Μεγάλο ενδιαφέρον προκαλεί η έρευνα του αμερικανικού Pew Research Center σχετικά με το πόσο σημαντικός είναι ο Θεός και η προσευχή στη ζωή των ανθρώπων.
Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι τα ερωτήματα αυτά τέθηκαν σε 38.426 άτομα, σε 34 χώρες, το 2019.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι Έλληνες καταλαμβάνουν την πρώτη θέση σε ό,τι αφορά την πεποίθηση ότι η πίστη στον Θεό ταυτίζεται με την ηθική και πρώτοι στον δυτικό κόσμο, πάνω και από τις ΗΠΑ, σε ό,τι αφορά τη σημασία που έχει η θρησκεία στη ζωή μας.
Επίσης, η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση στον δυτικό κόσμο, σχετικά με τη σημασία που έχουν ο Θεός και η προσευχή στη ζωή των πολιτών.
Κατά την ίδια έρευνα μάλιστα προκύπτει, ότι οι άνθρωποι από χώρες με αναδυόμενες οικονομίες που περιλαμβάνονται στην έρευνα, τείνουν να είναι πιο θρήσκοι και να θεωρούν τη θρησκεία σημαντική στη ζωή τους.
Τα ευρήματα της έρευνας για την Ελλάδα
Από τις 13 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ερωτήθηκαν, η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο μερίδιο κατοίκων που συνδέουν την πίστη στον Θεό με την ηθική (53%), ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία (50%) και τη Σλοβακία (45%).
Ωστόσο, σε πολλές χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, σχετικά λίγοι άνθρωποι λένε ότι είναι απαραίτητο να πιστεύουμε στον Θεό για να είμαστε ηθικοί, συμπεριλαμβανομένου μόνο 9% στη Σουηδία, 14% στην Τσεχική Δημοκρατία και 15% στη Γαλλία. Λιγότεροι από τους μισούς στον Καναδά και τις ΗΠΑ λένε ότι η πίστη στον Θεό είναι απαραίτητη για να είναι κανείς ηθικός (26% και 44%, αντίστοιχα).
Αντίθετα, σχεδόν όλοι που ερωτήθηκαν στην Ινδονησία και τις Φιλιππίνες (το 96% στην κάθε μία) συνδέουν την πίστη στον Θεό και το να έχεις καλές αξίες. Και σχεδόν οκτώ στους δέκα (79%) στην Ινδία λένε το ίδιο. Αλλά στην Ανατολική Ασία, οι Νοτιοκορεάτες είναι κάπως διχασμένοι σε αυτό το ζήτημα (53% λένε ότι είναι απαραίτητο, 46% λένε ότι δεν είναι), ενώ μικρότερα μερίδια στην Ιαπωνία (39%) και την Αυστραλία (19%) πιστεύουν ότι είναι απαραίτητο να πιστεύεις στο Θεό για να είσαι ηθικό άτομο.
Μεταξύ αυτών που συμμετείχαν στην έρευνα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, τουλάχιστον επτά στους δέκα στον Λίβανο (72%), την Τουρκία (75%) και την Τυνησία (84%) πιστεύουν ότι η πίστη στον Θεό είναι απαραίτητη για να έχει κανείς καλές αξίες. Οι Ισραηλινοί χωρίζονται σε αυτό το ζήτημα, με το 48% του πληθυσμού και στις δύο πλευρές.
Συνολικά, οι ερωτηθέντες σε χώρες με χαμηλότερο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν είναι πιο πιθανό να πουν ότι η πίστη στον Θεό είναι απαραίτητη για να είσαι ηθικός και να έχεις καλές αξίες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Σουηδία, όπου μόνο το 9% των ερωτηθέντων – το οποίο έχει ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ των εθνών που ρωτήθηκαν (55.815 $ το 2019) – λένε ότι η πίστη στον Θεό είναι απαραίτητη για να είσαι ηθικός.
Επιπλέον, οι περισσότερες χώρες που ρωτήθηκαν εμφανίζουν χάσμα γενεών στο ερώτημα αν η πίστη στον Θεό είναι απαραίτητη για να είσαι ηθικός και να έχεις καλές αξίες. Σύμφωνα με προηγούμενες αναλύσεις που διαπίστωσαν ότι οι νεότεροι ενήλικες είναι γενικά λιγότερο θρήσκοι, οι άνθρωποι ηλικίας 18 έως 29 ετών είναι λιγότερο πιθανό να πουν ότι είναι απαραίτητο να πιστεύουν στον Θεό για να είναι ηθικοί. Στην πλειοψηφία των 34 χωρών που ερευνήθηκαν, οι ηλικίες από 50 ετών και άνω είναι πολύ πιο πιθανό από εκείνες των 18 έως 29 ετών να πιστεύουν ότι η πίστη στον Θεό είναι απαραίτητη για την ηθική.
Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 49% όσων έχουν υψηλό εισόδημα συνδέει την πίστη με την ηθική. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 59% στα χαμηλότερα εισοδήματα. Οι μεγαλύτερες διχοτομήσεις εμφανίζονται στην ηλικία, στην εκπαίδευση και στην πολιτική τοποθέτηση. Στην Ελλάδα μόνον ο ένας στους τρεις νέους 18-29 ετών (31%) συνδέει πίστη και ηθική. Το ποσοστό διπλασιάζεται στους άνω των 50 (65%).
Ειδικά για την προσευχή, το 73% των Ελλήνων απάντησε ότι παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή του, ενώ σε ερώτηση για τον Θεό το ποσοστό όσων απάντησαν το ίδιο ανήλθε στο 82%. Τα ποσοστά αυτά κατατάσσουν την Ελλάδα στη δεύτερη θέση στον κόσμο ανάμεσα στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Την χώρα μας ξεπερνά μόνο η Τουρκία όπου το 89% δηλώνει ότι ο Θεός και η προσευχή έχουν σημαντικό ρόλο στη ζωή του.
