Στα μεγάλα και αξιοθαύμαστα ιστορικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας των Ελλήνων συγκαταλέγεται και η ηρωική αντίσταση και το πνεύμα θυσίας για την τιμή της πατρίδας που επέδειξε ο Ελληνικός Στρατός, συνεπικουρούμενος από τον ελληνικό λαό, κατά τον ελληνοιταλικό πόλεμο του 1940-41. Τότε οι Έλληνες όχι μόνο απέκρουσαν τον αριθμητικά και υλικά ασυγκρίτως υπέρτερο εισβολέα, αλλά τον υποχρέωσαν σε ταπεινωτική ήττα.
Σ’ αυτό το έπος ξεχωρίζουν δύο καθοριστικές πολυήμερες μάχες, σύμφωνα με όσα δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο φιλόλογος -δρ. ιστορίας εκπαίδευσης Θεόδωρος Νημάς. «Αυτές ήταν η Μάχη της Πίνδου και η Τιτανομαχία του Υψώματος 731». Και στις δύο, πρωταγωνιστές, σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν οι Θεσσαλοί που πολέμησαν μέσα από τις μονάδες της Ι Μεραρχίας (Λαρίσης), δηλαδή το 4ο Σύνταγμα Λαρίσης, το 5ο Σύνταγμα Τρικάλων, το 2ο Σύνταγμα Βόλου, το 51ο Σύνταγμα Τρικάλων, το 52ο Σύνταγμα Λαρίσης και την Ταξιαρχία Ιππικού Λαρίσης. Στη Μάχη της Πίνδου (28 Οκτωβρίου – 13 Νοεμβρίου 1940) η Ι Μεραρχία ήταν αυτή που αντιμετώπισε επιτυχώς την ιταλική μεραρχία «Τζούλια», η οποία είχε επιτεθεί στον τομέα τής Πίνδου. Η απόκρουσή της ανέτρεψε τα σχέδια του Ιταλού δικτάτορα Μπ. Μουσολίνι για ταχεία προέλαση και κατάληψη της Ελλάδος.
Στην Τιτανομαχία του Υψώματος 731 (9-24 Μαρτίου 1941), κατά την οποία οι Έλληνες απέκρουσαν την καλά προετοιμασμένη μεγάλη Εαρινή Ιταλική Επίθεση και ταπείνωσαν τον Μουσολίνι, που παρακολουθούσε από κοντά την πολυήμερη μάχη, πρωταγωνιστές κατά τις πρώτες ημέρες ήταν και πάλι οι Θεσσαλοί, ιδίως δε το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων, στο οποίο υπηρετούσαν κυρίως Τρικαλινοί και Καρδιτσιώτες, σημειώνει ο κ. Θεόδωρος Νημάς.
Μιλώντας ο κ. Νημάς για την Τιτανομαχία του Υψώματος 731, τονίζει πως η Ιταλική Εαρινή Επίθεση άρχισε στις 6 π.μ. της 9ης Μαρτίου 1941 σε ολόκληρο τον τομέα της Ι Μεραρχίας, ο οποίος συγκλονίστηκε από ορυμαγδό εκρήξεων βλημάτων πυροβολικού παντός διαμετρήματος και βαρέων όλμων που κράτησε δυόμιση ώρες. Τα πάντα ανασκάφτηκαν από 100.000 βλήματα που έπεσαν στις ελληνικές θέσεις. Το μανιακό σφυροκόπημα συγκεντρωνόταν στα υψώματα 731 και Μπρέγκου Ράπιτ, καθώς και στο Κιάφε-Λούζιτ, τα οποία υπεράσπιζε το 5ο Σύνταγμα Πεζικού. Με το φως της ημέρας στα 400 πυροβόλα και τους 300 βαρείς όλμους προστέθηκαν και τα πυρά της ιταλικής αεροπορίας (περίπου 190 αεροσκάφη στον κεντρικό τομέα).
Ήδη το ύψ. 731 είχε κατεβεί κατά 5 μέτρα! Στις 9 το πρωί, συνεχίζει ο κ. Νημάς, άρχισε η κανονική επίθεση κατά των Υψωμάτων 731 και Μπρέγκου Ράπιτ από το ιταλικό πεζικό, το οποίο προχωρούσε με τη βεβαιότητα ότι στα υψώματα αυτά δεν θα υπήρχε πια κανένας ζωντανός. Όμως, με την βοήθεια του ελληνικού πυροβολικού, οι Έλληνες έκαναν το θαύμα. Οι επιζώντες Έλληνες μαχητές την κατάλληλη στιγμή βγήκαν από τα χαρακώματά τους και με εφ’όπλου λόγχη και την κραυγή «ΑΕΡΑ» αντεπιτέθηκαν στους πολυάριθμους Ιταλούς, οι οποίοι αποκρούστηκαν και υποχώρησαν καταδιωκόμενοι. Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε έως 5 φορές την ημέρα και για πολλές ημέρες.
Κατά τις τέσσερις πρώτες ημέρες της Εαρινής Ιταλικής Επιθέσεως, στα Υψώματα 731 και Μπρέκου Ράπιτ, όπου ήταν ταγμένο το 5ο Σύνταγμα Πεζικού, οι απώλειες ήταν: Αξιωματικοί νεκροί 6 και τραυματίες 8. Οπλίτες νεκροί 119 και τραυματίες 425, εξαφανισθέντες δε 27. Συνολικά οι εκ του Νομού Τρικάλων νεκροί του Πολέμου (αξιωματικοί και οπλίτες) είναι 441.
