Το ασταμάτητο κίνημα κατά της κλιματικής αλλαγής
του Αντόνιο Γκουτέρες*
Την παραμονή της Διάσκεψης Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα τον Σεπτέμβριο, εκατομμύρια νέες και νέοι σε όλο τον κόσμο, κινητοποιήθηκαν κατά εκατομμύρια και είπαν ηγέτες του κόσμου: «Μας απογοητεύετε».
Έχουν δίκιο.
Οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων αυξάνονται. Οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν. Οι συνέπειες για τους ωκεανούς, τα δάση, τα καιρικά φαινόμενα, τη βιοποικιλότητα, την παραγωγή τροφίμων, το νερό, τις θέσεις εργασίας και, τελικά, τις ζωές, είναι ήδη τραγικές – και θα επιδεινωθούν ακόμα περισσότερο.
Η επιστήμη είναι αδιάψευστη. Ωστόσο, σε πολλά μέρη, οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να δουν διαγράμματα ή γραφήματα για να αντιληφθούν την κλιματική κρίση. Μπορούν απλώς να κοιτάξουν από το παράθυρο.
Το κλιματικό χάος συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο, από την Καλιφόρνια έως την Καραϊβική, από την Αφρική μέχρι την Αρκτική και πέρα από αυτήν. Εκείνοι που ευθύνονται ελάχιστα για το πρόβλημα, είναι εκείνοι που υποφέρουν περισσότερο.
Το έχω δει με τα ίδια μου τα μάτια, από τη Μοζαμβίκη που επλήγη από τον κυκλώνα, μέχρι τις κατεστραμμένες από τον τυφώνα Μπαχάμες και τις θάλασσες του Νοτίου Ειρηνικού των οποίων η στάθμη ανεβαίνει.
Συγκάλεσα τη Σύνοδο Κορυφής για την Κλιματική Αλλαγή ώστε να αποτελέσει την αφετηρία που θα μας οδηγήσει προς τη σωστή κατεύθυνση ενόψει των κρίσιμων προθεσμιών του 2020, που έθεσε η Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή. Πολλοί ηγέτες-από πολλές χώρες και τομείς- ήδη δήλωσαν συμμετοχή.
Μια ευρεία συμμαχία – όχι μόνο από κυβερνήσεις και νέους, αλλά επίσης από επιχειρήσεις, πόλεις, επενδυτές και την κοινωνία των πολιτών – συναντήθηκαν για να κινηθούν προς την κατεύθυνση που ο κόσμος μας χρειάζεται απεγνωσμένα για να αποτραπεί η κλιματική καταστροφή.
Περισσότερες από 70 χώρες δεσμεύτηκαν για μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050, και παρόλο που οι χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές άνθρακα δεν το έχουν πράξει ακόμα, περισσότερες από 100 πόλεις, κάποιες από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, έκαναν το ίδιο.
Τουλάχιστον εβδομήντα χώρες ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να ενισχύσουν τα εθνικά τους σχέδια μέχρι το 2020, στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισίων.
Τα μικρά νησιωτικά κράτη δεσμεύτηκαν από κοινού να επιτύχουν ουδετερότητα του άνθρακα και να φτάσουν στο 100% την ανανεώσιμη ενέργεια έως το 2030.
Χώρες από το Πακιστάν έως τη Γουατεμάλα, την Κολομβία έως την Νιγηρία, τη Νέα Ζηλανδία και τα Μπαρμπάντος υποσχέθηκαν να φυτέψουν περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια δέντρα.
Περισσότεροι από 100 ηγέτες του ιδιωτικού τομέα δεσμεύτηκαν να επιταχύνουν τη μετάβασή τους στην πράσινη οικονομία.
Μια ομάδα από ιδιοκτήτες των μεγαλύτερων περιουσιακών στοιχείων του κόσμου, συνολικής αξίας πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολαρίων, δεσμεύτηκε να στραφεί σε χαρτοφυλάκια επενδύσεων με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα έως το 2050.
Αυτό μετά την πρόσφατη πρόσκληση από διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του επενδεδυμένου κεφαλαίου του κόσμου – περίπου 34 τρισεκατομμύρια δολάρια – προς τους παγκόσμιους ηγέτες να βάλουν μια σημαντική τιμή στον άνθρακα και να καταργήσουν τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων και τον θερμικό άνθρακα παντού στον κόσμο.
Το International Development Finance Club δεσμεύτηκε να κινητοποιήσει μέχρι το 2025 1 τρισεκατομμύριο δολάρια για τη χρηματοδότηση της καθαρής ενέργειας σε 20 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
Το ένα τρίτο του παγκόσμιου τραπεζικού τομέα δεσμεύτηκε να ευθυγραμμίσει τις επιχειρήσεις του με τους στόχους της Συμφωνίας των Παρισίων και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Η Σύνοδος παρουσίασε επίσης τρόπους με τους οποίους οι πόλεις και οι παγκόσμιες βιομηχανίες, όπως η ναυτιλία μπορούν να επιτύχουν σημαντικές μειώσεις των εκπομπών. Τονίστηκαν επίσης πρωτοβουλίες για την προστασία των δασών και την διαφύλαξη των υδάτων.
Τα βήματα αυτά είναι πολύ σημαντικά αλλά δεν αρκούν.
Από την αρχή, η Διάσκεψη Κορυφής σχεδιάστηκε για να ταρακουνήσει τον κόσμο και να επιταχύνει τη δράση σε μεγαλύτερη κλίμακα. Αποτέλεσε επίσης ως μια παγκόσμια σκηνή όπου ακούγονται σκληρές αλήθειες, όπου φωτίστηκαν αυτοί που αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, αλλά και αυτοί που δεν το κάνουν. Οι αρνητές και οι μεγάλοι ρυπαντές δεν έχουν πουθενά να κρυφτούν.
Θα συνεχίσω να τους ενθαρρύνω να κάνουν περισσότερα στη χώρα τους και να προωθούν πράσινες και οικονομικές λύσεις σε όλο τον κόσμο.
Ο πλανήτης μας χρειάζεται δράση σε μια πραγματικά πλανητική κλίμακα. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί εν μία νυκτί και δεν μπορεί να συμβεί χωρίς την πλήρη συμμετοχή εκείνων που συμβάλλουν περισσότερο στην κρίση.
Αν θέλουμε ο κόσμος μας να αποφύγει τον γκρεμό του κλίματος, χρειάζονται πολλά περισσότερα για να υπακούσουμε στην έκκληση της επιστήμης και να μειωθούν οι εκπομπές του θερμοκηπίου κατά 45% μέχρι το 2030, να επιτύχουμε ουδετερότητας του άνθρακα έως το 2050 και να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμούς μέχρι το τέλος του αιώνα. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο θα εξασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας.
Πολλές χώρες εξακολουθούν να είναι εθισμένες στον άνθρακα – παρόλο που υπάρχουν επιλογές φθηνότερες και πιο πράσινες. Χρειαζόμαστε πολύ περισσότερη πρόοδο όσον αφορά την τιμολόγηση του άνθρακα, εξασφαλίζοντας ότι δεν θα υπάρξουν νέες μονάδες παραγωγής άνθρακα μέχρι το 2020 και ότι θα σταματήσουμε να δίνουμε τρισεκατομμύρια δολάρια από τα σκληρά κερδισμένα χρήματα των φορολογούμενων σε μια θνήσκουσα βιομηχανία ορυκτών καυσίμων που δημιουργεί τυφώνες, μεταδίδει τροπικές ασθένειες και αυξάνει τις συγκρούσεις.
Ταυτόχρονα, οι αναπτυγμένες χώρες πρέπει να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για διάθεση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως από δημόσιες και ιδιωτικές πηγές έως το 2020 για τον μετριασμό και την προσαρμογή των αναπτυσσόμενων χωρών.
Επίσης θα εξασφαλίσω ότι θα υπάρξει λογοδοσία για τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι χώρες, ο ιδιωτικός τομέας και οι τοπικές αρχές, αρχής γενομένης τον Δεκέμβριο στη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα στο Σαντιάγκο της Χιλής. Τα Ηνωμένα Έθνη είναι ενωμένα για την υλοποίηση αυτών των πρωτοβουλιών.
Η κλιματική αλλαγή είναι το καθοριστικό ζήτημα της εποχής μας.
Η επιστήμη μας λέει, ότι σύμφωνα με την σημερινή πορεία μας, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με αύξηση της θερμοκρασίας κατά τουλάχιστον 3 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα. Δεν θα είμαι τότε παρόν, αλλά θα είναι οι εγγονές μου.
Αρνούμαι να γίνω συνεργός στην καταστροφή του μοναδικού σπιτιού τους.
Οι νέοι, ο ΟΗΕ – και ένας αυξανόμενος αριθμός ηγετών από τις επιχειρήσεις, τον χρηματοοικονομικό τομέα, τις κυβερνήσεις, και την κοινωνία των πολιτών- με λίγα λόγια, πολλοί από εμάς – κινητοποιούνται και αναλαμβάνουν δράση.
Εάν θέλουμε να πετύχουμε, χρειαζόμαστε πολλούς περισσότερους να αναλάβουν δράση για το κλίμα,.
Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας, αλλά η κινητοποίηση έχει αρχίσει.
*Ο Αντόνιο Γκουτέρες είναι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ
