«Σήμερα ζούμε την αναβίωση των θρησκειών ως δυναμικού πνευματικού κινήματος», διεμήνυσε διαδικτυακά ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατά το διήμερο Διεθνές Συνέδριο Θρησκευτικής Διπλωματίας με θέμα «Οι θρησκείες και οι προκλήσεις στη νέα δεκαετία», που έλαβε χώρα στις 9 και 10 Δεκεμβρίου.
Ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η θρησκεία είναι αδύνατον να απωθηθεί στο περιθώριο, χαρακτήρισε άστοχες τις «εκρήξεις βίας με ιδεολογική επικάλυψη με άλλα κίνητρα» και ζήτησε «να λειτουργούν οι θρησκείες ως παράγοντες συγκλήσεως και συνεργασίας και αυτό επιτυγχάνεται με τον διάλογο των θρησκειών».
«Το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα συνεχίσει τους διαθρησκειακούς διαλόγους, η διακοπή των πρωτοβουλιών αυτών εξυπηρετεί σκοτεινά σχέδια», τόνισε, ενώ σχολίασε πως το διαδίκτυο χρησιμοποιείται συχνότατα στη διάδοση μίσους και θρησκευτικού φανατισμού.
Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος
Τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο εκπροσώπησε ο αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας, επίκουρος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ, ο οποίος απηύθυνε τον χαιρετισμό του Μακαριωτάτου:
«… Στα χρόνια που έρχονται είναι επείγον να σκεφθούμε ώριμα τον χριστιανικό μας πλούτο, τον σεβασμό που αυτός ο πλούτος επιβάλλει στον άλλο, στον ξένο, στον ετερόδοξο, στον ετερόθρησκο, στον άθρησκο και στον άθεο, ώστε από τη βάση της κοινωνίας, εκ των κάτω, να πηγάσει ένας βαθύς αλληλοσεβασμός», παρατήρησε, μεταξύ άλλων, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος και εν κατακλείδι τόνισε: «Οι κινήσεις της θρησκευτικής διπλωματίας και ο διαθρησκειακός διάλογος θα καταδικάσουν με τρόπο πανηγυρικό τη νοσηρή θρησκευτικότητα και την τρομοκρατία, θα βοηθήσουν καίρια στην εμπέδωση της ειρηνικής συμβίωσης μέσα στις παγκοσμιοποιημένες κοινωνίες μας».
Τζέφρι Πάιατ: «Για τις ΗΠΑ το δικαίωμα της ανεξιθρησκίας είναι θεμελιώδες»
Τη στήριξή του απέναντι στους ορθόδοξους χριστιανούς που δοκιμάζονται από το καθεστώς Ερντογάν εξέφρασε ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στην Ελλάδα υπογράμμισε πως για τις ΗΠΑ το δικαίωμα της ανεξιθρησκίας είναι θεμελιώδες, επέρριψε ευθύνες στη Ρωσική Εκκλησία για την προσπάθεια πρόκλησης σχίσματος, ενώ κατηγόρησε και τους Κινέζους, που «καταπατούν τις θρησκευτικές ελευθερίες των Ουιγούρων».
«Πιστεύουμε στην προώθηση του διαθρησκευτικού διαλόγου, της θρησκευτικής ανοχής και της διαφορετικότητας», δήλωσε, ενώ τόνισε πως «αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πρεσβεία των ΗΠΑ συνεργάζεται τακτικά με τους μουφτήδες και τους μητροπολίτες της Θράκης. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι ισχυρός υποστηρικτής του Οικουμενικού Πατριάρχη, του πνευματικού ηγέτη των Ορθόδοξων Χριστιανών σε όλο τον κόσμο. Όταν ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικλ Πομπέο, συναντήθηκε με τον Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη πριν από τρεις εβδομάδες, επιβεβαιώθηκε το κοινό μας όραμα για τη στήριξη της θρησκευτικής ελευθερίας σε όλο τον κόσμο, είτε στην Τουρκία είτε στην Ουκρανία», πρόσθεσε.
Νίκος Δένδιας: «Η Θρησκευτική Διπλωματία συνιστά κύρια παράμετρο της εξωτερικής μας πολιτικής»
Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, απηύθυνε βιντεοσκοπημένο μήνυμα, με το οποίο προλόγισε τη θεματική ενότητα «Η στάση της Ελλάδας στα θρησκευτικά ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου».
«Η Θρησκευτική Διπλωματία είναι σύμφυτη με την εξωτερική πολιτική από την αυγή του νεότερου ελληνικού κράτους. Δεδομένου ότι η Ελλάδα διατηρεί ιστορικούς και παραδοσιακά φιλικούς δεσμούς με τις χώρες και τους λαούς της Μέσης Ανατολής, αποτελεί φυσικό συνομιλητή των χωρών της ευρύτερης περιοχής», σημείωσε.
Ακολούθως, μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι «Σήμερα, η Θρησκευτική Διπλωματία συνιστά κύρια παράμετρο της εξωτερικής μας πολιτικής, δεδομένου ότι έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, όπου ανέκαθεν τα θρησκευτικά ζητήματα είχαν εξέχουσα σημασία… Η Ελλάδα συνεπικουρεί τις προσπάθειες για προστασία των θρησκευτικών κοινοτήτων από τις διώξεις και συμμετέχει στη διαφύλαξη θρησκευτικών μνημείων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής».
Επιπλέον, υπογράμμισε ότι «Η Ελλάδα υποστηρίζει τον διαθρησκειακό διάλογο ως μέσο για την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ πιστών διαφορετικών θρησκειών και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Τέλος, σημείωσε ότι «η Ελλάδα, ως χώρα με πυκνή πολιτική εμπειρία, αξιοποιεί τις δυνατότητες της Θρησκευτικής Διπλωματίας, με στόχο την κατανόηση κάθε ετερότητας».
Γιώργος Κουμουτσάκος: «Στηρίζουμε σταθερά και σθεναρά τον διαθρησκευτικό διάλογο»
Ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος, στην ομιλία του, με τίτλο «Η στάση της Ελλάδας στα θρησκευτικά ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου», τόνισε ότι «η Ελλάδα έχοντας τη μακρά εμπειρία θρησκευτικής διπλωματίας, μπορεί να συμβάλλει με προστιθέμενη αξία στην προσπάθεια διαλόγου μεταξύ των θρησκειών. Ο διαθρησκευτικός διάλογος είναι σήμερα απολύτως αναγκαίος, καθώς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την επικίνδυνη ανάδυση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού και της εκμετάλλευσης της θρησκείας ως πηγή έμπνευσης και νομιμοποίησης πράξεων βίας, τρομοκρατικών ενεργειών, συγκρούσεων και πολέμων».
Καταληκτικά, αναφορικά με την ανάγκη και τη σημασία του διαθρησκευτικού διαλόγου, σημείωσε ότι «Στηρίζουμε σταθερά και σθεναρά τον διαθρησκευτικό διάλογο, την αλληλοκατανόηση ανάμεσα στις θρησκείες της περιοχής μας. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι Έλληνες, Άραβες, Ισραηλινοί, Αρμένιοι και Τούρκοι έχουν να κερδίσουν πολλά από αυτή την ειλικρινή συζήτηση και την χωρίς φανατισμό ανταλλαγή απόψεων».
Ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΞ, Γιάννης Χρυσουλάκης, πραγματοποίησε εισήγηση για τη «Δημόσια διπλωματία, (γλώσσα) και θρησκεία», για να αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «η γλώσσα και η θρησκεία με την οικουμενικότητά τους είναι για την Ελλάδα βασικά στοιχεία της ζωντανής πολιτισμικής κληρονομίας που ο συνδυασμός τους δίνει μια μοναδική ώθηση στην ήπια ισχύ μεγέθους, δυσανάλογη με τα γεωγραφικά όρια της Ελλάδας. Η δημόσια διπλωματία μιλά σε όλους τους πολίτες του κόσμου με τη γλώσσα της δημοκρατίας, του ανθρωπισμού, με σεβασμό στην αναζήτηση του θείου, με σκοπό την ειρηνική συνύπαρξη και την ευημερία».
Ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος ανέπτυξε «Το ήθος της Ορθόδοξης πνευματικότητας και η ισχύς της στη διεθνή πραγματικότητα».
Ο αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας μίλησε για τις «Προοπτικές της Ορθοδοξίας μέσα στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον» και, μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι «η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ευαισθητοποιημένη στον πόνο, στις προκλήσεις και στην ανάγκη για την επικράτηση της δικαιοσύνης και της ειρήνης των λαών διατηρώντας αλώβητο τον μυστηριακό και σωτηριολογικό της χαρακτήρα… Έναντι των συγκρούσεων, η Ορθοδοξία στηρίζει τον ειλικρινή διαθρησκειακό διάλογο που συμβάλλει στην ανάπτυξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης, με την προώθηση της ειρήνης, της κατανόησης και της καταλλαγής με γνώμονα την “άνωθεν ειρήνην” , που επάνω στη γη επιτυγχάνεται μέσα από την αδελφική αγάπη».
Μάλιστα, τόνισε ότι «η προοπτική της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο επιπρόσθετα εδράζεται στη διαχρονική συμβολή της στην άρση των φυλετικών διακρίσεων υποστηρίζοντας ότι κάθε άνθρωπος έχει δημιουργηθεί κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού».
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην Ορθόδοξη προσέγγιση της επιστήμης για να σημειώσει ότι «κάθε επιστημονική έρευνα υπηρετεί τον άνθρωπο με βάση τις ανθρωπιστικές και χριστιανικές αρχές».
Ο π. Αρίσταρχος Γκρέκας, μίλησε, τέλος, για την οικολογική συνείδηση της Ορθοδοξίας, η οποία «με βάση την παράδοσή της, προβάλλει τη μετάνοια και το μέτρο που απορρέει από την ασκητική παράδοση» και υπογράμμισε ότι «ο άνθρωπος οφείλει να παραδώσει στις επόμενες γενιές ένα βιώσιμο φυσικό περιβάλλον με την ορθολογική χρήση του, σύμφωνα με τη θεία βούληση».
Ο αναπληρωτής καθηγητής – κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ, Χρήστος Καραγιάννης, στην εισήγησή του ανέπτυξε το θέμα «Ιερουσαλήμ: σημείο συνάντησης θρησκειών και διπλωματίας» και τόνισε ότι «η Ιερουσαλήμ συνιστά τον πιο ιερό τόπο για τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, τον Ιουδαϊσμό, τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ. Οι ριζοσπάστες κάθε πλευράς συχνά πυκνά επικαλούνται αυτήν την ιερότητα για να δυναμιτίσουν τις απόπειρες εξεύρεσης διπλωματικής λύσης. Η όποια προσπάθεια άσκησης διπλωματίας και ανεύρεσης λύσης ειρηνικής διευθέτησης του προβλήματος της συνύπαρξης οφείλει να συμπεριλάβει την ερμηνεία των θρησκευτικών διηγήσεων, καθώς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαιώνιση της σύγκρουσης ή στη δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος για την επίλυσή της».
Ο επικεφαλής του περιοδικού Foreign Affairs The Hellenic Edition και του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων, Λουκάς Κατσώνης, ευχαρίστησε, με τη σειρά του, τις σημαντικές προσωπικότητες που μετείχαν του συνεδρίου και μεταλαμπάδευσαν ένα τμήμα της γνώσης τους για τα κρίσιμα θέματα της εποχής μας, μέσα από το πρίσμα των θρησκειών και των Εκκλησιών, αλλά και της ειδικότητας του καθενός από αυτούς.
Το Συνέδριο, το οποίο διοργάνωσαν, διαδικτυακά, το «Foreign Affairs The Hellenic Edition» σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων, τελούσε υπό την αιγίδα της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και του υπουργείου Εξωτερικών.
Ελένη Μαχαίρα
