Ένα κοινό βακτήριο του ανθρώπινου εντέρου, το E.coli, το οποίο ζει μέσα σε πολλούς ανθρώπους, μπορεί να βάζει το «χεράκι» του στην εμφάνιση καρκίνου του εντέρου, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα. Η ανακάλυψη πιθανώς ανοίξει νέες δυνατότητες για τη θεραπεία της νόσου.
Οι επιστήμονες βρήκαν ότι ο εν λόγω μικροοργανισμός απελευθερώνει μια τοξίνη (κολιβακτίνη) που προκαλεί βλάβη στο DNA των κυττάρων του εσωτερικού τοιχώματος του εντέρου. Τα ίδια αυτά γενετικά «δαχτυλικά αποτυπώματα» ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά και στους όγκους του εντέρου, κάτι που δείχνει ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στη βακτηριακή τοξίνη και στις γενετικές μεταλλάξεις που πυροδοτούν τον καρκίνο του εντέρου.
Οι ερευνητές από την Ολλανδία, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή Χανς Κλέβερς του ολλανδικού Ινστιτούτου Hubrecht, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», αισιοδοξούν ότι στο μέλλον θα αναπτυχθεί μια νέα μέθοδος έγκαιρης διάγνωσης των ανθρώπων που κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του εντέρου, μέσω της ανίχνευσης της βλάβης στο DNA των κυττάρων του. Δεν αποκλείουν μάλιστα ότι τοξίνες και άλλων βακτηρίων να έχουν ανάλογη επίδραση, γι’ αυτό, όπως είπαν, τώρα ξεκινά η αναζήτηση τους, ώστε να διαπιστωθεί πόσο διαδεδομένος είναι αυτός ο βιολογικός μηχανισμός πρόκλησης της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου, που είναι από τις συχνότερες αιτίες θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως.
Όσο πιο γρήγορα γίνεται ο εντοπισμός των πρώτων καρκινικών βλαβών στο εσωτερικό του εντέρου, τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες επιτυχούς αντιμετώπισης της νόσου. Το μικροβίωμα -τα τρισεκατομμύρια βακτήρια, ιοί, μύκητες και άλλοι μικροοργανισμοί μέσα στο ανθρώπινο σώμα- πιθανώς εμπλέκεται στη νόσο, αλλά θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση της. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των ερευνητών, η κολιβακτίνη του E.coli εμπλέκεται σε τουλάχιστον ένα στα 20 περιστατικά (5%) καρκίνου του εντέρου. Όμως θα χρειασθούν περαιτέρω μελέτες για να ρίξουν περισσότερο φως στο ζήτημα.
«Πράγματα όπως ο καπνός ή η υπεριώδης ακτινοβολία είναι γνωστό ότι προκαλούν βλάβη στο DNA. Αυτή είναι η πρώτη φορά που είδαμε μια τόσο διακριτή βλάβη DNA στον καρκίνο του εντέρου, η οποία προκαλείται από ένα βακτήριο που ζει στο εσωτερικό του εντέρου», δήλωσε ο Κλέβερς.
«Ο στόχος μας είναι να κατανοήσουμε τις αιτίες του καρκίνου του εντέρου, συνεπώς η ανακάλυψη του ρόλου της κολιβακτίνης αποτελεί σημαντικό βήμα. Αναζητούμε πλέον και άλλα βακτήρια και τις τοξίνες τους που μπορεί να σχετίζονται με τον καρκίνο του εντέρου, ώστε να διαμορφώσουμε μια καλύτερη εικόνα για τους παράγοντες κινδύνου. Στη συνέχεια είναι ανάγκη να δούμε πώς μπορούμε να μειώσουμε την παρουσία αυτών των υψηλού κινδύνου βακτηρίων στο έντερο», δήλωσε ο καθηγητής Φίλιπ Κουίρκ του Πανεπιστημίου του Λιντς.
Το ανθρώπινο σώμα περιέχει τουλάχιστον τόσα βακτήρια όσα και τα ανθρώπινα κύτταρα. Τα περισσότερα από αυτά τα μικρόβια συμβάλλουν σε μια υγιή ζωή, αλλά μερικά άλλα είναι παθογόνα. Ένα από τα βακτήρια με δυνητικά επιβλαβή δράση είναι το γνωστό Escherichia coli (E.coli), ένα στέλεχος του οποίου παράγει την χημική τοξική ουσία κολβακτίνη. Το στέλεχος αυτό εκτιμάται ότι υπάρχει στο έντερο του 10% έως 20% των ενηλίκων.
Ο Κλέβερς επεσήμανε ότι «υπάρχουν προβιοτικά σήμερα στην αγορά, τα οποία περιέχουν αυτά τα τοξικά για το DNA στελέχη του E.coli. Μολονότι αυτά τα προβιοτικά παρέχουν ανακούφιση βραχυπρόθεσμα για κάποια σωματική διαταραχή, μπορεί επίσης να οδηγούν σε καρκίνο μετά από δεκαετίες».
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.nature.com/articles/s41586-020-2080-8
