Τι άλλαξε στη φετινή σεζόν 2023 – Πώς είναι η μετά-COVID-19 εποχή
Ρεπορτάζ: Βαλάντου Γιαννακούδη
Έλλειψη προσωπικού, ικανοποιητικές απολαβές, βελτιωμένες συνθήκες εργασίας στους περισσότερους τουριστικούς προορισμούς και εισχώρηση ανειδίκευτων ατόμων στην εποχική εργασία είναι μερικά από τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα της σεζόν 2023.
«Από το τέλος της πανδημίας και μετά, αυξήθηκαν οι απολαβές μου λόγω εμπειρίας», αναφέρει ο Γιάννης που εργάζεται στη Σαντορίνη
Ο Γιάννης, 35 ετών, εργάζεται στη Σαντορίνη στο μπαρ και βρίσκεται στον χώρο της εστιάσης εδώ και μία δεκαετία. «Συγκριτικά με πέρσι είμαστε πολύ καλύτερα φέτος από άποψη προσέλευσης κόσμου. Μέχρι και τέλος Οκτωβρίου ήμασταν φουλ από κρατήσεις.» Αναφορικά με τις συνθήκες εργασίας ο ίδιος εξηγεί πως εργάζεται 7/7 10ωρο, χωρίς κανένα ρεπό. «Είμαστε σκλάβοι, όχι υπάλληλοι» λέει ο Γιάννης εκφράζοντας το παράπονο και τη δυσαρέσκειά του για το ωράριο. Στην περίπτωση του Γιάννη, η διαμονή ήταν ικανοποιητική και αξιοπρεπής.
«Αυτό που παρατηρώ είναι πως στην μετά-COVID-19 εποχή, πολύς κόσμος έχει στραφεί σε άλλα επαγγέλματα, με αποτέλεσμα ο τουρισμός να γεμίσει με προσωπικό που δεν έχει εξειδίκευση στον τουρισμό. Αυτό δημιουργεί νέα προβλήματα στον χώρο του τουρισμού, καθώς οι απαιτήσεις είναι υψηλές και οι ρυθμοί απαιτητικοί. Επομένως όταν μια επιχείρηση, στελέχωνεται από ανειδίκευτους εργαζόμενους, πέφτει το επίπεδο παροχής υπηρεσίας. Γι΄αυτό και όσοι έχουν εμπειρία στον τουρισμό αμείβονται πολύ καλύτερα φέτος», σχολιάζει ο Γιάννης μιλώντας για τις αλλαγές που έχει παρατηρήσει συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια.
«Πλέον προσλαμβάνονται άτομα χωρίς απαιτούμενα προσόντα και πολλά κριτήρια», λέει η 39χρονη Δέσποινα
Η 39χρονη απασχολείται στον τομέα του τουρισμού τα τελευταία 15 χρόνια, από το 2008 και έχει δουλέψει σε πολλούς τουριστικούς προορισμούς όπως η Κέρκυρα, τα Σύβοτα, η Χαλκιδική. Τη φετινή σεζόν 2023 εργάστηκε ως βοηθός μετρ σε εστιατόριο ξενοδοχείου στην Κω.
«Αυτό που παρατηρώ ως διαφορά είναι πως φέτος, οι συνθήκες εργασίας είναι καλύτερες. Οι εργαζόμενοι είναι λιγότεροι καθώς πολλοί επαγγελματίες του χώρου μετά την πανδημία αναζήτησαν σε άλλους τομείς εργασία και εγκατέλειψαν την εποχική απασχόληση. Ως απόρροια οι μισθοί αυξήθηκαν σημαντικά καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση. Οι νέοι εργαζόμενοι στον τουρισμό, χωρίς εμπειρία δεν είναι καταρτισμένοι και δεν έχουν νοοτροπία-ξενοδοχείου. Για να λειτουργήσει σωστά το ξενοδοχείο, ο εργαζόμενος πρέπει να έχει κάποιες γνώσεις. Πλέον προσλαμβάνονται άτομα χωρίς απαιτούμενα προσόντα και πολλά κριτήρια. Είναι ανειδίκευτοι» εξηγεί η Δέσποινα αναλύοντας τις νέες συνθήκες στην εποχική απασχόληση.
«Κάθε δύο εβδομάδες περίπου είχαμε και μία αποχώρηση. Οι περισσότεροι φεύγουν επειδή δε μπορούν να ανταπεξέλθουν στον φόρτο εργασίας και είναι πιο εύκολο να παραιτηθούν καθώς υπάρχει η πεποίθηση πως «είμαστε πολύτιμοι» αυτήν την στιγμή στον χώρο» τονίζει η ίδια.
Ενώ αναφορικά με την προσωπική της εμπειρία δηλώνει πως είχε μια εξαιρετική συνεργασία με την επιχείρηση και τον εργοδότη, και ένα πιο «ανθρώπινο» ωράριο εργασίας συγκριτικά με άλλες περιπτώσεις εργαζομένων του Τουρισμού. «Εργαζόμουν 8ωρο με ένα ρεπό την εβδομάδα και ικανοποιητικές απολαβές» λέει η 39χρονη Δέσποινα.
Σε ερώτηση, αν θα συνεχίσει στον χώρο του τουρισμό, η Δέσποινα απαντά πως θα μεταβεί στην Ολλανδία τον χειμώνα για να εργαστεί εκεί σε ξενοδοχείο, καθώς στη Θεσσαλονίκη, απ΄όπου είναι η καταγωγή της δεν υπάρχουν αρκετές δουλειές για τα ξενοδοχεία.
«Η ουσιαστική διαφορά στις απολαβές ενός εργαζόμενου στη Χαλκιδική συγκριτικά με τα νησιά έγκεται στα τιπς», αναφέρει ο Απόστολος
«Εργάζομαι 6η χρονιά σε κλαμπ στη Χαλκιδική κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Στα περισσότερα μαγαζιά στη Χαλκιδική υπάρχουν καλές συνθήκες για τους εργαζομένους. Αυτό μπορεί κάποιος να το διακρίνει εάν το προσωπικό εργάζεται εκεί για συνεχόμενες σεζόν. Η μεγάλη δυσκολία για εμάς έγκεται κατά τη διάρκεια της high season, που σχεδόν πάντα χρειάζονται περισσότερα άτομα στο προσωπικό αλλά δεν είναι εύκολο να βρεθούν για τόσο σύντομο χρονικό διάστημα», εξηγεί ο Απόστολος περιγράφοντας την προσωπική του εμπειρία από τη φετινή σεζόν.
Αναφορικά με τους μισθούς στη Χαλκιδική και αν αμείβονται με λιγότερα ή περισσότερα συγκριτικά με τα νησιά, ο Απόστολος λέει πως «εκτιμώ, απ΄ όσο γνωρίζω, πως οι απολάβες είναι παρόμοιες με εκείνες που απολαμβάνει ένας εργαζόμενος στο νησί. Η ουσιαστική μας διαφορά – κατ’ εμέ – έγκειται στα τιπς και όχι στον μισθό».
«Έμενα σε ένα υπόγειο με 11 ακόμη κορίτσια», αποκαλύπτει 22χρονη εργαζόμενη στη Μύκονο
«Έμενα σε ένα υπόγειο με 11 ακόμη κορίτσια. Ήταν κατοικία, όπου στον πάνω όροφο έμεναν τα αγόρια, 12 στον αριθμό και αυτά. Υπήρχαν δύο τουαλέτες σε κάθε όροφο. Στο υπόγειο δεν υπήρχε κλιματιστικό, ούτε κάποιο παράθυρο, τίποτα», τις δύσκολες συνθήκες διαμονής στη Μύκονο εξηγεί μία 22χρονη εργαζόμενη στην politic.gr.
Σε ερώτηση πως το διαχειριζόντουσαν και τι απαντούσε ο εργοδότης όταν του το έθεταν ως ζήτημα, η 22χρονη εργαζόμενη αναφέρει: «Διαμαρτυρόμασταν αλλά η απάντηση που εισέπραττα εγώ προσωπικά ήταν: “Αν δε σου αρέσει, φύγε. Θα βρω άλλους 100 που περιμένουν από πίσω”».
«Η διατροφή μας εξαρτιόταν από ένα γεύμα για όλη την ημέρα που μας παρείχε το beach bar. Μάλιστα, οι επιλογές ήταν περιορισμένες και επαναλαμβανόμενες, περιλαμβάνοντας τα εξής φαγητά: μακαρόνια, φασολάκια και μπιφτέκια με πατάτες», εξηγεί η 22χρονη κοπέλα μιλώντας για το κομμάτι της διατροφής που αποτελεί συνηθισμένη παροχή στις εποχικές εργασίες του τουρισμού.
Οι εργαζόμενοι, στην περίπτωση που μας περιγράφει η 22χρονη, εργάζονταν περίπου 13-14 ώρες τη μέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, χωρίς ρεπό. Ωστόσο, φαινόντουσαν δηλωμένοι 8ωρο και όχι 7/7. Το γεγονός αυτό, αφήνει ουσιαστικά «ελεύθερο το πεδίο» στον εργοδότη να πράττει κατά το δοκούν. Με άλλα λόγια, το χρηματικό ποσό που περίσσευε από τα δηλωμένα νόμιμα βρίσκονταν καθαρά στην ευχέρεια του εργοδότη αν και πότε θα το καταβάλλει με μετρητά. Για παράδειγμα, η 22χρονη εργαζόμενη μας περιγράφει ένα περιστατικό στο οποίο 2 συνάδελφοί της είχαν αργήσει από 1 ώρα στη δουλειά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, να χάσουν 200 ευρώ έκαστος ως “τιμωρία”. Επίσης, και το κομμάτι των τιπς – που αποτελεί το βασικό δέλεαρ για τους επαγγελματίες τουρισμού στην Μύκονο- ήταν στην ευχέρεια του εργοδότη, δηλαδή το πως θα τα μοιράσει.
«Δε θα ξαναπάω σεζόν στη Μύκονο. Αλλού θα πάω. Είχα φίλες που ήταν στη Σκιάθο, τη Λευκάδα και τη Σκόπελο. Αντιμετώπισαν πολύ καλύτερες συνθήκες» λέει η νεαρή εργαζόμενη κλείνοντας τη συνομιλία μας.
Δείτε ολόκληρη τη μαρτυρία της 22χρονης εδώ:
Κοινά σημείο στις μαρτυρίες όλων των εργαζομένων είναι οι ικανοποιητικοί μισθοί και η εισχώρηση πολλών νέων ανειδίκευτων εργαζομένων στον τουρισμό, γεγονός που μειώνει σημαντικό το επίπεδο της παρεχόμενης τουριστικής υπηρεσίας. Ωστόσο, το επιχειρηματικό και κρατικό ενδιαφέρον χρειάζεται τώρα να στραφεί με ζήλο σε μια συχνά παραμελημένη πτυχή της ελληνικής φιλοξενίας– τον χειμερινό τουρισμό. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για διαφοροποίηση και ενίσχυση αυτού του τομέα, η Ελλάδα μπορεί να μετατρέψει τον ετήσιο τουριστικό κύκλο της σε ένα συνεχές ρεύμα πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης.
Δείτε επίσης: Καταγγελία εργαζόμενης στον Τουρισμό: «Μέναμε 12 άτομα σε υπόγειο, χωρίς κλιματισμό» – Άθλιες συνθήκες διαβίωσης
