Οι επιδόσεις και οι προτεραιότητες της χώρας στην καταπολέμηση της διαφθοράς αποτέλεσε αντικείμενο ανοιχτής συζήτησης που διοργάνωσε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ), σε συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης και τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος.
Στη συζήτηση έλαβαν μέρος ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κωνσταντίνος Τσιάρας, ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδιος για θέματα απλούστευσης διαδικασιών, Γιώργος Γεωργαντάς, ο διοικητής τη ΕΑΔ, ‘Αγγελος Μπίνης και η πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, ‘Αννα Δαμάσκου, ενώ συντόνιζε η δημοσιογράφος Σοφία Φασουλάκη.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε ότι το κύριο διακύβευμα στην αντιμετώπιση της διαφθοράς είναι η παραγωγή επαρκούς και αποτελεσματικής νομοθεσίας τόσο ως προς την πρόληψη, με τη δημιουργία ενός επαρκούς θεσμικού πλαισίου, όσο και από πλευράς πλαισίου ποινών για την αποτροπή και καταστολή σχετικών αδικημάτων. Όπως επισήμανε, από το 2000 και έπειτα και ειδικά στα χρόνια της κρίσης υπήρξε ένας πληθωρισμός νομοθετικών ρυθμίσεων για την καταπολέμηση της διαφθοράς, που μπορεί να βελτίωσε τη θέση της χώρας μας σε διεθνείς κατατάξεις, ωστόσο «αναδείχτηκε παράλληλα μια μάλλον ενοχική εικόνα της ελληνικής πολιτείας, που υπαγόρευσε την επίσπευση της καταπολέμησης της διαφθοράς».
Σύμφωνα με τον κ. Τσιάρα, «η οικοδόμηση πολλαπλών μηχανισμών για την καταπολέμηση της διαφθοράς δημιουργούν πρόσθετα γρανάζια γραφειοκρατίας, μια νομοθετική ζούγκλα, στην οποία βρίσκουν τελικά και πάλι πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν παρασιτικές συμπεριφορές, αδιαφανείς διαδικασίες, καρτέλ και εναρμονισμένες πρακτικές που προφανώς αντιστρατεύονται τον ελεύθερο ανταγωνισμό».
Ο ίδιος τόνισε την ανάγκη «να καταλάβουμε όλοι ότι η μίζα, το φακελάκι και το γρηγορόσημο δεν είναι μόνο ανασταλτικοί παράγοντες για την οικονομία. Είναι βαθιά αντικοινωνικές συμπεριφορές, οι οποίες καταστρατηγούν την κοινωνική πρόοδο, υπονομεύουν την κοινωνική ανάπτυξη και υποβαθμίζουν την ποιότητα τω κοινωνικών υπηρεσιών και της καθημερινότητας των πολιτών. Είναι μια αντικοινωνική συμπεριφορά που ριζώνει και τελικά αναπαράγεται αέναα».
Γεωργαντάς: «Πολύ σύντομα θα υπάρχει η γενική αντίληψη ότι η διαφθορά περιορίζεται»
Σε σύντομη παρέμβασή του, ο κ. Γεωργαντάς σημείωσε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να απλουστεύσει τις διαδικασίες στο Δημόσιο και να περιορίσει τα σημεία επαφής του πολίτη με δημόσιους λειτουργούς και όχι μόνο «που πολλές φορές γίνονται σημείο διαφθοράς». Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται η δημιουργία του χαρτοφυλακίου του υφυπουργού Απλούστευσης Διαδικασιών, το Εθνικό Πρόγραμμα Απλούστευσης Διαδικασιών, στο οποίο αρμόδιοι φορείς θα καταθέτουν σχετικές προτάσεις, καθώς και το Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας, ανέφερε ο αρμόδιος υφυπουργός.
Ο ίδιος εξέφρασε βεβαιότητα ότι «πολύ σύντομα θα υπάρχει η αντίληψη σε όλους ότι τα φαινόμενα διαφθοράς περιορίζονται και μπορούμε να φτάσουμε στον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Προαπαιτούμενο αποτελεί η τόλμη και η αποφασιστικότητα συνολικά του πολιτικού προσωπικού».
Μπίνης: «Η κουλτούρα της αντιδιαφθοράς πρέπει να εισαχθεί στα σχολεία»
Ο κ. Μπίνης απέδωσε την εξέλιξη αυτή σε τρεις παράγοντες: α) στις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και στην Ποινική Δικονομία, β) στην κωδικοποίηση των κωλυμάτων και των ασυμβίβαστων για το σύνολο των μελών της κυβέρνησης, των μετακλητών υπαλλήλων και των οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων που προβλέπει ο νόμος 4622/19 για το επιτελικό κράτος και γ) στη δημιουργία της ΕΑΔ, με τον ίδιο νόμο, με αποτέλεσμα «οι μέχρι τότε κατακερματισμένοι ελεγκτικοί φορείς να αντικατασταθούν με μία ενιαία και ανεξάρτητη αρχή, η οποία έχει τα απαιτούμενα εχέγγυα ανεξαρτησίας και αμεροληψίας, σύμφωνα με τις καλές διεθνείς πρακτικές και τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου».
Ο διοικητής της ΕΑΔ ανέφερε ότι η ανεξάρτητη αρχή βρίσκεται σε συζητήσεις με το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να καλλιεργηθεί στα σχολεία η κουλτούρα της αντιδιαφθοράς, με σχετικές δράσεις στην Ευέλικτη Ζώνη ή στη Θεματική Εβδομάδα.
Δαμάσκου: «Οι πολυεθνικές λαμβάνουν υπόψη τους δείκτες διαφθοράς για το που θα επενδύσουν»
Από την πλευρά της η κυρία Δαμάσκου επισήμανε τον οικονομικό αντίκτυπο που έχουν οι δείκτες διαφθοράς, καθώς, όπως είπε, τους λαμβάνουν υπόψη οι πολυεθνικές και τα funds για να αποφασίσουν σε ποιες χώρες θα επενδύσουν και άρα να δημιουργήσουν νέες θέσεις απασχόλησης. Η πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος πρότεινε, μεταξύ άλλων, στο υπό διαμόρφωση Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση, (στο πλαίσιο του open government partnership) να ενταχθεί και η ενίσχυση της λεγόμενης πολιτικής ακεραιότητας, μέσω της οποίας οι πολιτικοί θα ενημερώνουν μέσω της προσωπικής ιστοσελίδας τους για τις έμμισθες και άμισθες θέσεις που κατά καιρούς κατείχαν και για τις προεκλογικές δαπάνες τους, ενώ θα αναρτούν τα πρακτικά από συναντήσεις που έχουν με εκπροσώπους συμφερόντων (lobby).
Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε με αφορμή την πρόσφατη ανακοίνωση για τη βελτίωση κατά επτά θέσεις (60η από 67η σε σύνολο 180 χωρών) που καταγράφει η Ελλάδα στον «Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2019» της Διεθνούς Διαφάνειας (Corruption Perception Index).
