Σαν σήμερα, στις 6 το απόγευμα της 23ης Φεβρουαρίου του 1867, σημειώθηκε στη Λέσβο ο καταστροφικότερος σεισμός που έχει καταγραφεί στο νησί. Το μέγεθος του ήταν 6,8 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ και κυριολεκτικά ισοπέδωσε την πόλη και μεγάλα τμήματα του υπολοίπου νησιού , ενώ ο κύριος σεισμός και οι εκατοντάδες μετασεισμοί που ακολούθησαν για πολλούς μήνες σκότωσαν ή τραυμάτισαν πολλές εκατοντάδες ανθρώπους . Το γεγονός αυτό μας θυμίζει σήμερα η Δημόσια Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης, δημοσιεύοντας από το αποθετήριο της ένα σημαντικό ντοκουμέντο του 1931. Πρόκειται για ένα ρεπορτάζ του Στρατή Μυριβήλη στην εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, που δημοσιεύτηκε 64 χρόνια μετά τον σεισμό, στις 22 Φεβρουαρίου του 1931.
Η εφημερίδα αυτή, που εκδίδονταν από τον Στρατή Μυριβήλη και τον Θείελπι Λευκία, ήταν μία από τις σημαντικές της εποχής. Το άρθρο με υπέρτιτλο «Η Λέσβος προ 64 χρόνων» και υπότιτλο «Μια τραγική επέτειος» έχει τίτλο «Η τελευταία αποκρηάτικη παννυχίς που σβύνει πάνω από ερείπια και πτώματα».
Διαβάζουμε στην εφημερίδα ότι «Σήμερα είναι εξηκοστή τετάρτη επέτειος της θλιβερότερης Αποκριάς που γνώρισε το νησί μας στην ιστορία του. Ο μεγάλος σεισμός που μετέβαλε το νησί σε ερείπια και σκόρπισε πένθος θανάτου απ’ άκρη σ’ άκρη του, άρχισε ακριβώς στις 23 Φεβρουαρίου 1867. Ήταν οι μέρες που ο λαός αμέριμνος γλεντοκοπούσε δοξάζοντας τον Καρνάβαλο.
Αλλά η γη, η καλή μητέρα και υπομονητική, εκείνη τη χρονιά είχε αποφασίσει να διαμαρτυρηθεί εντόνως για την κακοποίηση που της έκαναν τα τέκνα της. Και πριν ακόμη τελειώσει ο χορός των ανθρώπων, άρχισε κι αυτή ως αντίποινον το δικό της δαιμονισμένο χορό, ο οποίος έθεσε τελείαν και παύλαν στο αποκριάτικο λεσβιακό πανηγύρι.
Η σεισμική δόνηση είχε περιστροφική μορφή και σε πολλά μέρη αποπνικτικοί υδρατμοί ήρθαν στην επιφάνεια από το σαλεύον έδαφος. Τα πλήθη πανικόβλητα ετρέποντο προς το ύπαιθρον, και δεν υπήρχε πλέον κτήριο όρθιο στην κεντρική πόλη. Ήρχισε τότε η αναζήτηση από τους ζώντας των χαμένων, με οδυρμούς παντού.
Στον απολογισμό της καταστροφής την Καθαρή εβδομάδα, αναφέρθηκαν 100 νεκροί και 200 βαρέως τραυματισμένοι μέσα στην πόλη, με 2.500 οικοδομές γκρεμισμένες. Σημαντική ήταν και η βοήθεια που έφτασε στο νησί από την Οθωμανική και την Ελληνική κυβέρνηση, που περιλάμβανε τρόφιμα, φάρμακα και στρατιωτική βοήθεια.
Ο σεισμός αυτός προήλθε από το μεγάλο σεισμικό ρήγμα της Αγίας Παρασκευής, που διασχίζει το νησί. Υπολογίζεται ότι στη Μυτιλήνη σκοτώθηκαν 216 Χριστιανοί και 22 Τούρκοι, ενώ τραυματίστηκαν 487 Χριστιανοί και 39 Τούρκοι. Στην ευρύτερη περιφέρεια, σκοτώθηκαν 312 άτομα και τραυματίστηκαν άλλα 290, με περίπου 4750 κτίρια να έχουν καταρρεύσει και περισσότερα από 5.500 να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές.
ΦΩΤΟ Δημόσια Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
