“Γιατί δεν τρώω πια χταπόδια”: Σε αυτό φαίνεται να συμφωνούν τόσο ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης όσο και η σύζυγος του πρωθυπουργού Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη
«Όμως, δεν καταλαβαίνω κάτι για τους Έλληνες. Πώς μπορούν και τρώνε τα χταπόδια;», αναρωτήθηκε προσφάτως σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Καθημερινή ο Ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν. «Η γεύση τους είναι φανταστική, αλλά πρόκειται για κάποια από τα πιο χαρισματικά πλάσματα της φύσης, με νοημοσύνη και χάρη. Οπότε, δεν με νοιάζει πού θα με πάτε για φαΐ, αρκεί το μενού να μην έχει χταπόδι», πρόσθεσε.
Και κάπως έτσι επανήλθε στην επικαιρότητα η συζήτηση για το εάν πρέπει να τρώμε χταπόδι, μετά από τη δημόσια τοποθέτηση «επωνύμων» κατά της κατανάλωσης χταποδιού.
Ακολούθησε ένα άρθρο, επίσης στην Καθημερινή, του Θεοδωρή Γεωργακόπουλου. Editorial Director της διαΝΕΟσις, που έγραψε ότι και εκείνος έχει σταματήσει να τρώει χταπόδια και εξήγησε το γιατί:
Μέσα σε λίγο καιρό, κάποια από τα χταπόδια είχαν πλήρως εξοικειωθεί με τους δύτες, και ανέβαιναν ακόμα και πάνω τους, κάνοντας «βόλτα». Άλλα ήταν πιο επιφυλακτικά και έμεναν στις τρύπες τους. Κάποια χταπόδια φάνηκε πως είχαν ακόμα και προτιμήσεις για συγκεκριμένους άτομα.
«Γιατί τα χταπόδια, όπως έγραψε, είναι εντελώς παράδοξα πλάσματα. Είναι σαν να προέκυψαν από μιαν άλλη, ανεξάρτητη εξελικτική διαδικασία από τα υπόλοιπα πλάσματα της θάλασσας. Αν και συγγενεύουν με τα άλλα κεφαλόποδα -που είναι τα ηλίθια της οικογένειας- δεν μοιάζουν με κανένα άλλο είδος ζωής. Ξέρουμε ότι υπάρχουν εδώ στη Γη εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια -μπορεί και 500 εκατομμύρια χρόνια- αλλά κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσα, καθώς είναι ασπόνδυλα και δεν υπάρχουν απολιθώματα. Ξέρουμε επίσης ότι είναι εξελικτικά σχεδόν τέλεια: παραμένουν απαράλλαχτα και έχουν επιβιώσει σε όλες τις πρόσφατες μαζικές εξαφανίσεις που πέρασαν οι διάφορες μορφές ζωής στον πλανήτη μας. Όταν έπεσε ο μετεωρίτης στη χερσόνησο Γιουκατάν 66 εκατομμύρια χρόνια πριν, οι δεινόσαυροι και το 75% των ειδών που ζούσαν στη Γη εξαφανίστηκαν. Τα χταπόδια ήταν εκεί. Και έμειναν εκεί. Και είναι ακόμα εδώ.
» Είναι απίστευτα, αλλόκοτα πλάσματα, με χαρακτηριστικά μοναδικά στη φύση. Το αίμα τους είναι μπλε, έχουν τρεις καρδιές και κάθε πλοκάμι τους έχει ξεχωριστό εγκέφαλο. Έχουν το μεγαλύτερο μυαλό από όλα τα ασπόνδυλα (και τα περισσότερα σπονδυλωτά). Το δέρμα τους έχει την ικανότητα να βλέπει. Μπορούν να αλλάξουν το ίδιο τους το RNA από μόνα τους. Και το κυριότερο από όλα: είναι πανέξυπνα. Αδικαιολόγητα, ακατανόητα πανέξυπνα. Έχουν διαφορετικές, ξεχωριστές προσωπικότητες. Χρησιμοποιούν εργαλεία. Έχουν μνήμη (δύο ειδών). Αναγνωρίζουν -και ξεχωρίζουν- ανθρώπινα πρόσωπα. Αν τα κλείσεις σε ένα βάζο, βρίσκουν τρόπο να ξεβιδώσουν το καπάκι από μέσα για να δραπετεύσουν. Υπάρχουν μαρτυρίες για χταπόδια που πηδάνε πάνω σε ψαράδικα και μπαίνουνε στ’ αμπάρι για να φάνε καβούρια».
Και συνέχισε γράφοντας ότι, με αυτά τα δεδομένα, σταμάτησε να τρώει χταπόδια:
«Δεν είμαι βίγκαν, δεν τρώω ιδιαίτερα υγιεινά και κατά κανόνα δεν διστάζω να δοκιμάσω περίεργες ή εξωτικές γεύσεις. Αλλά κάπου και εγώ βάζω ένα όριο. Και το δικό μου όριο, από ό,τι αποδεικνύεται, είναι ότι δεν μπορώ να φάω όντα τα οποία σέβομαι και θαυμάζω».
Χταπόδια…αυτά τα υπέροχα πλάσματα
Οι διαφορές στις δομές του εγκεφάλου μεταξύ των διαφορετικών ειδών χταποδιού, σχετίζονται με το μέγεθος του εγκεφάλου: η μεγαλύτερη επιφάνεια υποδηλώνει πιο πολύπλοκο νευρικό σύστημα και αυξημένη γνωστική ικανότητα.
Ο καθηγητής Justin Marshall είναι επικεφαλής της ομάδας που ανακάλυψε πρώτη τις διαφορές, επιτρέποντας στον άνθρωπο να κατανοήσει πιο βαθιά την εξέλιξη αυτών των έξυπνων ζώων.
Η έρευνα της ομάδας είχε ως στόχο να παράσχει πληροφορίες για το πώς η δομή του εγκεφάλου των χταποδιών συνδέεται με τη συμπεριφορά, την όραση και την προηγμένη αντίληψη, λέει ο καθηγητής Marshall.
Ο πρώτος που είχε περάσει αμέτρητες ώρες με χταπόδια, ήταν ο θρυλικός πρωτοπόρος των βυθών Ζακ Υβ Κουστώ και η ομάδα του – παρατηρώντας και βιντεοσκοπώντας άγρια χταπόδια που τα επισκέπτονταν τακτικά.
Οι δύτες ήθελαν να μάθουν αν τα χταπόδια -όπως υποπτεύονταν- έκλεβαν ψάρια από τα δίχτυα των ψαράδων, οπότε έστησαν ένα δίχτυ με αρκετά ψάρια και έκατσαν να παρακολουθήσουν. Και βέβαια, ένα χταπόδι ήρθε και πήρε τα ψάρια. Ένα άλλο χταπόδι άνοιξε ένα βάζο που περιείχε τροφή, ενώ ένα τρίτο φάνηκε να ενοχλείται από το είδωλό του όταν του έδειξαν έναν καθρέφτη.
Οι αφηγήσεις του Κουστώ είναι ανεκδοτολογικού χαρακτήρα και δεν έγιναν μετρήσιμα επιστημονικά πειράματα. Ωστόσο, ο θαλασσοπόρος κατάφερε να αποτυπώσει τρεις βασικές ιδιότητες των χταποδιών: Διαφορετικά χταπόδια έχουν διαφορετική ιδιοσυγκρασία, κάποια θα εμπλακούν μαζί σας – ίσως απλώσουν ένα πλοκάμι τους για να αγγίξουν το χέρι σας και ορισμένες φορές θα συμπεριφερθούν με τρόπο ευφάνταστο και απρόσμενο για τον ανθρώπινο παρατηρητή.
Δείτε επίσης: Μήπως τα χταπόδια είναι εξωγήινοι;
