Αναμορφώνεται πλήρως με τους νέους Κώδικες ο ποινικός χάρτης της χώρας. Μια από τις σημαντικότερες αλλαγές που εισάγονται σε πεδίο ποινικής καταστολής είναι η κατάργηση του νόμου 1608/50 περί καταχραστών του Δημοσίου που επέφερε την ποινή των ισοβίων σε όσους καταδικάζονταν με βάση την επιβαρυντική αυτή περίσταση.
Με τις νέες διατάξεις για τους καταχραστές του Δημοσίου προβλέπονται ποινές κάθειρξης έως και 15 χρόνια, αυξάνεται όμως από τα 15 στα 20 χρόνια ο χρόνος της παραγραφής του αδικήματος.
Ως καταχραστής σε βάρος του Δημοσίου θα τιμωρείται όποιος διαπράττει μια σειρά από ποινικά κολάσιμες πράξεις, όπως απιστίες, πλαστογραφίες, ψευδείς βεβαιώσεις, που προκαλούν οικονομική βλάβη στο δημόσιο ταμείο.
Ως Δημόσιο ορίζεται με τον νέο Ποινικό Κώδικα, το δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, Στο δημόσιο δεν περιλαμβάνονται τα πιστωτικά ιδρύματα.
Οι ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους καταχραστές του Δημοσίου
Ο κατηγορούμενος ως καταχραστής του Δημοσίου θα έχει τη δυνατότητα μέχρι να φτάσει η υπόθεση σε δίκη να πληρώσει τη ζημία που έχει προκαλέσει και να τύχει ευνοϊκότερης μεταχείρισης ή και σε εξαιρετικές περιπτώσεις να αθωωθεί.
Σε κάθε περίπτωση, για τα επίμαχα αδικήματα προβλέπεται ειδική παραγραφή 20 χρόνων.
Για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος προβλέπονται δημεύσεις και χρηματικές ποινές ανάλογες με τη ζημιά του Δημοσίου.
Σε ό,τι αφορά τις εκκρεμείς υποθέσεις με κατηγορουμένους με βάση το νόμο του 1608/50, αν η δίκη τους δεν έχει ολοκληρωθεί ενώ οι νέες διατάξεις έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, θα εφαρμόζεται όπως ορίζει το Σύνταγμα της χώρας ο νέος ευνοϊκότερος νόμος.
Καταργούνται τα πταίσματα
Ακόμα, με το νέο Ποινικό Κώδικα καταργούνται όλα τα πταίσματα, ενώ μόνο τα σοβαρότερα θα μετατρέπονται σε πλημμελήματα. Τα πλημμεληματικού χαρακτήρα αδικήματα θα τιμωρούνται με ποινές έως τρία χρόνια με αναστολή, εκτός κι αν υπάρχει υποτροπή, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα αναστολής στην εκτέλεση της ποινής με όρους, όπως θα είναι πχ η αποζημίωση του παθόντος.
Στα βαριά πλημμελήματα που τιμωρούνται με φυλάκιση από τρία ως πέντε χρόνια, οι ποινές θα εκτίονται.
Κύρια ποινή η κοινωφελής εργασία
Η παροχή κοινωφελούς εργασίας προβλέπεται με τον νέο Κώδικα ως κύρια ποινή και θα εκτελείται σε δημόσιες υπηρεσίες, και ΟΤΑ.
Στα 15 χρόνια τα κακουργήματα
Για τα κακουργήματα προβλέπονται ποινές από πέντε ως 15 χρόνια κάθειρξης, ενώ προστίθενται και άλλες επιβαρυντικές περιστάσεις για όσους δράστες είχαν κίνητρο ρατσιστικό ή ομοφοβικό ή γι’ αυτούς που με τη συμπεριφορά τους δυσχέραναν το έργο της Δικαιοσύνης στην προσπάθεια διαλεύκανσης της υπόθεσης.
Προβλέπεται ακόμα ότι όποιος σε οικονομικά εγκλήματα πληρώνει και αποκαθιστά τη ζημιά δεν θα πηγαίνει φυλακή ούτε ως προσωρινός κρατούμενος.
Καταργούνται επίσης όλες οι χρηματικές ποινές και μόνη μετατροπή ποινής που προβλέπεται είναι εκείνη που αφορά στην παροχή κοινωφελούς εργασίας, όπως καταργούνται και η στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων αλλά και το αξιόποινο για απεργίες δημοσίων υπαλλήλων.
Ως ανήλικοι θα δικάζονται και θα εκτίουν τις ποινές τους και όσοι είναι από 18 έως και 25 ετών, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τον νέο Κώδικα ως δράστες νεαρής ηλικίας.
Νέος κώδικας ποινικής δικονομίας
Αναβαθμίζεται κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα ο ρόλος του Εισαγγελέα και διευρύνονται οι αρμοδιότητες του.
Ο Εισαγγελέας θα έχει όλες τις αρμοδιότητες του ανακριτή εκτός από την προφυλάκιση. Θα ερευνά τα πάντα και θα προβαίνει σε κάθε ενέργεια.
Παράλληλα, εισάγονται νέοι θεσμοί, όπως:
-Ποινική διαταγή, που αφορά τα αδικήματα με ποινές έως ενός χρόνου. Ο Εισαγγελέας θα μπορεί να θέτει στο αρχείο τις υποθέσεις, όταν κρίνει ότι δεν είναι σοβαρές και δεν αφορούν το δημόσιο συμφέρον.
-Αποχή από την ποινική δίωξη:
Στα πλημμελήματα με ποινές ως τρία έτη ο Εισαγγελέας θα μπορεί να μην ασκεί ποινική δίωξη, όταν έχει αποκατασταθεί η παρανομία και η διάταξή του θα επικυρώνεται από δικαστή.
Για παράδειγμα στις περιπτώσεις των διώξεων για καταβολή εισφορών δεν θα ασκείται δίωξη αν ο κατηγορούμενος τακτοποιήσει το χρέος του. Το ίδιο θα γίνεται κι αν έχει βγάλει δίπλωμα οδηγήσεως ο κατηγορούμενος για τη συγκεκριμένη παράβαση.
-Στα κακουργήματα (οικονομικά εγκλήματα και άλλα) αν έχει αποκατασταθεί η ζημιά ολόκληρη και έχει μεταμεληθεί ο δράστης ο εισαγγελέας θα αναστέλλει την έρευνα για τρία χρόνια. Αν μέσα στα τρία χρόνια ο δράστης δεν διαπράξει άλλο αδίκημα η υπόθεση θα αρχειοθετείται.
-Ποινική συνδιαλλαγή
Ο Εισαγγελέας θα μπορεί να προτείνει ποινή στον κατηγορούμενο πριν την άσκηση ποινικής δίωξης με δεδομένη την πλήρη αποκατάσταση της ζημιάς.
-Ποινική Διαπραγμάτευση
Ο Εισαγγελέας, όπως γίνεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, θα διαπραγματεύεται με τον κατηγορούμενο σε κάθε στάδιο της ποινικής διαδικασίας και θα να έρχεται σε συμφωνία μαζί του για την ολική ή μερική αποκατάσταση της ζημιάς ώστε να έχει ευνοϊκή ποινική μεταχείριση.
Αναγκαία προϋπόθεση η ομολογία ενοχής από τον κατηγορούμενο.
Εξαιρούνται από όλους τους παραπάνω θεσμούς τα σοβαρά εγκλήματα βίας, όπως ληστείες, βιασμοί, ανθρωποκτονίες.
