«Οι αλλαγές στην εκπαίδευση για τις οποίες απαιτείται πολιτική βούληση και μόνο θα γίνουν άμεσα» διαβεβαίωσε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως παρουσιάζοντας τους έξι βασικούς άξονες της εκπαιδευτικής πολιτικής σε ημερίδα με θέμα «Το εκπαιδευτικό σύστημα και η Οικονομία» που διοργάνωσε ο ΙΟΒΕ σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Πρώτος στρατηγικός στόχος, όπως είπε, είναι η μεγαλύτερη αυτονομία για τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. «Πρέπει να εμπιστευτούμε περισσότερο τον εκπαιδευτικό» σημείωσε για να προσθέσει πως τα πανεπιστήμια οφείλουν να αποφασίζουν τα ίδια τον αριθμό των εισακτέων που θα δεχθούν αλλά και να απαλλαγούν από το «υπερρυθμιστικό πλαίσιο» του υπουργείου για τα μεταπτυχιακά προγράμματα. «Δεν είναι δουλειά της Πολιτείας αυτή» τόνισε η υπουργός Παιδείας και υπογράμμισε: «Θέλουμε να απεμπολήσουμε εξουσίες από πάνω μας».
Η εξωστρέφεια, η οποία θα επιτευχθεί με τη δημιουργία ξενόγλωσσων τμημάτων και με συνέργειες με ξένα πανεπιστήμια, και η σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, μέσω του υποχρεωτικού επαγγελματικού προσανατολισμού από το Γυμνάσιο και την πρακτική άσκηση στο Λύκειο, είναι ο δεύτερος στρατηγικός στόχος. Στο ίδιο πλαίσιο η υπουργός εξήγγειλε την ίδρυση πρότυπων επαγγελματικών λυκείων και εξειδικευμένα εργαστήρια για τους μαθητές της ειδικής αγωγής.
Ο τρίτος άξονας είναι οι ίσες ευκαιρίες για όλους. «Ο στόχος είναι η ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Κεραμέως επικαλούμενη -για να τονίσει τη σημασία των ίσων ευκαιριών- έρευνες που δείχνουν πώς μειώνονται οι δείκτες πρόωρης απασχόλησης όσο αυξάνεται η προσχολική εκπαίδευση. Η υπουργός σημείωσε ακόμη πως θα ενισχυθούν τα πρότυπα και τα πειραματικά σχολεία, ενώ οι υποτροφίες δεν θα συνδέονται μόνο με την οικονομική κατάσταση, αλλά και με την «αξιοσύνη».
Η αξιοποίηση των νέων δεδομένων της ψηφιακής εποχής είναι ο τέταρτος στρατηγικός στόχος: «Το ζητούμενο πια δεν είναι πώς θα φτάσεις στη γνώση, αλλά πώς θα φιλτράρεις τη γνώση» σημείωσε για υπογραμμίσει πως η χώρα μας είναι από τις ελάχιστες -εάν όχι η μοναδική- στην Ευρώπη που στερούνται οι μαθητές το πολλαπλό βιβλίο.
Ο πέμπτος στόχος είναι να βγαίνουν οι μαθητές από τα σχολεία ως «σφαιρικά διαμορφωμένοι πολίτες». Για την εκπλήρωση αυτού του στόχου θα εισαχθούν νέες θεματικές στο ωρολόγιο πρόγραμμα όπως η σεξουαλική αγωγή, ο εθελοντισμός, ο σεβασμός στον άλλον, η επιχειρηματικότητα, η πρόληψη και προφύλαξη από φυσικές καταστροφές.
Ο τελευταίος άξονας είναι η «υιοθέτηση πολιτικών βάσει τεκμηρίωσης». Όπως είπε η κ. Κεραμέως, «η αξιολόγηση είναι ο πυλώνας ανάπτυξης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, μετρώντας σχεδιάζουμε αποτελεσματικότερα».
«Ορισμένες από τις προτεραιότητες του κυβερνητικού προγράμματος για την παιδεία απαιτούν χρήματα για να υλοποιηθούν, πολλές ωστόσο απαιτούν απλώς πολιτική βούληση και αλλαγή νοοτροπίας» σημείωσε η υπουργός Παιδείας.
«Το μέλλον της χώρας περνάει μέσα από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια» κατέληξε, θέση που υποστήριξε και ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας παραθέτοντας στοιχεία από πέντε μελέτες που εκπόνησε το ίδρυμα τα τελευταία δυο χρόνια.
Τα στοιχεία αυτά ανέδειξαν χρόνιες παθογένειες της χώρας μας, όπως το γεγονός πως οι εταιρικές επενδύσεις είναι διαχρονικά χαμηλές, ενώ συστηματικά χαμηλή είναι και η συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Παραδοσιακά, ανέφερε σε άλλο σημείο της παρέμβασής του ο κ. Βέττας, η ελληνική οικογένεια επενδύει στην οικοδομή και την εκπαίδευση, ενώ άλλα χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας είναι η σημαντική αύξηση του επιπέδου εκπαίδευσης τις τελευταίες δυο δεκαετίες, το γεγονός πως το ελληνικό είναι ένα από τα πιο ανοικτά συστήματα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ ο λόγος εκπαιδευτικοί/μαθητές είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη.
Την ίδια ώρα όμως είναι χαμηλή και η κατάταξη της χώρας στις διεθνείς έρευνες αξιολόγησης αλλά και η διασύνδεση με την παραγωγή καθώς και η κοινωνική κινητικότητα. Σε αυτά τα προβλήματα προστίθεται και το δημογραφικό πρόβλημα το οποίο εκτός από γήρανση του πληθυσμού προοιωνίζεται και μείωση του μαθητικού πληθυσμού.
Για τη θέση της Ελλάδας και του εκπαιδευτικού της συστήματος στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, σημαντικά ευρήματα προσφέρει η Έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και κατάρτισης για το 2019, την οποία ανέλυσε ο αρμόδιος αξιωματούχος της ΕΕ Denis Crowleuy. Στην έκθεση καταδεικνύεται πως οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση στην Ελλάδα συγκαταλέγονται μεταξύ των χαμηλότερων στην ΕΕ, ενώ αφορούν κυρίως τη μισθοδοσία. Προβλέπεται ακόμη ότι ο αριθμός των μαθητών θα μειωθεί κατά σχεδόν ένα πέμπτο τα επόμενα είκοσι χρόνια, ενώ η παροχή οικονομικά προσιτής και ποιοτικής προσχολικής εκπαίδευσης κρίνεται ανεπαρκής.
Ανεπαρκής κρίνεται και η ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των μαθητών, ενώ οι εκπαιδευτικοί στερούνται ευκαιριών για την ανάπτυξη των παιδαγωγικών τους ικανοτήτων αν και έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Επισημαίνονται ακόμη η ελλιπής αξιολόγηση εκπαιδευτικών και η περιορισμένη δυνατότητα τους στην αυτόνομη λήψη αποφάσεων.
Στις προκλήσεις για τους απόφοιτους του ΕΜΠ στο περιβάλλον της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης αναφέρθηκε ο νέος πρύτανης του ιδρύματος Ανδρέας Μπουντουβής, ενώ η τέως εθνική συντονίστρια του προγράμματος αξιολόγησης μαθητών PISA Χρύσα Σοφιανοπούλου επισήμανε πως τα ευρήματα των διεθνών ερευνών για τη χώρα μας παραμένουν εν πολλοίς αναξιοποίητα.
