Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ για την Ελλάδα σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα, ενώ αναμένεται να ανακηρυχθεί και το θερμότερο έτος σε παγκόσμιο επίπεδο, καταδεικνύοντας έτσι τις αυξανόμενες προκλήσεις που φέρει η κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα που ανέλυσε η επιστημονική ομάδα του climatebook, η μέση θερμοκρασία στην Ελλάδα για το 2024 κυμάνθηκε πάνω από τη μέση τιμή της περιόδου 1991-2020 στο 77% των ημερών. Πιο συγκεκριμένα, τις 282 ημέρες του έτους καταγράφηκαν θετικές αποκλίσεις.
«Οι υψηλότερες θερμοκρασίες και οι εντονότεροι καύσωνες στην Ελλάδα επιβεβαιώνουν μία αυξητική τάση που είχε ήδη εντοπισθεί από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και της οποίας η διατήρηση στο μέλλον θεωρείται πλέον βέβαια. Συνδυαστικά με τη θερμοκρασία, εξετάζεται πλέον και η κοινή εμφάνιση καύσωνα και ξηρασίας, ενός δηλαδή από τα συνδυασμένα φαινόμενα που πλήττουν τη Μεσόγειο.», εξηγεί ο καθηγητής ΕΚΠΑ και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή, Κωνσταντίνος Καρτάλης.
Σύμφωνα με τον κ. Καρτάλη, οι επιπτώσεις ενός συνδυασμένου φαινομένου είναι εντονότερες, καθώς οι επιπτώσεις του ενός ενισχύουν αυτές του άλλου, ενώ συνήθως διαμορφώνονται κύκλοι ανατροφοδότησης που επεκτείνουν τη χρονική διάρκεια του φαινομένου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα καύσωνα και οι ξηρασίες που έπληξαν τη Μεσόγειο, τα τελευταία 3 έτη, συμβάλλοντας σε δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα που ήταν εξαιρετικά καταστροφικές.
«Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στη Μεσόγειο αυξάνεται συστηματικά κατά τα τελευταία 40 έτη, παράγοντας περισσότερους υδρατμούς που συγκρατούνται στην ατμόσφαιρα. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται η πιθανότητα ισχυρών καταιγίδων και κατ’ επέκταση πλημμυρών, ιδίως σε περιοχές που στερούνται αντιπλημμυρικών έργων.», επισημαίνει ο κ. Καρτάλης.
Όπως εξηγεί, διακρίνεται αύξηση των ημερών με καύσωνα και ξηρασία σε όλη τη χώρα. Οι πιο ευάλωτες περιοχές στις κλιματικές συνθήκες είναι η Κεντρική Μακεδονία, η Αττική, και οι αστικές περιοχές όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη.
«Η συχνότερη εμφάνιση συνδυασμένων φαινομένων στη Μεσόγειο σηματοδοτεί έναν «συναγερμό» για την πολιτική προστασία, καθώς οι κλιματικές συνθήκες απαιτούν νέες προσεγγίσεις για την ανθεκτικότητα του φυσικού περιβάλλοντος και των υποδομών», υπογραμμίζει ο κ. Καρτάλης.
Η ανάγκη για ανασχεδιασμό των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης είναι επιτακτική, ώστε να ανταποκρίνονται σε συνδυασμένα φαινόμενα και τις επιπτώσεις τους. Οι νέες προσεγγίσεις θα πρέπει να διαφοροποιούνται ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή και να υποστηρίζονται από αλλαγές στο σχεδιασμό που θα προσαρμοστεί στις διαμορφούμενες κλιματικές συνθήκες.
«Η συνεχής αύξηση της θερμοκρασίας και η συχνότητα έντονων καιρικών φαινόμενων απασχολούν όλο και περισσότερο τη Μεσόγειο», τονίζει ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος.
Σύμφωνα με τα δεδομένα, ο Ιανουάριος αναμένεται να σημειώσει θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Η τάση είναι σαφέστατα ανοδική, αν και δεν θα είναι όλες οι χρονιές πιο ζεστές από την προηγούμενη.
Η κλιματική αλλαγή φέρνει προκλήσεις στην πολιτική προστασία, καθιστώντας αναγκαίο τον εξοπλισμό της με σύγχρονα εργαλεία και ανθρώπινο δυναμικό. «Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης απαιτούν ανθρώπους για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά», καταλήγει ο κ. Λαγουβάρδος.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
