Απλές και άμεσες λύσεις για μεγαλύτερη οικονομία στη θέρμανση ενόψει του φετινού δύσκολου χειμώνα της ενεργειακής κρίσης, προτείνει ο πρόεδρος του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ), Νίκος Τσεμπερλίδης, ενώ παράλληλα δίνει χρήσιμες συμβουλές για την προμήθεια πετρελαίου, αλλά και ξύλων για το τζάκι
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με αφορμή το ειδικό αφιέρωμα «Energy2Heat2021», ο κ.Τσεμπερλίδης υπενθυμίζει ακόμα γιατί είναι σημαντική -και πώς γίνεται- η ογκομέτρηση της δεξαμενής του πετρελαίου, ενώ εξηγεί γιατί ο τρόπος με τον οποίο τα ξύλα είναι τοποθετημένα πάνω στην παλέτα είναι σημαντικός.
Επισημαίνει ότι τα ηλεκτρικά σώματα (πχ. αερόθερμα) είναι μια καλή, αλλά πρόσκαιρη λύση, για να εξασφαλίσεις την αίσθηση της θερμότητας σε έναν χώρο, ενώ υποστηρίζει ότι ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε την ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα κινείται σε λανθασμένη κατεύθυνση. Ακολουθούν οι δηλώσεις του κ.Τσεμπερλίδη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ερ.: Λόγω της αύξησης του κόστους της ενέργειας και ενόψει του χειμώνα, ολοένα περισσότεροι καταναλωτές «κυνηγούν» φθηνές/οικονομικές λύσεις. Υπάρχουν κάποια απλά «τρικ» για τη μείωση του κόστους της θέρμανσης για ένα νοικοκυριό με «σφιχτό» προϋπολογισμό;
Απ.: Υπάρχουν λύσεις άμεσες και μακροπρόθεσμες. Η άμεση λύση για οικονομία ενόψει του χειμώνα είναι οι καταναλωτές να αξιοποιήσουν τις υφιστάμενες μορφές θέρμανσης, αλλά να μονώσουν ανοίγματα από τα οποία το σπίτι «μπάζει». Αυτό γίνεται με απλές κινήσεις και χαμηλό κόστος. Π.χ., αν διαπιστώσουμε ότι μπαίνει αέρας από την εξώπορτα, μπορούμε να τοποθετήσουμε κάτι στο κάτω μέρος της ή γύρω-γύρω. Χρειάζεται επίσης να επιδιορθωθούν τα κουφώματα (παράθυρα ή πόρτες) που μπάζουν.
Επίσης, απλό και εφικτό είναι να μειωθεί η θερμοκρασία του χώρου, καθώς για κάθε έναν βαθμό Κελσίου που τη μειώνουμε, έχουμε περίπου 6% εξοικονόμηση κόστους, τουλάχιστον στις κλιματολογικές συνθήκες της Θεσσαλονίκης. Καλή θέρμανση σημαίνει να αισθανόμαστε άνετα στον χώρο, έστω φορώντας ένα ρούχο παραπάνω. Η υπερβολική ζέστη, πέρα από πολυδάπανη, είναι και ανθυγιεινή. Οι ιδανικές θερμοκρασίες ανά χώρο είναι οι εξής: μπάνιο 22 ° C, καθιστικό 20-22 ° C, υπνοδωμάτια 18 ° C. Για να πετύχουμε τη διαφορετική ιδανική θερμοκρασία ανά χώρο, μπορούμε να τοποθετήσουμε σε κάθε σώμα ειδικούς θερμοστάτες-βάνες, που όταν η θερμοκρασία του χώρου φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο, κλείνουν αυτομάτως τη θέρμανση. Οι θερμοστάτες αυτοί ευτυχώς δεν είναι πανάκριβοι και αποτελούν μια καλή λύση.
Ερ.: Όσον αφορά το πετρέλαιο θέρμανσης, ποιες είναι οι παγίδες και τι πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές κατά την προμήθειά του; Πώς μπορούν να τσεκάρουν την ποσότητα και την καθαρότητα του καυσίμου;
Απ.: Πρώτα από όλα χρειάζεται να προσέχουμε και να ογκομετρήσουμε σωστά τη δεξαμενή μας. Αν υπολογίσουμε τις διαστάσεις της, μπορούμε με έναν απλό υπολογισμό να ξέρουμε τι μας παραδίδει η κάθε εταιρεία, όταν πέσει ο αφρός μετά την παραλαβή. Πρέπει να ξέρουμε δηλαδή να υπολογίζουμε, με ακρίβεια, πόσα λίτρα πετρελαίου αντιστοιχούν, σε κάθε εκατοστό ύψους της δεξαμενής.
Για να το μάθουμε, πολλαπλασιάζουμε το μήκος της δεξαμενής (π.χ. 2,00 μέτρα) επί το πλάτος της (π.χ. 1,25 μέτρα) επί το ύψος της (π.χ. 1 μέτρο), δηλαδή: 2 x 1,25 x 1 = 2,5 m3 ή 2.500 λίτρα. Επομένως, σε κάθε εκατοστό ύψους της δεξαμενής αντιστοιχούν 25 λίτρα (2.500 : 100 = 25). Όλες οι προαναφερόμενες διαστάσεις αφορούν τις εσωτερικές διαστάσεις της δεξαμενής.
Την ποσότητα του πετρελαίου που παραλάβαμε, μπορούμε να την υπολογίσουμε αν πολλαπλασιάσουμε το ύψος του πετρελαίου, που προστέθηκε στη δεξαμενή μας, με τα λίτρα ανά εκατοστό, που αυτή χωράει. Αν π.χ. η δεξαμενή μας είχε 18 εκατοστά πετρέλαιο, πριν την παραλαβή και έχει 78 εκατοστά μετά την παραλαβή, προστέθηκαν 78-18=60 εκατοστά. Σύμφωνα, με το προηγούμενο παράδειγμα, με τα 25 λίτρα, ανά εκατοστό ύψους, παραλάβαμε 60×25=1500 λίτρα πετρέλαιο.
Είναι απαραίτητο να μετράμε, παρουσία του βυτιοφορέα, το ύψος του πετρελαίου, που έχει η δεξαμενή μας και πριν αρχίσει η παράδοση και μόλις αυτή τελειώσει. Η μέτρηση γίνεται, εύκολα, με μια ευθύγραμμη, μεταλλική βέργα και ένα μέτρο: βάζουμε κάθετα στη δεξαμενή τη βέργα. Βγάζουμε τη βέργα και μετράμε το ύψος μέχρι το σημείο που είναι βρεγμένη. Αυτό είναι το ύψος του πετρελαίου μέσα στη δεξαμενή. Δεν εφησυχάζουμε με την ποσότητα που γράφει ο μετρητής. Οι άνθρωποι που μας παραδίδουν το καύσιμο είναι, όπως όλοι μας, μέρος της κοινωνίας και ανάμεσά τους υπάρχουν και κάποιοι που δεν συμμορφώνονται στον νόμο.
Όσον αφορά την ποιότητα, δυστυχώς δεν μπορούμε να την ελέγξουμε μόνοι μας. Αλλά, αν δούμε, πχ, ότι το πετρέλαιο αφήνει πολλά κατακάθια στη δεξαμενή, μπορούμε να πάρουμε ένα δείγμα και να το στείλουμε για ανάλυση, ώστε να διαπιστώσουμε αν το καύσιμο από το συγκεκριμένο πρατήριο είναι καθαρό. Όλα αυτά σημαίνουν ότι δεν επιτρέπουμε να παραλαμβάνουν το πετρέλαιο μέλη της οικογένειας που δεν γνωρίζουν αυτή τη διαδικασία, ενώ καλό είναι κατά τη διάρκεια της παραλαβής να παραβρίσκονται περισσότερα του ενός άτομα. Επίσης, δεν δεχόμαστε να πληρώσουμε, αν η απόδειξη ή το τιμολόγιο παραλαβής – πληρωμής δεν έχει συμπληρωμένα όλα τα απαιτούμενα από τον νόμο στοιχεία, όπως ονοματεπώνυμο και διεύθυνση του πελάτη, ποσότητα, προμέτρηση και επιμέτρηση, ώρα παράδοσης κ.λπ.
Και να μην ξεχνάμε πως είναι αναγκαίο να πραγματοποιείται, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, συντήρηση – ρύθμιση του συστήματος της κεντρικής θέρμανσης. Η συντήρηση αποτελεί προϋπόθεση, για λιγότερη κατανάλωση πετρελαίου και, επομένως, εξοικονόμηση χρημάτων. Καταλληλότερος χρόνος για τη συντήρηση, είναι, αμέσως, μετά τη λήξη της περιόδου θέρμανσης, δηλαδή Απρίλιο και Μάιο, ώστε να μη μείνουν κατάλοιπα καύσης, κατά την καλοκαιρινή περίοδο, οπότε γίνεται πιο δύσκολος ο καθαρισμός του συστήματος.
Ερ.: Αντίστοιχα, τι πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές όταν προμηθεύονται ξύλα;
Απ.: Το ξύλο ή το πέλετ δεν πολυχρησιμοποιείται μέσα στις πόλεις, λόγω έλλειψης επαρκούς χώρου για την αποθήκευση της καύσιμης ύλης, αλλά και λόγω της ανάγκης ύπαρξης φουγάρων, κάτι που σε μια πολυκατοικία πχ, δεν είναι εύκολο. Ωστόσο αρκετά σπίτια στις πόλεις έχουν ένα μικρό τζάκι. Ως προς αυτά, πλέον τα προμηθευόμαστε με ογκομέτρηση και όχι με βάση το βάρος τους, κάτι που είναι πολύ θετικό, γιατί αποφύγαμε το πρόβλημα με το βρέξιμο των ξύλων (σ.σ. κάποιοι πωλητές τα έβρεχαν ώστε να αυξάνεται το βάρος τους και να τα πουλάνε ακριβότερα), αλλά ακόμα κι έτσι υπάρχουν επιτήδειοι που κόβουν τα ξύλα με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχουν ανάμεσά τους μεγαλύτερα κενά και να τοποθετούν λιγότερα. Άρα, πρέπει να προσέχουμε όταν αγοράζουμε ξύλα, να έχουν καλό «χτίσιμο», χωρίς πολλά κενά. Επιπλέον, να θυμόμαστε ότι δεν επιτρέπεται η πώληση ή η δωρεάν διάθεση οποιασδήποτε ξυλείας εμποτισμένης με πισσέλαιο (κομμένη ξυλεία από παλιούς στύλους ΔΕΗ/ΟΤΕ) ή «πράσινης» ξυλείας (εμποτισμένης με άλατα), ή οποιασδήποτε τεχνητής ξυλείας συγκολλημένου ξύλου (κόντρα- πλακέ, νοβοπάν, ινοσανίδων/MDF κ.α.), προς καύση. Αυτά είναι καταστροφικά για το περιβάλλον και την υγεία μας.
Ερ.: Τα ηλεκτρικά σώματα, που πολλοί καταναλωτές επιλέγουν, είναι τελικά λύση;
Απ.: Τα ηλεκτρικά σώματα είναι μια λύση που εφαρμόζουν διάφορα νοικοκυριά, για να ζεστάνουν άμεσα έναν χώρο όπου κάθονται. Φυσικά αυτή η λύση είναι μόνο πρόσκαιρη. Η κανονική θέρμανση θερμαίνει και τα πατώματα και τους τοίχους, ενώ το ηλεκτρικό σώμα, όταν κλείσει, ο χώρος παγώνει αμέσως. Τα σώματα αυτά έχουν σχετικά καλή απόδοση ως προς την αίσθηση της ζέστης σε μικρούς χώρους και επειδή τα περισσότερα γράφουν πάνω watt, μπορείς να υπολογίσεις πόση ενέργεια ξοδεύεις ανά ώρα. Το να επιδιώξεις να θερμάνεις μόνιμα έναν χώρο με ηλεκτρικό σώμα ωστόσο, είναι σαν να επιλέγεις τη χειρότερη μορφή θέρμανσης, δεδομένου ιδίως ότι όλα δείχνουν ότι για κάποιο καιρό το ηλεκτρικό ρεύμα θα είναι ακριβό.
Αν μιλάμε για το πιο μακροπρόθεσμο μέλλον, υπάρχουν και τα συστήματα θερμοπομπών, που αξιοποιούν τη διαφορά εσωτερικής και εξωτερικής θερμοκρασίας. Προς το παρόν τα συστήματα αυτά είναι ακριβά, γιατί δεν έχουν επεκταθεί στην Ελλάδα και δεν υπάρχει αρκετή ζήτηση ώστε να πέσουν οι τιμές, αλλά θεωρώ πως θα τους δούμε μπροστά μας τα επόμενα πέντε χρόνια και ακόμα περισσότερο αργότερα, σε 20-30 χρόνια, όταν καταφέρουμε να απεξαρτηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα και η ηλεκτρική ενέργεια γίνει πράσινη.
Στο μεσοδιάστημα βέβαια έχουμε και το φυσικό αέριο, που είναι ένα μεταβατικό καύσιμο, που θα παίξει σημαντικό ρόλο στα επόμενα χρόνια, στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης. Μέχρι τώρα ήταν σημαντικά φθηνότερο, τώρα η τιμή του «τσιμπάει» λόγω των γεωπολιτικών παιχνιδιών. Κι εδώ βέβαια, φαίνεται πόσο ανέτοιμη ήταν η Ευρώπη να κρατήσει μια κοινή στάση στα κράτη-μέλη της. Το φυσικό αέριο είναι σήμερα μια καλή λύση, σου δίνει οικονομία και τη δυνατότητα να ρυθμίζεις τη θερμοκρασία, και δεν έχεις τις απώλειες που θα είχες με μια κεντρική θέρμανση, που ξεκινάει από το υπόγειο και φτάνει στον τέταρτο. Το φυσικό αέριο σε ατομική θέρμανση, για όσους έχουν σπίτια της ενεργειακής κλάσης Α, Β και Γ, ίσως εξασφαλίζει οικονομία έως και 50%, σε σχέση με την κεντρική θέρμανση. Γενικά, η ατομική θέρμανση είναι η καλύτερη, αρκεί να έχει σχεδιαστεί σωστά και να έχει συνδεθεί το σύστημα με τον σωστό, χοντρό σωλήνα, που στις οικοδομές που έχουν ξεχωριστές σωληνώσες από κάτω μέχρι πάνω, που περνούν από όλα τα διαμερίσματα, είναι εύκολο να τον βρεις.
Θα ήθελα όμως πριν κλείσουμε τη συζήτησή μας να προσθέτω κάτι και για την ενεργειακή φτώχεια. Επιδοτούμε τα νοικοκυριά που δεν έχουν να πληρώσουν την ενέργεια, μιλώντας για ενεργειακή φτώχεια. Το να στηρίζουμε όμως με ετήσια επιδόματα είναι πολύ λανθασμένη πολιτική και δεν λύνει μόνιμα το πρόβλημα. Γιατί συνήθως οι ενεργειακά φτωχοί ζουν σε σπίτια πολύ ενεργοβόρα και με την ετήσια επιδότηση δεν λύνεται το πρόβλημα. Αντί να δίνονται επιδόματα κάθε χρόνο, τα χρήματα θα έπρεπε να επενδυθούν στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων. Έτσι και αυτοί οι άνθρωποι θα στηριχθούν με πιο μόνιμο τρόπο, καθώς θα ζουν πλέον σε ένα καλά μονωμένο και ενεργειακά αποδοτικό σπίτι και θα επιτύχουμε ευκολότερα και ταχύτερα τους στόχους για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς τα κτήρια στην Ελλάδα είναι πολύ ενεργοβόρα.
