Συνέντευξη στην Δήμητρα Αθανασοπούλου
Κάθε κουβέντα μαζί του φέρνει στο νου το φροϋδικό αξίωμα «το χιούμορ είναι ο θρίαμβος του εγώ». Ο Γιάννης Ζουγανέλης ανήκει σε εκείνους που πιστοποιούν την αδιάρρηκτη σχέση του ευφυολογήματος με το ασυνείδητο.
Τα πιο σοβαρά πράγματα, τα λέει στα αστεία. Όταν όμως σοβαρεύει, ακόμα και αυτός ο αριστοφανικός τύπος σκοτεινιάζει: «Δεν θέλω να μιλήσουμε για πολιτική. Όσες φορές πάρω θέση καθυβρίζομαι από αυθαίρετους φασίστες στο διαδίκτυο». Η συζήτηση βρίσκει γρήγορα πάλι το τέμπο της και ο ίδιος τον εαυτό του. Γίνεται χείμαρρος διακτινιζόμενος από το ένα θέμα στο άλλο, μας «βομβαρδίζει» με νεολογισμούς, μιλά για τη σημερινή μορφή της ΕΡΤ, για την παγκόσμια κρίση έμπνευσης στην πολιτική, για την ησυχία της μουσικής. Ανάπτυξε άλλωστε το ταλέντο του μέσα στη σιωπή, με τη φροντίδα δυο κωφάλαλων γονιών που μοιράζονταν τα πάντα. Εκείνοι λειτούργησαν και ως πρότυπο αγάπης. Το γέλιο του είναι πάντα βροντερό, οι λέξεις του κάνουν θόρυβο. Ομολογεί πως του αρέσει να παίζει πάντα με το καλό και το κακό, επαναλαμβάνει πως δεν πρέπει να συγχέουμε την κωμικότητα με το χαβαλέ και πως το γέλιο είναι η πιο σοβαρή σύσπαση στον άνθρωπο. Η επιδίωξη του – λέει- είναι να κάνει έδρα ελληνικής κουλτούρας στην ακαδημία του Μονάχου όπου είναι τακτικός καθηγητής.
-Τι κάνετε στην παρούσα φάση και κατά πόσο σας καλύπτει;
«Τι κάνω; Ζω τα όνειρά μου αμειβόμενος και εισπράττω αγάπη από τον κόσμο που δεν ξέρω αν είμαι αντάξιος! Κάνω τα “φρούτα εποχής” με τη γνωστή παρέα καλλιτεχνών στα φρούτα εποχής. Τα φρούτα είναι από τη μία η έκφραση ζωντανής φύσης, με εκχυμώσεις και χυμούς. Από την άλλη υπάρχει και η έκφραση “τι φρούτο είναι αυτός;”. Ξέρετε, εγώ πάντα παίζω με το καλό και το κακό. Στην παράσταση συνυπάρχουμε τρεις διαφορετικές γενιές . Έχουμε κάνει καμία δεκαριά συναυλίες-κάποιες δεν πήγαν καλά λόγω βροχής αλλά καλά επικοινωνιακά. Τώρα θα κάνουμε περιοδεία με το “παράξενο ζευγάρι” με τον Βλαδίμηρο Κυριακίδη. Παράλληλα ετοιμάζω έναν δίσκο που θα βγει στην Αμερική με οργανική μουσική. Γιατί είναι πολυτέλεια το να εργάζεσαι, αλλά είναι πολυτέλεια και το να μην εργάζεσαι. Είμαι σε φάση δημιουργική. Ασχολούμαι με το παιδί μου το οποίο θαυμάζω. Θέλω όμως χρόνο για τον εαυτό μου».
-Διατηρείτε πάντα την έδρα «Απελευθέρωσης των Εκφραστικών Μέσων» στην Ακαδημία Μονάχου και με ποιο επόμενο στόχο;
«Ναι! Είμαι τακτικός καθηγητής στο Μόναχο. Πηγαίνω μια φορά το χρόνο αλλά κάνω τηλεμαθήματα. Στόχος είναι να κάνουμε εκεί έδρα ελληνικής κουλτούρας, μουσική και θέατρο!»
-Με τον τρόπο σας παρεμβαίνετε πολιτικά. Πως θα περιγράφατε τα όσα μας συμβαίνουν τελευταία σε πολιτικό επίπεδο; Από τη συμφωνία των Πρεσπών μέχρι το χάος σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση;
«Θέλω να αποφύγουμε τέτοιες κουβέντες. Δεν θέλω να πω ούτε για το μακεδονικό, ούτε για τα υπόλοιπα. Καταλαβαίνετε γιατί. Όσες φορές πάρω θέση καθυβρίζομαι από αυθαίρετους φασίστες στο διαδίκτυο. Να πω όμως πως υπάρχει παγκόσμια κρίση έμπνευσης στην πολιτική. Κατάφεραν να φτιάξουν μια γη που εξαρτάται μόνο από την οικονομία. Η γη παράγει όμως τον πλούτο. Αυτήν τη στιγμή όμως καταστρατηγείται».
-Τι έφταιξε λοιπόν και βλέπουμε – συμπεριφερόμαστε έτσι (σ)τους εαυτούς μας και (σ)τον τόπο μας;
«Φταίει το ότι δεν θέλουμε να είμαστε δημιουργοί αλλά ρουσφετολόγοι! Είμαστε αμόρφωτοι και κυρίως εκείνοι που κυβερνούν. Συνεχίζουμε να μιζεριάζουμε και να λέμε την Ελλάδα “ψαροκώσταινα”. Η Ελλάδα είναι μία μεγάλη χώρα! “Ψαροκασέλες” είναι εκείνοι που τη λένε έτσι! Υπάρχει Βέλγος, Αυστριακός, Ολλανδός που θα πει πως η χώρα του είναι μικρή ενώ είναι σαν την Πελοπόννησο; Δεν υπάρχει!»
-Γνωρίζετε όσο λίγοι τη δημόσια τηλεόραση. Για τη σημερινή ΕΡΤ ποια είναι η άποψή σας;
«Είναι ένας τεράστιος οργανισμός. Μπορεί να παράξει πρόγραμμα. Έχει μια πλευρά εξαιρετικών προγραμμάτων. Έχει εξαιρετικές επαναλήψεις που μας θυμίζουν την Ελλάδα. Κάνει λάθος που επικεντρώνεται στην ενημέρωση. Και πιστεύω πως θα έπρεπε να απαλλάξει τον εαυτό της από τις τηλεθεάσεις-κόλπα του μάρκετινγκ. Πρέπει να πω, όμως, πως όταν έκανα μια σατυρική εκπομπή δεν είχα δεχτεί καμία παρεμβατικότητα. Παραιτήθηκα όταν δεν είχα πια αντικείμενο».
-Μεγαλώσατε μέσα στη σιωπή. Έχει ακόμα και σήμερα ησυχία η μουσική για εσάς;
«Φυσικά. Την ακούς την ησυχία. Και οι κωφάλαλοι άνθρωποι όπως οι γονείς μου φαντάζονται ήχους. Η μουσική είναι ο ήχος της ζωής. Αυτό που μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να ταξιδέψει με όνειρο όταν ακούει».
-(Σας) σώζει πάντα το χιούμορ;
«Το χιούμορ παράγεται από ελληνική λέξη, χυμός. Το χιούμορ είναι τα πάντα. Χωρίς αυτό οι άνθρωποι είναι στριφνοί. Ακόμα και ο έρωτας για να πάει μπροστά θέλει χιούμορ».
-Υπάρχει έρωτας χωρίς χιούμορ;
«Για μένα έρωτας χωρίς χιούμορ δεν υπάρχει. Δεν μπορείς να ερωτευτείς αν δεν υπάρχει, γιατί δεν βγάζεις χυμούς. Ξέρεις, η λέξη χιούμορ παράγεται από τη λέξη χυμός. Και είμαστε καλά μόνο όταν έχουμε χυμούς και εκχυμώσεις. Αν δεν υπάρχει αυτό οι άνθρωποι είτε συμβιβάζονται είτε χωρίζουν».
-Πότε χάνετε τη δυνατότητα κωμικής θεώρησης του κόσμου;
«Το χιούμορ δεν χάνεται ποτέ εντελώς. Χιούμορ θέλει για να αντέξεις τον ψευτοτσαμπουκά της καθημερινότητας».
-Ακόμα και όταν θυμώνετε;
«Θυμώνω με την αγένεια, με το λαό που δεν έχει μνήμη και του φταίνε πάντα οι άλλοι. Φανταζόσασταν ποτέ πως ο Λεβέντης, ένας τύπος με τον οποίο όλοι γελούσαν, θα ήταν αρχηγός κόμματος; Θυμώνω με τον κρυφοφασισμό».
-Είναι ακόμα και σήμερα διάχυτος ο κρυφοφασισμός;
«Έχω ζήσει φασίστες που μοιάζουν δημοκράτες στη συμπεριφορά. Δεν μπορώ τους φαλλοκράτες. Έχω ασχοληθεί πολύ με τις κακοποιημένες γυναίκες. Ο φαλλοκρατισμός είναι φασισμός. Λατρεύω τη θηλυκότητα. Ξεκινώντας από τη μάνα. Μου βρομούν οι άντρες!»
-Σαφής η λατρεία σας για το θηλυκό. Τι ορίζετε ως καλό αρσενικό;
«Αρσενικό είναι ο άνθρωπος που εκτιμά το θηλυκό».
-Συνεχίζετε να πιστεύετε πως η δικαιοσύνη είναι άδικη;
«Βεβαίως! Δεν δημοσιοποιείται το καλό. Και οι δημοσιογράφοι αναγκάστηκαν να υποταχθούν στους εκδότες. Δεν παίζουν τα τραγούδια στο ραδιόφωνο. Είναι πια κατευθυνόμενη η ραδιοφωνία!»
-Και τι εμπιστεύεστε σήμερα;
«Δεν πιστεύω σε μορφές εξουσίας, ούτε σε μορφές δικαιοσύνης».
-Μπορείτε να αναφέρετε μια αδικία που έχετε υποστεί σε προσωπικό επίπεδο;
«Δεν το βλέπω προσωποπαγώς. Μερικές φορές νιώθω πως υποτιμώμαι».
-Ως γονιός νιώθετε πως έχετε κάνει μικρές αδικίες – λάθη; Και έχετε κάποιο όνειρο- αντίβαρο;
«Έχω κάνει πολλά λάθη. Δεν είχα χρόνο να κάτσω μαζί της όταν μελετούσε. Τραγουδούσε από δυο χρονών. Της ζητώ συγνώμη μέσα από ένα τραγούδι, ακούστε τους στίχους του “να φυλάγεσαι”. Της ζητάω συγνώμη για όσα δεν κάναμε για τα παιδιά μας, για το χώρο που δεν τους αφήσαμε. Όταν μπήκε στο τραγούδι, την απέτρεψα να λέει πως είναι παιδί μου. Τώρα πια κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το ταλέντο και τη φωνή της. Η Ελεονώρα είναι η λιγότερο συστημική καλλιτέχνης που υπάρχει. Έχω όνειρο να κάνουμε μαζί ένα δίσκο».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Politik” την Παρασκευή 13 Ιουλίου 2018
