Ο Ερίκ Μπέρτραντ, μετά από ένα δύσκολο και περιπετειώδες ταξίδι, έφτασε στην Ελλάδα και είναι αιτών ασύλου. Είναι πρόσφυγας από το Καμερούν, μια χώρα όπου η υποψία και μόνο ότι κάποιος είναι ομοφυλόφιλος μπορεί να τον οδηγήσει κατευθείαν στη φυλακή και να υποστεί ασύλληπτα βασανιστήρια.
«Εγκατέλειψα τη χώρα μου όταν αποκαλύφτηκε ο σεξουαλικός μου προσανατολισμός» δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και περιγράφει ότι η χώρα του είναι από τις πιο ομοφοβικές χώρες της Αφρικής. Ο ίδιος υπέστη βασανιστήρια και μπήκε φυλακή. «Αποφασίστηκε χωρίς να προηγηθεί καμία δίκη και χωρίς να μπορέσω να έρθω σε επαφή με δικηγόρο» μας λέει, χωρίς να θέλει να κρύψει το πρόσωπό του στην κάμερα. Ο Ερίκ Μπέρτραντ είναι ένας από τους εκατοντάδες πρόσφυγες της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην Ελλάδα που καταθέτει μαζί με άλλους την μαρτυρία του σε ένα αποκαλυπτικό τηλεοπτικό ρεπορτάζ που δίνει το ΑΠΕ-ΜΠΕ στη δημοσιότητα.
Μέσα από συνεντεύξεις προσφύγων, δικηγόρων και κοινωνικών λειτουργών από την οργάνωση EMANTES, παρουσιάζεται μία άλλη αθέατη αλλά και δραματική διάσταση του προσφυγικού για ανθρώπους που βιώνουν διπλά τις δύσκολες συνθήκες του να είσαι πρόσφυγας, λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου τους.
«Η ζωή μου ήταν ένας εφιάλτης. Έπρεπε συνεχώς να κρύβομαι. Από τη στιγμή που σε υποπτεύονται ή σε πιάνουν επ’ αυτοφώρω σε οδηγούν στη φυλακή και κινδυνεύει η ζωή σου» υπογραμμίζει ο Ερίκ Μπέρτραντ. Σύμφωνα με πολλές καταγγελίες από το Καμερούν, μέσα σε ένα χρόνο καταγράφηκαν 3 θάνατοι στις φυλακές. «Κινδύνευσε η ζωή μου, γι’ αυτό αναγκάστηκα να φύγω» τονίζει.
«Στην Αφρική δεν αποδέχονται το λεσβιανισμό» επισημαίνει η Χάνα Μακόλεϊ από τη Σιέρα Λεόνε, σημειώνοντας ότι «στη χώρα μου είναι θέμα ταμπού και αν σε πιάσουν έχεις πολύ μεγάλα προβλήματα. Κινδυνεύει ακόμα και η ζωή σου». «Εδώ στην Ελλάδα τουλάχιστον αισθάνομαι άνετα να εκφράσω τον εαυτό μου ως λεσβία» τονίζει.
Καταγράφουμε μία συνεδρία στα γραφεία της οργάνωσης ΕΜΑΝΤΕΣ, όπου πρόσφυγες, κυρίως από χώρες της Αφρικής, μαθαίνουν για τα δικαιώματά τους και τις διαδικασίες ασύλου που πρέπει να ακολουθήσουν. Ο δικηγόρος Σπύρος Κουλοχέρης αναφέρει ότι «φοβούνται πάρα πολύ ακόμα και να μιλήσουν στην Υπηρεσία Ασύλου για την ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητά τους». Η πρόεδρος της οργάνωσης ΕΜΑΝΤΕΣ, Σοφία Ζαχαριάδη, προσθέτει ότι «βιώνουν αυτές τις δυσκολίες από πολύ μικρή ηλικία» και δεν έχουν υποστήριξη από κλειστούς τους ανθρώπους.
Σύμφωνα με έρευνα της οργάνωσης, «στην πλειοψηφία τους οι πρόσφυγες ΛΟΑΤΚΙ έχουν υποστεί βασανιστήρια». Ο Ερίκ Μπέρτραντ περιγράφει τις κακουχίες που υπέστη στο κέντρο κράτησης στο Καμερούν. «Ήμουν έγκλειστος, καθημερινά με χτυπούσαν και με εξευτέλιζαν» επισημαίνει.
Η ψυχολόγος Βαρβάρα Κεφαλίδου εξηγεί τις δυσκολίες των προσφύγων και τονίζει πως «το ταξίδι ενός ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγα είναι πάρα πολύ επικίνδυνο, καθώς είναι εκτεθειμένα σε μεγάλους κινδύνους». Για την κυρία Ζαχαριάδη, οι πρόσφυγες ΛΟΑΤΚΙ «δεν αντιλαμβάνονται το δυτικό πλαίσιο» σε νομικό επίπεδο σχετικά με το άσυλο και τον αυτοπροσδιορισμό.
Απευθυνόμαστε στην κοινωνική λειτουργό Νικολέτα Γεροντάκη, η οποία σημειώνει ότι καταγράφονται πολλά ανησυχητικά στοιχεία, όπως «ομοφοβική, τρανσφοβική, αμφιφοβική βία που έχουν βιώσει και στην Ελλάδα». Μιλάμε με την Γιούλη Φερνάντεζ, μία διεμμφυλική γυναίκα από την Κούβα, η οποία αναφέρει ότι «είμαι ακτιβίστρια και υπερασπίζομαι τα δικαιώματα των προσώπων στην σεξεργασία».
