«Είναι θέμα καθαρά του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη να αποφασίσει πότε και πώς θα επιχειρήσει, γιατί αυτοί έχουν και το επιχειρησιακό σχέδιο και μπορούν να κρίνουν πότε θα γίνει η επέμβαση», δήλωσε ο αρμόδιος για θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης υφυπουργός Παιδείας και βουλευτής Χανίων, Βασίλης Διγαλάκης στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 fm», σχετικά με τη χθεσινή επιχείρηση της αστυνομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και την προοπτική να υπάρξουν και σε άλλα ιδρύματα αντίστοιχες επιχειρήσεις, εφόσον υπάρχουν σχετικές καταγγελίες για χώρους που τελούν υπό κατάληψη και χρησιμοποιούνται ως «ορμητήρια» για επεισόδια και επιθέσεις.
«Η Σύγκλητος του Οικονομικού Πανεπιστημίου εξέδωσε πριν από λίγες μέρες μία ανακοίνωση, στην οποία έλεγε τα αυτονόητα, δηλαδή, ότι το πανεπιστήμιο πρέπει να αποδοθεί στην ακαδημαϊκή κοινότητα, οι χώροι του πανεπιστημίου να αποδοθούν με ασφάλεια στους φοιτητές και το προσωπικό του πανεπιστημίου, στο πανεπιστήμιο. Επίσης, ανέφερε στην ανακοίνωσή της και κάποιες καταγγελίες για άτομα που εισέρχονταν και εξέρχονταν από τον χώρο του πανεπιστημίου και, όπως αποδείχθηκε και από τις εικόνες που είδαμε χθες, ήταν ένα ορμητήριο, ορισμένοι χώροι του πανεπιστημίου ήταν ένα ορμητήριο για αναρχικούς, ενώ το υλικό που βρέθηκε εκεί -ρόπαλα, κράνη, φιάλες κ.λπ.- δεν έχει καμία σχέση με την ακαδημαϊκή λειτουργία ενός πανεπιστημίου», εξήγησε ο υφυπουργός.
Σε ό,τι αφορά την προοπτική αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, ώστε να μην καταλαμβάνονται κτίρια και να φυλάσσονται συνολικά καλύτερα οι πανεπιστημιακοί χώροι, ο κ. Διγαλάκης επισήμανε ότι «το κάθε πανεπιστήμιο, στο πλαίσιο και του αυτοδιοίκητού του, μπορεί και πρέπει να λαμβάνει μέτρα για την ασφάλεια του προσωπικού», προσθέτοντας πως τις όποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση αυτή «θα τις δούμε με τα πανεπιστήμια το επόμενο διάστημα».
«Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους για την αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος»
Ερωτηθείς εάν η εφαρμογή των νέων διατάξεων για το πανεπιστημιακό άσυλο (άρθρο 64 – Νόμος 4623/2019) έχει φέρει αποτέλεσμα ως προς την αναβάθμιση της ποιότητας του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, ο κ. Διγαλάκης απάντησε: «Νομίζω πως ναι, οι εικόνες μιλούν από μόνες τους. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο κανείς μπορεί να δει ότι είναι πολύ καλύτερες οι εικόνες και οι συνθήκες. Και από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο είδαμε ότι απομακρύνθηκε όλο αυτό το παρεμπόριο που γινόταν στο πεζοδρόμιο μπροστά από το πανεπιστήμιο, όπως επίσης τώρα είδαμε ότι το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προέβη στην επιχείρηση αυτή, καθάρισε τον χώρο του πανεπιστημίου από γιάφκες, οι οποίες δεν έχουν καμία θέση στα ελληνικά πανεπιστήμια».
«Ήταν ξεκάθαρο ότι τα πανεπιστήμιά μας πρέπει να αποδοθούν στην ακαδημαϊκή κοινότητα για τον σκοπό που επιτελούν. Θεωρώ ότι η διάταξη για το άσυλο βοήθησε σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση», τόνισε.
«Κοιτάζουμε το θέμα του τρόπου εκλογής των φοιτητών στα συλλογικά όργανα»
Κληθείς να σχολιάσει τις καταγγελίες για «δυναμικές μειοψηφίες» που αποφασίζουν για καταλήψεις τμημάτων ή παρεμποδίζουν συνεδριάσεις οργάνων των πανεπιστημίων και ερωτηθείς πώς σχεδιάζει το υπουργείο να αντιμετωπίσει την αδυναμία των φοιτητικών παρατάξεων να εκλέξουν εκπροσώπους για την προβλεπόμενη από τον νόμο εκπροσώπησή τους στις συλλογικές διαδικασίες, ο υπουργός Παιδείας ανέφερε: «Όσον αφορά το θέμα της παρεμπόδισης των συνεδριάσεων των συγκλήτων και των καταλήψεων, σε αυτά τα θέματα δεν μπορούν συγκεκριμένες μειοψηφίες να κλείνουν τα ιδρύματα και με χαρά βλέπω ότι η μεγάλη πλειοψηφία των φοιτητών αντιδρά σε αυτό το θέμα, οι φοιτητές, η ακαδημαϊκή κοινότητα θέλουν ανοιχτά ιδρύματα στα οποία να προάγεται η διδασκαλία, η έρευνα και να υπάρχει ακαδημαϊκή ελευθερία. Όσον αφορά την εκπροσώπηση φοιτητών, προβλεπόταν σε όλους τους νόμους και θα υπάρχει εκπροσώπηση φοιτητών και στο θεσμικό πλαίσιο θα το φέρουμε εμείς». Διευκρίνισε, δε, ότι «κοιτάζουμε και το θέμα του τρόπου εκλογής των φοιτητών στα όργανα αυτά».
«Το ν+2 δεν θα αφορά όσους φοιτούν αυτή τη στιγμή»
Αναφερόμενος στον νέο νόμο πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση και τις προτάσεις που κατέθεσαν οι πρυτάνεις του ΑΕΙ για αλλαγές σε πέντε βασικές θεματικές ενότητες, που πρότεινε το υπουργείο, ο υφυπουργός επισήμανε: «Υπήρξε σημαντική ανταπόκριση και από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων και από μεμονωμένα πανεπιστήμια, αλλά και από άλλους φορείς. Αυτό το κάλεσμα έγινε πριν καν φέρουμε ρυθμίσεις, δηλαδή, ζητήσαμε τις απόψεις πανεπιστημίων και της ακαδημαϊκής κοινότητας πριν φέρουμε τις ρυθμίσεις, έτσι ώστε να έχουμε διαμορφωμένη μια εικόνα στη συνέχεια. Αυτό το διάστημα επεξεργαζόμαστε τις ρυθμίσεις του νόμου ο οποίος θα έρθει για διαβούλευση».
Ερωτηθείς για τον σχεδιασμό σε ό,τι αφορά τη θέσπιση ανώτατου ορίου για τη φοίτηση στα ΑΕΙ -το λεγόμενο ν+2-, ο κ. Διγαλάκης απάντησε: «Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαβούλευση. Οποιοδήποτε μέτρο έρθει αυτό θα αφορά νέους φοιτητές, δεν θα αφορά τους φοιτητές οι οποίοι είναι ήδη μέσα στο πανεπιστήμιο. Για τις περιπτώσεις των φοιτητών που φοιτούν αυτή τη στιγμή θα υπάρχει άφθονος χρόνος προκειμένου να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους».
«Αλλά», συνέχισε ο υφυπουργός, «χρειάζεται να υπάρχει μια κανονικότητα, ο φοιτητής όταν μπαίνει στη σχολή και γνωρίζει τον κανονισμό σπουδών, τις ρυθμίσεις που υπάρχουν σχετικά με τη διάρκεια σπουδών, βοηθείται ο ίδιος έτσι ώστε να μην αφήσει τη ροή των σπουδών του, να παρακολουθεί τα μαθήματα, με τη σειρά που αυτά προβλέπονται στο πρόγραμμα σπουδών και η εμπειρία που έχουμε είναι ότι αυτό θα μειώσει σημαντικά τη μέση διάρκεια σπουδών και τα οφέλη από αυτό είναι προφανή για όλους», ενώ «παράλληλα, και τα ίδια τα ιδρύματα θα πρέπει να δουν τυχόν αστοχίες σε προγράμματα σπουδών τους, που αφορούν είτε ύλη των μαθημάτων είτε προβλήματα σε συγκεκριμένα μαθήματα, να τα διορθώσουν για να διευκολύνουν και αυτά με τον τρόπο τους τη μείωση της μέσης διάρκειας σπουδών».
«Το αμέσως επόμενο διάστημα η ρύθμιση για τους ΕΛΚΕ»
Ερωτηθείς πότε θα έλθει προς ψήφιση στη Βουλή η διάταξη για το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο των ερευνητικών λογαριασμών των Πανεπιστημίων (ΕΛΚΕ), απάντησε: «Είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που καίει τα πανεπιστήμια. Τα ερευνητικά προγράμματα έχουν μια ιδιαιτερότητα, η έρευνα αφορά το νέο, δεν μπορείς να προβλέψεις με ακρίβεια το πώς θα εξελιχθεί η έρευνα και όταν λοιπόν αυτοί οι ειδικοί λογαριασμοί λειτουργούν στα ασφυκτικά πλαίσια του δημόσιου λογιστικού δημιουργούνται προβλήματα γραφειοκρατίας που πολλές φορές μπορεί να οδηγήσουν και σε αδυναμία διαχείρισης των ερευνητικών προγραμμάτων. Βρισκόμαστε λοιπόν σε μια συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να ελαφρύνουμε το γραφειοκρατικό βάρος διαχείρισης των προγραμμάτων, είμαστε σε πάρα πολύ καλό σημείο και πολύ σύντομα -το αμέσως επόμενο διάστημα- θα έχουμε ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν τη λειτουργία των ειδικών λογαριασμών και τη διαχείριση των ερευνητικών προγραμμάτων –πάντα με κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας».
Σχετικά με την αναστολή λειτουργίας 37 τμημάτων και απαντώντας στην κριτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι για αυτά υπήρχαν αποφάσεις Συγκλήτων και μελέτες βιωσιμότητας, ο κ. Διγαλάκης τόνισε: «Και να υπήρχαν, αυτές δεν αξιολογήθηκαν ποτέ από την Ανεξάρτητη Αρχή, την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, κάτι που εξάλλου προέβλεπε και ο ίδιος ο νόμος του κ. Γαβρόγλου -ο νόμος 4485/17 προέβλεπε ότι για να ιδρυθεί ένα νέο τμήμα αυτό γίνεται με υπουργική απόφαση, η οποία βγαίνει σε ΠΔ, αφού προηγουμένως γνωμοδοτήσει η ΑΔΙΠ. Αυτό δεν έγινε σε κανένα από τα τμήματα που επρόκειτο να λειτουργήσουν του χρόνου, παρακάμφθηκε τεχνηέντως από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία, εκδίδοντας νόμους αντί για να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία […] Δεν καταργήσαμε τα τμήματα, αναστείλαμε την έναρξη λειτουργίας τους, προκειμένου να περάσουν από αξιολόγηση από την αναβαθμισμένη ΑΔΙΠ».
«Νέες φοιτητικές εστίες με ΣΔΙΤ»
Ερωτηθείς σχετικά με τις εξεταζόμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για τη φοιτητική μέριμνα -π.χ.: ενδεχόμενη μεταφορά αρμοδιοτήτων για τις φοιτητικές εστίες από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ στα Πανεπιστήμια- και την προοπτική αξιοποίησης σχημάτων ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα) για την κάλυψη αναγκών των Ιδρυμάτων, ο κ. Διγαλάκης απάντησε: «Η ουσιαστική αναβάθμιση της φοιτητικής μέριμνας και της φοιτητικής στέγης είναι η ανέγερση νέων ή η ανακαίνιση παλαιών για την αύξηση του ποσοστού των φοιτητών που διαμένουν σε εστίες, που στην Ελλάδα είναι από τα χαμηλότερα. Και ένας τρόπος είναι μέσω ΣΔΙΤ. Είναι πολύ επιτυχημένο το παράδειγμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, το οποίο αυτό το διάστημα προκήρυξε εστίες για 3.000 φοιτητές και τα πλεονεκτήματα αυτής της μορφής ανέγερσης εστιών είναι πολλαπλά. Να διευκρινίσουμε ότι πάλι η επιχορήγηση για ανέγερση εστιών προέρχεται από δημόσιες επενδύσεις. Η διαφορά είναι ότι, αντί να πληρώσει το κράτος στην αρχή για να αναγερθούν οι εστίες, το κάνει αυτό σταδιακά μέσω μια μακροχρόνιας σύμβασης με πληρωμές διαθεσιμότητας και η ανάδοχος εταιρεία αναλαμβάνει την κατασκευή, αλλά και τη συντήρηση των εστιών».
«Ο ανάδοχος της εταιρίας», εξήγησε ο υφυπουργός, «αυτό που θα αναλάβει θα είναι η συντήρηση των εστιών, θα έχει, για παράδειγμα, έναν επιστάτη ή επιστάτες και συνεργεία, που θα αναλαμβάνουν επιδιόρθωση τυχόν φθορών, οι οποίες θα παρατηρούνται στη διάρκεια της σύμβασης αυτής».
«Η διαχείριση μπορεί να γίνει είτε από τον ΙΝΕΔΙΒΙΜ είτε από τα ίδια τα πανεπιστήμια και είναι επιλογή του κάθε πανεπιστημίου πως θα προχωρήσει. Ένα ακόμα πλεονέκτημα είναι ο πολύ πιο σύντομος χρόνος αποπεράτωσης του έργου, καθώς η εμπειρία δείχνει ότι είναι περίπου στο μισό απ’ ό,τι μέσω της κλασικής μορφής μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων», τόνισε.
*Τη συνέντευξη πήραν η Σοφία Παπαδοπούλου και η Σμαρώ Αβραμίδου
