Υπό το φως των ραγδαίων εξελίξεων που συνεπάγεται η 4η βιομηχανική επανάσταση η Ελλάδα οφείλει -πρώτα από όλα να συζητήσει- και στη συνέχεια -εφόσον το επιλέξει- να θέσει ως εθνικό της στόχο την μετάλλαξή της από ουραγό σε πρωτοπόρο στον τομέα της πληροφορικής.
Τούτο εκτιμά ο κ. Βύρων Νικολαΐδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της PeopleCert, εταιρίας στην πιστοποίησης επαγγελματικών και γλωσσικών δεξιοτήτων, καθώς και πρόεδρος του Συμβουλίου των Ευρωπαίων Επαγγελματιών Πληροφορικής (CEPIS, www.cepis.org).
Όπως επεσήμανε, απαντώντας σε ερωτήματα του ΑΠΕ-ΜΠΕ, απαιτείται η έναρξη ενός εθνικού διαλόγου, μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα καθώς και μη κυβερνητικών οργανώσεων για τον προσδιορισμό των εθνικών στόχων στον κλάδο της Πληροφορικής. Πρόκειται για ένα ζήτημα το οποίο ουδείς μπορεί να φέρει σε πέρας αυτόνομα από τους υπολοίπους και το οποίο επείγει υπό το φως του ελλείμματος δεξιοτήτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας στον συγκεκριμένο κλάδο.
Στον βαθμό που όντως η Ελλάδα επιλέξει να καταστεί πρωτοπόρος στον τομέα, υπάρχει τόσο η τεχνογνωσία όσο και οι άνθρωποι για φέρουν αυτόν τον στόχο σε πέρας, βασιζόμενοι στην εμπειρία -και στα σφάλματα- άλλων χωρών, όπως σημειώνει.
Ακολουθεί η συνέντευξη του κ. Βύρωνα Νικολαΐδη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Νίκο Δρόσο.
Ερ. Η Ευρώπη και βεβαίως η Ελλάδα εμφανίζονται να βρίσκονται προ ενός σαφούς ελλείμματος δεξιοτήτων στο χώρο της πληροφορικής, όπως διαπιστώνει η ίδια η ΕΕ. Είναι μία χαμένη μάχη, υπό το φως της αλματώδους προόδου που καταγράφουν κράτη όπως η Κίνα, η Ινδία και βεβαίως οι ΗΠΑ;
Απ. Φιλοσοφικά ποτέ δεν πιστεύω σε χαμένες μάχες. Δεν υπάρχει μάχη την οποία να μην μπορούμε να κερδίσουμε, αρκεί να προετοιμαστούμε σωστά.
Ερ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μιλά για έλλειμμα 500.000 θέσεων εργασίας στην πληροφορική…
Απ. Αν δούμε τη μεγάλη εικόνα, οπουδήποτε στον κόσμο κι αν πάμε, στο θέμα των ψηφιακών δεξιοτήτων και κυρίως στο θέμα των υψηλού επιπέδου ψηφιακών δεξιοτήτων, υπάρχει ένα πάρα πολύ μεγάλο έλλειμμα. Το έλλειμμα αυτό είναι στην Ευρώπη μισό εκατ. άνθρωποι, με υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις ΗΠΑ είναι περίπου ένα εκατομμύριο, στον Καναδά είναι 200.000 και άλλες 100-200 χιλιάδες είναι στην Αυστραλία, αλλά παρά το ότι το πρόβλημα φαίνεται ότι είναι μόνον στον Δυτικό κόσμο, αυτό υπάρχει παντού. Και στην Ινδία ακόμη υπάρχει έλλειψη προσωπικού υψηλών δεξιοτήτων στην πληροφορική. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή ο κόσμος αλλάζει και αλλάζουμε πλήρως στον τομέα της πληροφορικής, οι υφιστάμενοι δεν φτάνουν. Αυτοί που βγαίνουν από τα πανεπιστήμια αρκούν μόνον για να «κρατάνε αναμμένα τα φώτα», δηλαδή για να τρέχει το λογισμικό που ήδη υπάρχει. Η 4η Βιομηχανική επανάσταση, λοιπόν, θα τα αλλάξει όλα αυτά. Άρα, τι πρέπει να κάνουμε; Πρέπει, αντί για ουραγοί, να γίνουμε πρωτοπόροι.
Τώρα, στο ερώτημα εάν μπορούμε να γίνουμε ως Ελλάδα πρωτοπόροι, η άποψή μου είναι, πολύ καθαρά, ναι. Και γιατί, πολύ καθαρά ναι; Γιατί είναι σχετικά εύκολο εάν πάρει κανείς τις σωστές αποφάσεις. Η Ελλάδα είναι μικρή χώρα. Δέκα εκατομμύρια άνθρωποι είμαστε. Άρα σε μία χώρα των δέκα εκατομμυρίων, να πάρεις τις αποφάσεις και να τις εκτελέσεις σωστά δεν είναι κανένα πολύ… περίπλοκο πράγμα.
Ερ. Παρά ταύτα, οι άνθρωποι οι οποίοι εμφανίζονται να έχουν τις δεξιότητες, συνεχίζουν να την εγκαταλείπουν και το brain gain δεν γίνεται πραγματικότητα.
Απ. Σιγά, σιγά θα αρχίσει να γίνεται, πιστεύω. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει αλλά θα αρχίσει να γίνεται. Για να επιμείνω, ωστόσο, στο προηγούμενο ερώτημα, πιστεύω ότι εάν υπάρξει μία σωστή κινητοποίηση από πλευράς κυβέρνησης αλλά και από όλους τους εμπλεκόμενους, από τον ιδιωτικό τομέα, τον Δημόσιο τομέα, από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, να καθίσουμε όλοι μαζί και να συζητήσουμε τι χώρα θέλουμε να είμαστε σε μία δεκαετία από σήμερα -εγώ είμαι Κωνσταντινοπολίτης και έχω έρθει στην Ελλάδα από το 1981 και με εξαίρεση τότε που ξέραμε πού θέλαμε να πάμε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν έχω δει ποτέ να γίνει μία σοβαρή συζήτηση και να καταλήξουμε κάπου για το πού θέλουμε να είμαστε σε μία δεκαετία.
Εάν λοιπόν καταλήξουμε και αποφασίσουμε ότι εμείς θέλουμε να γίνουμε Ισραήλ, πρέπει να το πούμε. Δεν το έχει πει κανένας. Επί του παρόντος είμαστε χώρα τουρισμού. Λέμε ότι θέλουμε το 25% του ΑΕΠ από τον τουρισμό και μία χαρά είναι αυτό αλλά θέλουμε να μείνουμε εκεί;
Εάν λοιπόν πούμε ότι θέλουμε να γίνουμε πρωτοπόροι σε μία δεκαετία, μετά θα πρέπει να καθίσουμε να πούμε ποια είναι τα βήματα για να πάμε μπροστά. Και για να γίνουμε πρωτοπόροι, ένα από τα λάθη που κάνουν πολλοί άλλοι είναι ότι θεωρούν πως οι άλλοι που είναι πρωτοπόροι, στέκονται και άρα «εμείς’ θα τους πλησιάσουμε και θα τους περάσουμε. Όχι. Δεν είναι έτσι. Αυτοί τρέχουν. Κάθε ημέρα το χάσμα μεγαλώνει. Εμείς δηλαδή πηγαίνουμε με αργά βήματα και οι άλλοι τρέχουν.
Ερ. Απούσης αυτής της συζητήσεως, υπάρχουν άμεσα μέτρα που θα μπορούσε να υιοθετήσει η κυβέρνηση για να μειώσει αυτό το χάσμα;
Απ. Βέβαια. Πάρα πολλά. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση είναι ότι να πει «εγώ θέλω να γίνω ένα ψηφιακό κράτος» και βλέπουμε πολύ καλά δείγματα αυτού. Ο υπουργός ο κ. Κυριάκος Πιερακάκης γνωρίζει, κατανοεί εις βάθος το θέμα, -το έχουμε συζητήσει στο παρελθόν, και η πολιτική εξουσία το ξέρει, το καταλαβαίνει. Τώρα αυτό το πράγμα πρέπει να περάσει στην υλοποίηση. Πρώτα – πρώτα λέγοντάς το και υιοθετώντας ότι «αυτή είναι η γραμμή μας» -«Θέλουμε σε 10 χρόνια να γίνουμε ένα δεύτερο Ισραήλ». Πρέπει να το πούμε.
Ερ. Σημαίνει αυτό μία εκπαιδευτική επανάσταση;
Απ. Όχι μόνον. Οι κινέζοι έχουν μία ωραία παροιμία: «Αν δεν ξέρεις πού θες να πας, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο ίδιο σημείο». Εμείς ακόμη δεν ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε. Αν λοιπόν σηκωθούμε και πούμε εκεί θέλουμε να πάμε -διότι δεν μπορούμε να θέλουμε να πάμε σε 5 σημεία μαζί- μετά υπάρχει και η τεχνογνωσία και οι κατάλληλοι άνθρωποι, οι οποίοι μπορούν αυτό το πράγμα σε βάθος δεκαετίας να το υλοποιήσουν.
Ερ. Ο CEPIS πώς μπορεί να συμβάλει σε αυτήν την κατεύθυνση;
Απ. Ο CEPIS μπορεί να συμβάλλει, καταρχάς, ούτως ώστε να τεθούν σωστά και καθαρά οι στόχοι και μετά μέσα από βέλτιστες πρακτικές, οι οποίες ακολουθούνται σε άλλες χώρες. Μπορούμε να εφαρμόσουμε εκείνες που αποδεδειγμένα δουλεύουν και να αποφύγουμε έτσι τα λάθη των άλλων, τα οποία πλέον γνωρίζουμε.
Για παράδειγμα: Όταν ξεκινήσαμε το ECDL πριν από 17 χρόνια, ήταν μία εξαιρετική περίπτωση. Έχουν πιστοποιηθεί στην Ελλάδα 660.000 άτομα κατά ECDL. Ένας στους 3 μεταξύ 20 και 35 ετών έχει πιστοποιηθεί. Αυτή ήταν μία προσπάθεια η οποία δεν στοίχισε τίποτε στο κράτος και ανέβασε ουσιαστικά το επίπεδο βασικών δεξιοτήτων πληροφορικής στην Ελλάδα.
Ερ. Παρά την περιρρέουσα φιλολογία για την ανάγκη που υπάρχει σε αυτόν τον τομέα, στην πράξη δεν βλέπουμε να υιοθετούνται μέτρα.
Απ. Νομίζω ότι γίνονται πολλά πράγματα, ανεξάρτητα ότι δεν είναι αρκετά. Αυτό που κάνει η HEPIS, ο ελληνικός βραχίονας της CEPIS, η συμμαχία για την ψηφιακή απασχολησιμότητα, αυτό το πρόγραμμα -το περίφημο- των 500 ωρών. Με αυτό το πρόγραμμα παίρνουμε νέους που δεν έχουν σχέση με την πληροφορική -και μακροχρόνια άνεργους- και σε 500 ώρες γίνονται προγραμματιστές. Αφενός έχει μεγάλη απήχηση και επιτυχία καθώς όλες οι εταιρίες το έχουν αγκαλιάσει και αφετέρου έχουν βγει εκατοντάδες απόφοιτοι οι οποίοι εργάζονται αυτήν τη στιγμή σε εταιρίες -με μηδενική πρότερη εμπειρία πληροφορικής σε τρεις μήνες έγιναν προγραμματιστές- και δουλεύουν με πολύ καλούς μισθούς.
Πέραν του ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα έφερε αυτό το πρακτικό αποτέλεσμα με εκατοντάδες άτομα, από την άλλη πλευρά, ηγούμενη δια του παραδείγματος, κινητοποίησε πολλές δυνάμεις. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν προγράμματα που τα στηρίζουν τράπεζες (η Τρ. Πειραιώς έχει ένα, το Regeneration άλλο, το Ίδρυμα Νιάρχου έχει βοηθήσει) και ξαφνικά βλέπουμε ότι υπάρχουν καμία δεκαριά, μπορεί και περισσότερα προγράμματα τα οποία κινούνται όλα προς την ίδια κατεύθυνση.
Άρα, εμείς, ως HEPIS τουλάχιστον, βοηθήσαμε σε μία αρχική αφύπνιση. Τώρα λοιπόν πρέπει μετά την αρχική αφύπνιση να συντονιστούν οι προσπάθειες, να μπει κεντρικός στόχος και να πούμε «πάμε εκεί». Αυτό δεν μπορεί να το κάνει κανένας μόνος του. Χρειάζεται εθνικός στόχος -ξαναλέω όπως με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που είχαμε εθνικό στόχο- και θα πούμε «εμείς παιδιά πάμε εκεί. Σε δέκα χρόνια πρέπει να γίνουμε πρωτοπόροι.
Δημόσιος τομέας, ιδιωτικός τομέας, μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι πάντες. Όλοι πρέπει να συνταχθούμε πίσω από τον κοινό σκοπό.
