Αυξάνεται δραματικά ο αριθμός των διαβητικών ποδιών, αλλά και οι ακρωτηριασμοί, αφού ανά δύο λεπτά κάπου στον πλανήτη ένας διαβητικός χάνει το πόδι του, όπως αναφέρει στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ » ο αν. καθηγητής αγγειοχειρουργικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Μίνστερ της Γερμανίας, και πρόσφατα επαναπατρισμένος στη γενέτειρα του, Θεοδόσης Μπίσδας. Επικαλείται μάλιστα μελέτη της κλινικής στην οποία μέχρι πέρσι δούλευε, που έχει δημοσιευθεί στο European Heart Journal και αναφέρει ότι το 40% των ασφαλισμένων διαβητικών στη Γερμανία, που είχαν διαβητικό πόδι, υπέστησαν ακρωτηριασμό, χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος της κατάστασης των αγγείων. Και μάλιστα όπως λέει ο κ. Μπίσδας αντίστοιχο ποσοστό έχει διαπιστωθεί και σε παρόμοιες μελέτες από το δημόσιο σύστημα υγείας της μερικής. Ερωτώμενος για την Ελλάδα απαντά ότι δεν υπάρχουν στοιχεία. Ωστόσο με την έλευση του από το εξωτερικό γίνεται μία προσπάθεια με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία να καταγραφούν τα περιστατικά. Ο αγγειοχειρουργός τονίζει κατηγορηματικά ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ακρωτηριασμών θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αν είχε προηγηθεί έλεγχος και είχε βελτιωθεί η αιμάτωση του ποδιού. Και το ερώτημα εύλογο: «Δηλαδή υπάρχουν συνάδελφοι σας που κόβουν πόδια χωρίς προηγουμένως να έχουν εξετάσει ενδελεχώς την κατάσταση;»
Γίνονται ακρωτηριασμοί και για οικονομικούς λόγους
«Είναι άσχημο αυτό που ακούγεται, αλλά υπάρχουν ασθενείς που υπόκεινται σε ακρωτηριασμό χωρίς να έχει γίνει λεπτομερής έλεγχος, με αγγειογραφία και χορήγηση σκιαγραφικού για να δούμε αν μπορούμε να βελτιώσουμε ακόμα και τα μικρότερα αγγεία». -Και αυτό γιατί γίνεται; Μπορεί να είναι για λόγους οικονομικούς; προκύπτει αβίαστα το επόμενο ερώτημα. Ναι γίνεται για οικονομικούς λόγους, απαντά ο αγγειοχειρουργός και προσθέτει: Πολλές φορές γίνεται και γιατί δεν υπάρχει η γνώση για να αντιμετωπιστούν τέτοια προβλήματα, ελπίζω όμως σιγά- σιγά να αυξηθούμε οι ειδικοί που μπορούμε να κάνουμε τέτοιου είδους επεμβάσεις. «Ένας ακόμη πολύ σημαντικός λόγος που γίνονται ακρωτηριασμοί, είναι γιατί μερικοί ασθενείς έχουν μεγάλα προβλήματα και με τη νεφρική λειτουργία και το σκιαγραφικό για τη διενέργεια αγγειογραφίας είναι νεφροτοξικό, δηλαδή μπορεί να καταστρέψει περισσότερο τα νεφρά. Ωστόσο και εκεί υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι και αντί για ιωδιούχο σκιαγραφικό δίνουμε διοξείδιο του άνθρακα».
Το διαβητικό πόδι δεύτερη θανατηφόρα ασθένεια μετά τον καρκίνο του πνεύμονα
Σύμφωνα με μελέτη της Παγκόσμιας Εταιρείας για την Αντιμετώπιση του Διαβητικού Ποδιού CLI (Critical Limb Ischemia) Global Society, το διαβητικό πόδι είναι στην Αμερική δεύτερη θανατηφόρα ασθένεια μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα πολύπλοκη πάθηση που αφορά στο συνδυασμό πολλών επιπλοκών του διαβήτη, αναφέρει ο κ Μπίσδας και εξηγεί: «Η πρώτη επιπλοκή είναι ότι αλλοιώνεται η ποδική καμάρα, το δεύτερο είναι ότι αυτοί οι ασθενείς υποφέρουν από τη λεγόμενη διαβητική νευροπάθεια, δηλαδή δεν νιώθουν πόνο, οπότε στο σημείο που συμπιέζεται το πόδι μπορεί να ανοίγουν έλκη και να μην το νιώθουν. Και η τρίτη επιπλοκή αφορά στη διαβητική αγγειοπάθεια, όπου στην ουσία γίνεται εναπόθεση πλάκας ασβεστίου στα μικρότερα αγγεία του ποδιού, οπότε δεν φτάνει εκεί αρκετό οξυγόνο για να μπορέσουν αυτά τα έλκη να θεραπευτούν.
Σε αριθμούς
Αυτή τη στιγμή ανά δύο λεπτά πραγματοποιείται ένας ακρωτηριασμός σε κάποιο σημείο του πλανήτη εξαιτίας του διαβητικού ποδιού. Υπολογίζεται ότι το 2011 υπήρχαν περίπου 366 εκατ. διαβητικοί παγκοσμίως και έως το 2030 αναμένεται να φτάσουν τα 552 εκατ. Δηλαδή αυτό θα αντιστοιχεί περίπου στο 10% του ενήλικου πληθυσμού στον πλανήτη. Και από αυτούς ένας στους 4 θα αποκτήσει διαβητικό πόδι. Αν αυτές οι περιπτώσεις δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως τα μισά από αυτά τα έλκη θα υποστούν επιμόλυνση και στη συνέχεια ακρωτηριασμό.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού γίνεται από πολλές ειδικότητες ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον καθηγητή. «Καταρχάς ο διαβητολόγος θα πρέπει να βελτιώσει το σάκχαρο του ασθενούς. Μετά ο αγγειοχειρουργός, ο αγγειολόγος, ο καρδιολόγος, που θα ασχοληθούν με τα αγγεία και οι οποίοι ουσιαστικά θα προσπαθήσουν να ελέγξουν αν υπάρχει πρόβλημα ισχαιμίας, και στη συνέχεια θα προσπαθήσουν να το βελτιώσουν». Όσον αφορά την αντιμετώπιση υπάρχουν δύο τρόποι λέει ο κ Μπίσδας. «Ο ένας είναι η παλιά ανοιχτή χειρουργική θεραπεία, που σιγά-σιγά εγκαταλείπεται, διότι έχει έρθει η ελάχιστα επεμβατική θεραπεία (με καθετήρες, stent, όπως τα γνωρίζουμε και από την στεφανιογραφία) όπου ανοίγουμε ακόμα και τα μικρότερα αγγεία, μέχρι και αστράγαλο, και τα μικρά δάχτυλα του ποδιού, για να μπορέσει να φτάσει εκεί η αιμάτωση».
Επέστρεψα γιατί μου προσφέρθηκε η τεχνολογία να πραγματοποιήσω αυτά που έμαθα στο εξωτερικό
Ο Θοδόσης Μπίσδας μετά από 13 χρόνια επιτυχημένης πορείας στο εξωτερικό και σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αγγειοχειρουργικής αποφάσισε να επαναπατριστεί, γιατί όπως λέει συνάντησε Έλληνες που υποχρεούντο να συγκεντρώσουν ένα πολύ μεγάλο ποσό χρημάτων προκειμένου να χειρουργηθούν στη Γερμανία, καθότι στην Ελλάδα τα περιστατικά κρίνονταν ανεγχείρητα. «Ο κύριος λόγος όμως είναι γιατί μου προσφέρθηκε η τεχνολογία για να το κάνω αυτό, γιατί χωρίς τεχνολογία κανείς από τους Έλληνες του εξωτερικού, δεν θα μπορέσει να επιστρέψει για να πραγματοποιήσει αυτά που έμαθε μακριά από την πατρίδα του».
*Ο Θ. Μπίσδας είναι διευθυντής αγγειοχειρουργικής κλινικής στο Athens Heart Center του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
