Από Χρήστο Μήτση
Σε ένα γνωστό από τη δεκαετία του ’60 ανέκδοτο, ένας αστροναύτης επιστρέφει από το μακρινό Διάστημα και οι δημοσιογράφοι τον ρωτούν: «Είδατε τον Θεό;». «Βέβαια», απαντά εκείνος. «Και πως ήταν;» τον ξαναρωτούν εντυπωσιασμένοι.
«Είναι μαύρη» (She is black) τους απαντά, σε μια από τις πιο σπιρτόζικες αντιρατσιστικές ιστορίες, η οποία μισό αιώνα μετά έχει γίνει μέχρι και πολυφορεμένο T-shirt (I’ve met God and She is Black). Αν, λοιπόν, ακόμα κι ο Θεός μπορεί πλέον να είναι μαύρη, γιατί ο πράκτορας 007 της ΜΙ6 πρέπει να είναι σώνει και καλά ένας αρρενωπός λευκός;
Χτίζοντας το μύθο
Η ιστορία του Τζέιμς Μποντ πηγαίνει πίσω στη δεκαετία του ’50 και στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, με το «Καζινό Ρουαγιάλ». Ένα μυθιστόρημα του Ίαν Φλέμινγκ το οποίο με το που εκδόθηκε το 1953 γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
Ακολούθησαν άλλα έντεκα και δύο συλλογές διηγημάτων με ήρωα τον Βρετανό πλωτάρχη, έναν υπερκατάσκοπο βγαλμένο από τα κόμικς και τις pulp fiction ιστορίες: κοσμοπολίτη, ευφυή, γυναικά, μπον βιβέρ, ατακαδόρο και υπερασπιστή του Ελεύθερου Κόσμου απέναντι σε ιδιοφυΐες του εγκλήματος, κατά προτίμηση Ασιάτες, Κεντροευρωπαίους και Σοβιετικούς.
Η υπεροχή του βρετανικού πνεύματος ήταν εμφανής και οι αντικομουνιστικές, ρατσιστικές και σεξιστικές πινελιές νοστίμιζαν μια περιπετειώδη πλοκή, προκαθορισμένη, προβλέψιμη και ανώδυνα(;) απολαυστική.
Η επιτυχημένη αυτή συνταγή κατέκτησε ολόκληρο τον κόσμο όταν πέρασε με ένα ελαφρό, μα κομψότατο φινίρισμα στη μεγάλη οθόνη, όπου ο Σον Κόνερι μας συστήθηκε ως «Μποντ. Τζέιμς Μποντ» πάνω από ένα τραπέζι μπακαρά στο «Δρ. Νο» του 1962.
Αγγλικό φλέγμα, φαντασμαγορικό θέαμα, εξωτικό ντεκόρ και τεχνολογία αιχμής συνδυάστηκαν σε μια κατασκοπική περιπέτεια της μοντέρνας εποχής, η οποία εξελίχτηκε σ’ ένα ακαταμάχητο franchise που άλλαξε τον ορισμό της ταινίας δράσης κι από τα αυτοκίνητα ως το μουσικό θέμα της έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της ποπ κουλτούρας.
«Spectre»
Για να φτάσει όμως στο 2020 και στην 25η ταινία του, ο Τζέιμς Μποντ έπρεπε ν’ αφήσει πίσω του τον Ίαν Φλέμινγκ και να προσαρμοστεί στις αλλαγές των καιρών. Έτσι, ανάγκασε τον ήρωά του να συνεργαστεί με Σοβιετικούς κατασκόπους, του πρόσθεσε και κατόπιν του αφαίρεσε έντονα παρωδιακό χιούμορ, τον γύρισε στην αρχή της καριέρας του, τον γέμισε υπαρξιακές ανησυχίες και τελικά όχι μόνο τον έστρεψε ενάντια στον εαυτό του (τα «Skyfall» και «Spectre» είναι μια οικογενειακή υπόθεση), αλλά τον έβαλε να διαλέξει το κορίτσι αντί για το καθήκον και την εκδίκηση.
Ο Ντάνιελ Κρεγκ έφερε τον Μποντ στον 21ο αιώνα με τον πιο ουσιαστικό και αποδοτικό κινηματογραφικά τρόπο, φαίνεται όμως πως η επόμενη ταινία θα είναι και η τελευταία της κατασκοπικής φιλμογραφίας του.
Η μάχη για τη διαδοχή του έχει ξεκινήσει από καιρό, αλλά η παραγωγός Μπάρμπαρα Μπρόκολι, η οποία έχει και τον τελευταίο λόγο, δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της. Το σίγουρο είναι πως ο 26ος Μποντ θα σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής για το franchise. Θα περιοριστεί όμως αυτή στο χρώμα του δέρματος του πρωταγωνιστή (λέγε με Ίντρις Έλμπα) ή μπορεί να αλλάξει ακόμα και φύλο;
Γκρεμίζοντας το μύθο;
Η τελευταία προοπτική ξεπρόβαλε μέσα από μια φήμη που διαδόθηκε πριν από λίγες ημέρες στο διαδίκτυο χωρίς να διαψευστεί επισήμως. Σύμφωνα με όσα ακούγονται, όταν στην καινούργια ταινία ο αποσυρμένος Μποντ επιστρέφει στην ενεργό δράση και στην ΜΙ6, ο Μ τού συστήνει ως νέα πράκτορα 007 τη σέξι Νόμι, την οποία υποδύεται η μαύρη Βρετανίδα ηθοποιός Λασάνα Λιντς.
Η πιλότος Μαρία Ραμπό στο «Captain Marvel», το πιο πετυχημένο κινηματογραφικό παράδειγμα αλλαγής φύλου σε διάσημο (κόμικς) ήρωα. Ακόμα όμως κι αν οι χαρακτήρες της Marvel μπορούν πια να μεταμορφώνονται ριζικά περνώντας στην οθόνη ή και να πεθαίνουν, πώς γίνεται ο Μποντ να ξεχάσει οτιδήποτε τον έκανε γοητευτικό και πετυχημένο και να γίνει ένας Τζέισον Μπορν, ας πούμε, με θηλυκό όνομα;
Η πολιτική ορθότητα και το #Me Too έχουν αλλάξει πολλά αναφορικά με τους κανόνες του κινηματογραφικού παιχνιδιού, δεν μπορούν (ακόμα;) όμως να αλλάξουν τους νόμους της αγοράς.
Πετυχημένο διαφημιστικό τρικ, τεστάρισμα αντιδράσεων ή απλώς fake news, η Λασάνα Λιντς ως 007 μπορεί υπό όρους να εκμοντερνίσει, όχι όμως και να ακυρώσει τη -χρυσοφόρα- Μποντ μυθολογία. Πολλές από τις απαντήσεις στην αγωνία των φαν, πάντως, κρατά η Φίμπι Γουόλερ-Μπριντζ («Killing Eve»), η οποία έχει αναλάβει να ρετουσάρει το franchise με φρέσκες ιδέες.
Έτσι, ακόμη κι αν η Νόμι είναι μία από αυτές, όπως ισχυρίζονται πολλοί, εκείνη μοιάζει να γνωρίζει καλά το τι διακυβεύεται: «Ο Τζέιμς Μποντ παραμένει επίκαιρος, οφείλει απλώς να εκσυγχρονιστεί.
Ο ίδιος μπορεί να μην αλλάξει, αλλά η ταινία πρέπει να εξελιχθεί και να χειριστεί τις γυναίκες διαφορετικά». Να κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε νίκη τόσο του politically correct όσο και του ίδιου του σινεμά.
“ΠΗΓΗ: ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ”
