Στα ύψη έχει φτάσει η τιμή του ελαιολάδου, με τους καταναλωτές να αδυνατούν να το αγοράσουν, ενώ πολλές είναι οι αναφορές για διακίνηση νοθευμένου προϊόντας.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Φακής
Η ακρίβεια έχει γονατίσει τα νοικοκυριά, καθώς οι τιμές σε πολλά τρόφιμα έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο. Το ελαιόλαδο ανήκει στη συγκεκριμένη κατηγορία, με τους καταναλωτές να το αγοράζουν «χρυσό», χωρίς να υπάρχει -προς το παρόν- κάποια ένδειξη ότι το προσεχές διάστημα θα αλλάξουν προς το καλύτερο τα δεδομένα.
Όλα ξεκίνησαν με την ενεργειακή κρίση, αλλά πλέον η κλιματική αλλαγή έχει φέρει νέα προβλήματα στην παραγωγή του προϊόντος. Η Ισπανία είναι διαχρονικά η χώρα με τις μεγαλύτερες παραγωγές, ωστόσο την τελευταία διετία τα νούμερα έχουν μειωθεί δραματικά λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και της αστάθειας που παρουσίασε ο περσινός χειμώνας. Οι ελλείψεις που εντοπίζονται στην Ιβηρική χερσόνησο είναι αδύνατο να καλυφθούν από την Ιταλία και την Ελλάδα, ωστόσο αυξάνουν την ανάγκη για εισαγωγή ελαιολάδου από τις δύο χώρες της Μεσογείου.
Η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη, γεγονός που οδήγησε και σε μεγάλες αυξήσεις στις τιμές, αφού την ίδια στιγμή η παραγωγή είναι κατά πολύ μειωμένη. Στα ράφια των σούπερ μάρκετ το λάδι κινείται πέριξ των 15 ευρώ το λίτρο και πλέον οι καταναλωτές αδυνατούν να ανταπεξέλθουν σε αυτό το κόστος, αναζητώντας φθηνότερες λύσεις, με προϊόντα που σε πολλές περιπτώσεις είναι νοθευμένα. Από τον ΕΦΕΤ, διά στόματος του προέδρου Αντώνη Ζαμπέλα, επισημάνθηκε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, με τους παραγωγούς να εκφράζουν τις αμφιβολίες τους επ’ αυτού.
Αυξητική τάση στην τιμή του ελαιολάδου παρά την πτώση στην Ισπανία
Η εικόνα από την αγορά, όπως αποτυπώνεται τις τελευταίες ημέρες, δείχνει μια αυξητική τάση στην τιμή του λαδιού, κάτι που επιβεβαιώνει και με δηλώσεις της στην Politic η Παυλίνα Κασάπη, ελαιοπαραγωγός και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μεταγγιτσίου Χαλκιδικής: «Στην Ισπανία φαίνεται το τελευταίο διάστημα να υπάρχει μια μικρή πτώση, αλλά στην Ελλάδα η τάση παραμένει αυξητική. Στην Ιβηρική έχουν προχωρήσει σε μια σύμπραξη, όπου συγκεντρώθηκαν όλοι οι φορείς για να διατηρηθούν οι τιμές σε όσο το δυνατόν καλύτερα επίπεδα. Μάλιστα, στην Τουρκία δεν γίνονται εξαγωγές σε χύμα μορφή, με το τυποποιημένο ελαιόλαδο να εξάγεται κανονικά. Στην Ελλάδα η χρονιά είναι καταστροφική, απόρροια των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού και του ήπιου χειμώνα. Παντού βλέπουμε μειώσεις ελαιοκάρπου και αυτό το φαινόμενο επηρέασε πάρα πολύ τη Χαλκιδική. Δεν υπάρχει επαρκής ποσότητα και οι ελλείψεις έχουν φέρει αύξηση των τιμών».
Γίνεται κατανοητό ότι το πρόβλημα της μειωμένης παραγωγής είναι έντονο σε όλη την Ευρώπη, γεγονός που κάνει ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα για τη συνέχεια. Φόβος επικρατεί και μεταξύ των παραγωγών, οι οποίοι κρατούν λάδι για μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες του χειμώνα. «Έχουν μείνει ελάχιστες ποσότητες από την περσινή χρονιά, που είχαμε μια πολύ καλή παραγωγή. Είναι αναγκαίο να βρεθεί λύση για τις εξωφρενικές τιμές που βρίσκει ο καταναλωτής στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Πλέον το προϊόν μας δεν αγοράζεται από τον κόσμο λόγω ακρίβειας. Ως ελαιοπαραγωγοί το κατανοούμε απόλυτα και μας απασχολεί έντονα, διότι βιοποριζόμαστε από αυτό. Χρειάζεται η άμεση παρέμβαση του κράτους, ώστε να μιλήσει με όλους τους φορείς και να βρεθούν λύσεις. Η Ισπανία ελέγχει την παγκόσμια αγορά ελαιολάδου και κατόρθωσε να κρατήσει χαμηλότερα τις τιμές, παρά τη μειωμένη παραγωγή», σημειώνει η κα. Κασάπη.
Μεγάλες ποσότητες νοθευμένου ελαιολάδου στην αγορά – Τι θα πρέπει να προσέχουν οι καταναλωτές
Προς το παρόν η πολιτεία δεν έχει κατορθώσει να ελέγξει τις συνεχώς αυξανόμενες τιμές σε διάφορα προϊόντα, με τους καταναλωτές να αναζητούν άλλες λύσεις προκειμένου να καλύψουν τις καθημερινές διατροφικές τους ανάγκες, καθώς το μαγείρεμα με ελαιόλαδο τείνει να εξελιχθεί σε… πολυτέλεια.
Αυτά τα δεδομένα οδηγούν πλήθος κόσμου στο να στραφεί σε αμφιβόλου ποιότητας λάδια, τα οποία τις περισσότερες φορές είναι νοθευμένα, με τον ΕΦΕΤ -όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως- να απορρίπτει την πιθανότητα να ελλοχεύουν κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία. «Υπάρχουν πολλοί απατεώνες που χρησιμοποιούν αλφαριθμητικούς αριθμούς εμφιαλωτηρίων. Στις ετικέτες των εμφιαλωτηρίων υπάρχει ένα γράμμα, το “L” και ο καθένας μπορεί να βρει πληροφορίες μέσω του Υπουργείο, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι είναι νόμιμο. Πολλοί επιτήδειοι παίρνουν τις ετικέτες και τις βάζουν σε λάδια που διανέμουν, συνήθως μέσω internet, γεγονός που δυσφημίζει τα εμφιαλωτήρια, ως προς το κομμάτι της ποιότητας. Χρειάζεται προσοχή για την προστασία των καταναλωτών και των εμφιαλωτηρίων», υπογραμμίζει η Παυλίνα Κασάπη.
Σε τέτοιες περιπτώσεις ο καταναλωτής ναι μεν αγοράζει το λάδι με λιγότερα χρήματα, ωστόσο το ποσό που πληρώνει δεν ανταποκρίνεται στην ποιότητα που «φαινομενικά» αγοράζει. Το νοθευμένο ελαιόλαδο σε καμία περίπτωση δεν έχει την ίδια διατροφική αξία με το γνήσιο «εξαιρετικά παρθένο», ενώ για το αν υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία, σύμφωνα με τους παραγωγούς ουσιαστικά δεν μπορεί να δοθεί ξεκάθαρη απάντηση, παρά τα όσα υποστήριξε ο ΕΦΕΤ. «Το ελαιόλαδο συνήθως νοθεύεται με σπορέλαιο και χρωματισμένα ελαιόλαδα αμφιβόλου ποιότητας, χωρίς να γνωρίζουμε τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν στον άνθρωπο. Από τη στιγμή που ένα λάδι κρίνεται ακατάλληλο προς βρώση, τότε πώς λένε ότι δεν είναι επικίνδυνο για την υγεία; Τα πρόστιμα επιβάλλονται μόνο για παραπλάνηση καταναλωτή; Αν βάλουμε το λάδι για ραφινάρισμα, δεν είναι επικίνδυνο;» διερωτάται η ελαιοπαραγωγός από τη Χαλκιδική.
Η διακίνηση νοθευμένου λαδιού γίνεται πολύ συχνά μέσα από σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook, όπου πωλούνται αμφιβόλου ποιότητας προϊόντα. Το φαινόμενο έχει… γιγαντωθεί εδώ και 1,5 χρόνο με την ακρίβεια, καθώς χρησιμοποιούνται παρανόμως ετικέτες εταιρειών με ελκυστικές τιμές, ώστε να πειστούν οι καταναλωτές και να αγοράσουν το προϊόν.
Μάλιστα, διάφοροι σπεύδουν να αφήσουν θετική κριτική, προκειμένου με αυτόν τον τρόπο να πείσουν τον κόσμο και να βρουν ακόμα μεγαλύτερη ανταπόκριση, προκειμένου να πουλήσουν το νοθευμένο ελαιόλαδο που έχουν στην κατοχή τους. «Στήνονται ολόκληρες κομπίνες. Χρησιμοποιούν ονόματα περιοχών που φημίζονται για την παραγωγή λαδιού, ώστε να πείσουν για την ποιότητα του προϊόντος τους, βάζοντας και την αντίστοιχη ετικέτα της εκάστοτε εταιρείες. Πολύ δύσκολα θα το σταματήσουν αυτό οι ελεγκτικοί μηχανισμοί», διευκρινίζει η Παυλίνα Κασάπη.
Πώς μπορούν να προστατευτούν οι καταναλωτές
Για όλα τα νοικοκυριά η αύξηση στην τιμή του λαδιού προκαλεί μεγάλη ανησυχία, καθώς πρόκειται για ένα προϊόν που δεν λείπει από το ελληνικό τραπέζι. «Καλό είναι οι καταναλωτές να είναι υποψιασμένοι και να επιλέγουν διαπιστευμένα ελαιόλαδα. Δεν είναι ενδεδειγμένες οι φθηνές λύσεις με επιλογή αμφιβόλου ποιότητας λάδια. Είναι δύσκολο να γίνεται ανάλυση του ελαιολάδου, ωστόσο κάποιος που αγοράζει το λάδι μιας ολόκληρης χρονιάς, αξίζει να διαθέσει ένα ποσό κοντά στα 50 ευρώ για να ελέγξει την ποιότητα του προϊόντος. Επίσης, είναι σημαντικό οι καταναλωτές να ψωνίζουν από παραγωγούς που εμπιστεύονται. Πολλές φορές και εμείς αδυνατούμε να αντιληφθούμε τη νοθεία. Βέβαια, το παρεμπόριο ανθίζει και πολλές φορές έχουμε δει παραγωγούς να δέχονται καταγγελίες, ενώ το προϊόν δεν ήταν δικό τους», σημειώνει η ελαιοπαραγωγός από τη Χαλκιδική.
Δείτε επίσης: Χαλκιδική: Έντονες αντιδράσεις για το κλείσιμο των ΕΛΤΑ στο Νέο Μαρμαρά
