Προσωπικοί και οικογενειακοί λόγοι ήταν οι κυριότεροι παράγοντες που επηρέασαν τους επαναπατρισθέντες πολίτες, οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί στο εξωτερικό κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, να αναζητήσουν εργασία στην Ελλάδα. Η θετική πορεία της χώρας λειτούργησε ως κίνητρο επαναπατρισμού για πολλούς, ενώ στο ερώτημα «Τι θα βοηθούσε στον επαναπατρισμό περισσότερων Ελλήνων του εξωτερικού;» το 79% απαντά «Καλύτερη λειτουργία των θεσμών» και το 78% «Βελτίωση και εκσυγχρονισμός στις δομές και τις υποδομές του κράτους».
Αυτά προκύπτουν από τη νέα έρευνα για το Brain Gain του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ).
Η έρευνα του ΕΚΤ καταγράφει τους παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση των εξειδικευμένων Ελλήνων να επιστρέψουν στη χώρα τους, μετά από μια περίοδο επαγγελματικής εμπειρίας στο εξωτερικό. Εξετάζει τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετώπισαν κατά την επαναπροσαρμογή τους στην ελληνική πραγματικότητα και την αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΕΚΤ, ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας είναι το κέρδος για την ελληνική οικονομία από την επιστροφή του εξειδικευμένου προσωπικού, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό (τρεις στους τέσσερις) δηλώνει ότι η εμπειρία στο εξωτερικό τους έκανε πιο ανταγωνιστικούς και εφαρμόζουν στην τωρινή τους εργασία στην Ελλάδα την τεχνογνωσία και τις δεξιότητες που απέκτησαν εκεί.
Η ταυτότητα της έρευνας περιλαμβάνει 602 πολίτες από τις 13 περιφέρειες της χώρας, οι οποίοι έζησαν και εργάστηκαν στο εξωτερικό κατά τη δεκαετία 2010-2019 και σήμερα έχουν επιστρέψει μόνιμα και εργάζονται στην Ελλάδα. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Kapa Research.
Η έρευνα αποτελεί συνέχεια των δράσεων του ΕΚΤ για τη χαρτογράφηση των αναγκών των ελληνικών επιχειρήσεων σε ανθρώπινο δυναμικό. Η δράση αυτή είχε αναδείξει ότι το 25% των επιχειρήσεων που αναζητούν σήμερα προσωπικό, έχει προσλάβει Έλληνες που επέστρεψαν από το εξωτερικό.
Τα κύρια συμπεράσματα της έρευνας συνοψίζονται στα εξής:
Η πλειονότητα των ερωτώμενων έφυγε στο εξωτερικό κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα (2010-2012), με πρώτη χώρα προορισμού τη Γερμανία (25%). Ο κύριος όγκος του δείγματος προήλθε από ανθρώπους που ζούσαν στην Ελλάδα (81%).
Το 60% των εργαζομένων απορροφήθηκε από τον ιδιωτικό τομέα, ενώ το 11% απασχολήθηκε στο Δημόσιο. Το 58% των εργαζομένων είχε μηνιαίες αποδοχές άνω των 3.000 ευρώ, γεγονός που σχετίζεται με το διαφορετικό κόστος ζωής.
Η τάση επιστροφής στην Ελλάδα ξεκίνησε και εντάθηκε σημαντικά μετά το 2019. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι φορολογικά κίνητρα δεν αποτέλεσαν σημαντικό λόγο επιστροφής (το 84% δεν εκμεταλλεύτηκε κάποιο φορολογικό κίνητρο).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η Ελλάδα αξιολογείται από το 55% των ερωτηθέντων ως «ένας καλός τόπος για να ζει κανείς», αναδεικνύοντας την ποιότητα ζωής με το ποσοστό θετικής γνώμης να ανέρχεται σε 56%.
