα ελεύθερης βοσκής, ντόπιες ποικιλίες λαχανικών και δεν χρησιμοποιούνται καθόλου τεχνητά χημικά συντηρητικά, πρόσθετα και γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί». Πρόκειται για στοιχεία μελέτης του Θεοφάνη Γεωργόπουλο, Λέκτορα στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Για να αναδειχθούν τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα της Καρδίτσας προτείνεται σύμφωνα με τον ίδιο, να πιστοποιηθούν ως ΠΟΠ-ΕΠΙΠ-ΠΓΕ, δηλαδή προϊόντα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία τους προσδίδουν πρόσθετη αξία. Ο άμεσος δεσμός με τη γεωγραφική περιοχή καταγωγής τους, αναδεικνύει τη μακραίωνη ιστορία και παράδοση του τόπου, η οποία προσδιορίζεται μέσα από την ποιοτική ιδιοτυπία του προϊόντος. Όσο ισχυρότερος εμφανίζεται ο δεσμός, τόσο πιο αξιόπιστο και αυθεντικό θεωρείται το προϊόν από τον καταναλωτή. Τα προϊόντα ΠΓΕ διαφοροποιούνται από τα προϊόντα ΠΟΠ ως προς τον δεσμό τους με τη γεωγραφική περιοχή καταγωγής. Εγγυημένο Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν (ΕΠΙΠ) είναι το παραδοσιακό γεωργικό προϊόν ή τρόφιμο, του οποίου η ιδιοτυπία έγκειται στο ότι διαθέτει χαρακτηριστικό ή σύνολο χαρακτηριστικών που το διαφοροποιούν από άλλα παρεμφερή προϊόντα ή τρόφιμα και ο παραδοσιακός χαρακτήρας του αποδεδειγμένα χρησιμοποιήθηκε στην Κοινοτική αγορά για περίοδο που καταδεικνύει μετάδοση μεταξύ των γενεών. Η περίοδος αυτή θα πρέπει να είναι εκείνη που αποδίδεται σε μια ανθρώπινη γενιά, δηλαδή τουλάχιστον 25 χρόνια. Τα ΕΠΙΠ δεν σχετίζονται με την προέλευση, περιέχουν, όμως, συστατικά που χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για την παρασκευή των συγκεκριμένων προϊόντων ή παρασκευάζονται με μεθόδους παραγωγής, μεταποίησης ή σύνθεσης που αντιστοιχούν σε παραδοσιακές πρακτικές δεκαετιών ή και αιώνων και ενσωματώνουν την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα και τη διατροφική κουλτούρα των Ευρωπαίων πολιτών.
Ο κ. Γεωργόπουλος προχωρά και σε παραδείγματα τοπικών προϊόντων Καρδίτσας, που θα μπορούσαν να πιστοποιηθούν ως ΠΓΕ, ΕΠΙΠ τα οποία είναι τα εξής:
– Η μπατζίνα που είναι μια ζυμαρόπιτα δηλαδή είναι μια πίτα χωρίς φύλλο και παραδοσιακό προϊόν της Θεσσαλίας κυρίως στην περιοχή της Καρδίτσας. Τα υλικά της είναι λίγα και απλά όπως αλεύρι, τυρί, γάλα, αυγά και μετά προστέθηκε και το κολοκύθι και δημιουργήθηκε αυτή η νόστιμη πίτα, η λεγόμενη μπατζίνα. Η λέξη μπατζίνα προέρχεται από την λέξη μπάτζος ή μπάτσος, που σημαίνει λευκό σκληρό τυρί, αποτελείται από λεπτή ψημένη ζύμη στον φούρνο με αποτέλεσμα να γίνεται τραγανή.
– Το χωριάτικο λουκάνικο Καρδίτσας είναι ένα παραδοσιακό προϊόν γνωστό για την ποιότητα του και την γεύση του. Παρασκευάζεται από 70% χοιρινό κρέας, πράσο 15% και 15% τα υπόλοιπα υλικά όπως χοιρινό λαρδί, κρεμμύδι, μαγειρικό αλάτι, πιπέρι, μπαχαρικά και κύμινο. Ρίγανη δυτικής Θεσσαλίας, φρεσκοκομμένα μπαχαρικά και χοιρινό ελληνικό κρέας ακολουθώντας την παραδοσιακή συνταγή δημιουργούν ένα εξαιρετικό λουκάνικο με υπέροχη γεύση και άριστη θρεπτική αξία.
– O πλαστός Καρδίτσας προσφέρει γευστικές αναμνήσεις με συστατικά: αλεύρι καλαμποκιού, με φρέσκα, διαλεχτά χόρτα και ντόπια φέτα και φτιάχνουν την πιο νόστιμη πίτα με άρωμα Ελλάδα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, θεωρείται, λοιπόν, σύμφωνα με τον ίδιο, επιτακτική ανάγκη η προώθηση των τοπικών παραδοσιακών προϊόντων Καρδίτσας. Προτείνεται για την Καρδίτσα, όπως τονίζει ο επιστήμονας, στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο του αγροδιατροφικού τομέα, που να δίνει έμφαση στη διαφοροποίηση προϊόντων, να επενδύει σε καινοτόμα και επώνυμα ποιοτικά, διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις ιδιαίτερες και μοναδικές εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής. Επίσης, οι τοπικές βιοτεχνίες τροφίμων μπορούν να επεκταθούν στην αύξηση της παραγωγής των παραδοσιακών τροφίμων, διαφυλάσσοντας την ιδιοτυπία του προϊόντος και ακολουθώντας κανόνες που θα αποτρέπουν τον κίνδυνο παραποίησης ή απομίμησης, νοθείας. Η ιδιοτυπία του προϊόντος μπορεί να αναφέρεται σε εγγενή χαρακτηριστικά αυτού, όπως τα φυσικά, χημικά, μικροβιολογικά ή οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, ή στη μέθοδο της παραγωγής του προϊόντος ή στις ειδικές συνθήκες που επικρατούν κατά τη διάρκεια της παραγωγής του. Προς αυτήν την κατεύθυνση, θα βοηθούσε η ανάδειξη συγκεκριμένων χαρακτηριστικών του παραδοσιακού προϊόντος, όπως είναι η ονομασία, ο λογότυπος, η συσκευασία, ακόμα και το διαφημιστικό μήνυμα που θα το συνοδεύει. Για να καταλήξει τονίζοντας:
«Μέσω όλων αυτών θα προβάλλεται η ιδιοτυπία, η αυθεντικότητα, η ποιότητα και η σύνδεση του προϊόντος με τη συγκεκριμένη περιοχή. Ακόμα, στα πλαίσια της προώθησης της ελληνικής παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής, θα πρέπει να συνδεθούν τα παραδοσιακά διατροφικά προϊόντα με τον αγροτοτουρισμό. Η οργανωμένη προώθηση των τοπικών παραδοσιακών προϊόντων της Καρδίτσας, είναι επιβεβλημένη, όχι μόνο γιατί στηρίζει την οικονομική βιωσιμότητα της ελληνικής τοπικής αγροτικής παραγωγής, αλλά και γιατί συμβάλλει στην εξασφάλιση του αγαθού της υγείας σε εθνικό επίπεδο με παράλληλη ωφέλεια τη διατήρηση της μακραίωνης ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς. Η αγαστή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση θα προάγει τη διάσωση και διάδοση των παραδοσιακών προϊόντων διατροφής Καρδίτσας».
Ο κ. Θεοφάνης Γεωργόπουλος ήταν ομιλητής στο 1ο Φεστιβαλ γαστρονομίας που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στα Λουτρά Σμοκόβου του Δήμου Σοφάδων, όπου εκεί ανέπτυξε το θέμα «τοπικά παραδοσιακά προϊόντα της Καρδίτσας και μεσογειακή διατροφή». Τόνισε ότι το επίθετο «παραδοσιακός» χρησιμοποιείται για να χαρακτηριστεί οτιδήποτε έχει σχέση με την παράδοση, αναφέρεται ή ανήκει σε αυτήν. Τα παραδοσιακά προϊόντα διατροφής αποτελούν, τόνισε επίσης, σημαντικό συνδετικό κρίκο με τη διατροφική κουλτούρα της Καρδίτσας που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά είτε μέσω του ιδιαίτερου τρόπου παραγωγής, είτε μέσω των συστατικών του προϊόντος.
Απ. Ζώης
