Στον Νομό Πέλλας τείνει να γίνει παράδοση να κωλυσιεργούν οι κατασκευές μεγάλων έργων και να χάνονται στα συρτάρια των υπηρεσιών. Όπως για παράδειγμα το περίφημο έργο του Φράγματος στον Αλμωπαίο ποταμό. Από το 2013 περίπου που ξεκίνησε η ιστορία αυτή, σήμερα, στα μέσα του 2020 ακόμη μιλάμε για μελέτες και αν θα ανοιχτούν δρόμοι στο δάσος για να μπορέσουν να ολοκληρωθούν αυτές. Βέβαια, πρέπει να πούμε ότι κανένας από το πολιτικό προσωπικό του Νομού, τόσο σε κοινοβουλευτικό όσο και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο δεν έχει ξεχάσει το συγκεκριμένο έργο και ανά διαστήματα υπάρχουν αναφορές και επερωτήσεις. Υπάρχουν, όμως και πολίτες που ενδιαφέρονται για το έργο, γιατί νοιάζονται για το δημόσιο καλό και για την ανάπτυξη του τόπου τους.
Το ρεπορτάζ της έντυπης Πέλλαnews που κυκλοφορεί αυτή την εβδομάδα δεν έχει σκοπό να επαναφέρει απλά το ζήτημα στη δημοσιότητα και να αναδείξει τη χρησιμότητα του αλλά να γίνει αντιληπτό ότι το συγκεκριμένο έργο πρέπει να αλλάξει ρότα και από ένα αρδευτικό έργο να γίνει πολλαπλών χρήσεων με την ταυτόχρονη υδροηλεκτρική αξιοποίηση των υδάτων του ταμιευτήρα.
Και όλα αυτά με αφορμή την επιστολή ενός πολίτη. Ο κ. Πεφτούλιος Κακουλίδης μετά από προσωπική έρευνα ανέδειξε ότι η ΔΕΗ τη δεκαετία του 1990 είχε πραγματοποιήσει η ίδια μελέτη για την κατασκευή υδροηλεκτρικού έργου στην ίδια περιοχή. Επανέρχεται λοιπόν με νέο κείμενο του καθώς και όλο το ιστορικό μέχρι την σημαντική απάντηση του υπουργού Κωνσταντίνου Αχ. Καραμανλή –η οποία και αναπτερώνει τις ελπίδες- ότι δύναται να επανεξεταστεί η δυνατότητα κατασκευής του φράγματος ως φράγματος πολλαπλού σκοπού. Μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί!
απάντηση υπουργού Κών/νου Αχ. Καραμανλή
«Χριστός Ανέστη, Υπάρχει Ελπίδα για την Κατασκευή φράγματος πολλαπλών χρήσεων στον Αλμωπαίο Ποταμό»
Χριστός Ανέστη, υπάρχει ελπίδα…..
Αυτά ήταν τα λόγια του συμπατριώτη μας κ. Χατζηβασιλειάδη Ιωάννη, Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, ο οποίος είναι υπέρμαχος της κατασκευής φράγματος πολλαπλού σκοπού στον Αλμωπαίο Ποταμό, ήδη από την δεκαετία του 1990. Μαζί του είχα τη χαρά να ανταλλάξω απόψεις, να πληροφορηθώ και να τον συμβουλευθώ προκειμένου να αποστείλω στα αρμόδια Υπουργεία και τους φορείς του Νομού μας το από 31-1-2020 αίτημα ώστε το φράγμα στον Αλμωπαίο Ποταμό να συμπεριλάβει και υδροηλεκτρικό σταθμό.
Με αφορμή αυτά τα λόγια γράφω αυτήν την επιστολή.
Καταρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω τους Βουλευτές του νομού Πέλλας κ. Καρασμάνη και κ. Βασιλειάδη για το ενδιαφέρον που έδειξαν με την κατάθεση αναφοράς στην Βουλή για την κατασκευή φράγματος πολλαπλού σκοπού, και ιδιαίτερα τον κ. Καρασμάνη καθώς από τον ίδιο έχω συνεχή ενημέρωση για την πορεία του αιτήματος. Χάριν αυτής της ενημέρωσης μπορώ και εγώ με τη σειρά μου να ενημερώσω την κοινότητά μας. Γιατί ναι είμαστε μέλη κοινότητας όπως μας υπέδειξαν… τα τελευταία γεγονότα. Και σαν κοινότητα είναι πρωταρχικά αναγκαίο να γνωρίζουμε κάθε τι που μας αφορά που είναι ευκαιρία που μας ωφελεί που έχει σχέση με τα κοινά, και ένα από αυτά είναι και η δυνατότητα και οι ευκαιρίες αξιοποίησης των τοπικών μας πόρων. Σε αυτήν την κοινότητα συνυπάρχουμε τόσο οι πολίτες όσο και οι πολιτικοί, όλοι μας, είτε η παρουσία μας είναι πίσω από ένα γραφείο είτε όχι, οι γραφειοκρατικές συνθήκες δεν έχουν το αποκλειστικό προνόμιο της απόδειξης του ενδιαφέροντος της αγωνίας και της προσπάθειας εξέλιξης, βελτίωσης της κοινωνίας μας. Επίσης ένα άλλο που μας δίδαξαν…. τα τελευταία γεγονότα είναι να σεβόμαστε τη γνώμη των ειδικών, όπως αυτοί προσδιορίζονται κάθε φορά προκειμένου να επιτύχουμε ένα σκοπό, στην δική μας βέβαια περίπτωση ο σκοπός είναι η κατασκευή φράγματος με τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης του τόπου μας, και ο πλέον ειδικός να εκφέρει άποψη επί αυτού είναι ο μηχανικός.
Ετσι λοιπόν κοινοποιώ με αυτήν την επιστολή μου τα παρακάτω έγγραφα που δικαιολογούν τον τίτλο αυτού του εγγράφου, αφού τοποθετούν το ζητούμενο στην σωστή του βάση και δίνουν την ελπίδα για την υλοποίησή του φράγματος πολλαπλού σκοπού στον Αλμωπαίο Ποταμό.
Το ένα έγγραφο είναι από το γραφείο διοίκησης της ΔΕΗ με το οποίο ενημερώνει τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Χατζηδάκη για το ιστορικό των ενεργειών της επιχείρησης για το ίδιο θέμα, και συγκεκριμένα για το ότι η ίδια περί το 1990 έκανε προμελέτη κατασκευής υδροηλεκτρικού φράγματος πολλαπλής χρήσης, και το 1995 ενημέρωσε για τη δυνατότητα αυτής της κατασκευής τους τότε Υπουργούς Γεωργίας, ΠΕΧΩΔΕ, ΒΕΤ και Εθνικής Οικονομίας, ωστόσο το 2007 το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανέθεσε μελέτη κατασκευής Φράγματος Αλμωπαίου χωρίς να ενημερώσει την ΔΕΗ, η οποία μόλις το 2013 πληροφορήθηκε από τον Τύπο ότι η ανάθεση αυτή ήταν για την κατασκευή φράγματος μόνο για αρδευτικούς σκοπούς. Η ίδια επιχείρηση με δική της πρωτοβουλία στη συνέχεα ζήτησε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να υπάρξει συνεργασία ώστε να μελετηθεί και σαν υδροηλεκτρικό φράγμα, όμως όπως αναφέρει δεν υπήρξε πρόοδος.
Με τα ανωτέρω επιβεβαιώνεται και ενισχύεται η προσπάθειά μας, εκτιμάται η αξία του τύπου και αποδεικνύεται η αστοχία στην λήψη των αποφάσεων των αρμόδιων φορέων όταν παίρνονται μονομερώς χωρίς υποτυπώδη διαβούλευση και μάλλον χωρίς τη γνώμη των ειδικών και την ενημέρωση ενδεχομένως όλων των ενδιαφερόμενων τοπικών φορέων εξουσίας.
Μετά από όλες αυτές τις επιλογές στην πορεία της ιστορίας του φράγματος είναι πράγματι ανέλπιστη και αισιόδοξη η απάντηση του Υπουργού κ. Καραμανλή προς την παραπάνω αναφορά των Βουλευτών του Νομού για τη θετική καταρχήν δυνατότητα επανεξέτασης κατασκευής του φράγματος ως φράγμα πολλαπλού σκοπού και ένταξής του στον προγραμματικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Μαζί με τα παραπάνω έγγραφα μου κοινοποιήθηκε και άλλη παράλληλη αλληλογραφία μεταξύ των υπουργείων. Το αίτημα που έστειλα σκοπίμως σε περισσότερα του ενός υπουργείου και των περισσότερων φορέων της περιοχής αυτόν το σκοπό και είχε, όλοι να γνωρίζουν όλοι να μπορούν να συμμετέχουν σε όποια απόφαση τελικά ληφθεί και αυτή να έχει ληφθεί αξιοποιώντας εξαντλητικά όλα τα δεδομένα τεχνικά οικονομικά πολιτικά κοινωνικά που ο κάθε ένας φορέας κατέχει και μπορεί να παρουσιάσει, η διαδικασία της διαβούλευσης είναι συστατικό στοιχείο της απόφασης, και θεωρώ πως ο λόγος που ο σχεδιασμός του φράγματος ταλαιπωρείται τόσα χρόνια είναι και γιατί δεν ακολουθήθηκε αυτή η διαδικασία. Επίσης το παρόν μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο και στα πλαίσια της σύνταξης και διαβούλευσης της Μελέτης Τοπικού Χωρικού Σχεδίου με το οποίο θα προσδιορισθούν χρήσεις γης σε όλη την έκταση του Δήμου μας, και η ένταξη τέτοιων έργων έχει και ουσιαστική στρατηγικής σημασίας προοπτική ανάπτυξης.
Εμπιστεύομαι τις ικανότητες των Βουλευτών του Νομού, ελπίζω πως και άλλοι τοπικοί παράγοντες θα ενεργοποιηθούν και οι πολίτες θα εκτιμήσουν την σημασία που έχει το έργο για την ευρύτερη περιοχή, ώστε να αποσταλεί επίσημα αίτημα ένταξης του έργου «Φράγμα πολλαπλού σκοπού Αλμωπαίου Ποταμού» στο Υπουργείο Υποδομών και Δικτύων όπως υποδεικνύει με το αναφερόμενο έγγραφό του ο Υπουργός κ. Καραμανλής.
Σκύδρα 21-5-2020
Ο κ. Κακουλίδης τον Ιανουάριο του 2020 είχε δημοσιοποιήσει προς κάθε αρμόδιο το παρακάτω έγγραφο
«Κατασκευή πολλαπλών χρήσεων φράγματος Καλής στον Αλμωπαίο Ποταμό»
Κύριε Πρωθυπουργέ
Είναι εμφανής τελευταία η διευρυμένη χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας για την κάλυψη καθημερινών αναγκών.
Είναι πλέον υπαρκτή η αδυναμία πληρωμής λογαριασμών ρεύματος τόσο από τους πολίτες όσο και από τις δημόσιες υπηρεσίες, επίσης η αδυναμία και η δυσκολία κάλυψης ενεργειακών δαπανών των Νομαρχιακών Νοσοκομείων αλλά και υπέρογκων ποσών αναλογικά με τον πληθυσμό των ΔΕΥΑ, επομένως είναι υπαρκτή η αδυναμία της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Η εύρεση πλέον της λύσης είναι θέμα βιωσιμότητας της κοινωνίας και όχι θέμα φιλοσοφικών συζητήσεων αναλύσεων και σκοπιμοτήτων.
Η εξασφάλιση των τρόπων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών είναι το κύριο ζητούμενο.
Σε μια εποχή που το ενεργειακό γίγνεσθαι αλλάζει ριζικά με την αξιοποίηση κάθε πόρου που μπορεί να παράγει ενέργεια φιλική στο περιβάλλον και το υδάτινο στοιχείο να είναι ο σημαντικότερος εξ αυτών, δεν μας επιτρέπεται να εξαιρέσουμε το μοναδικό για την περιοχή μας υδατικό δυναμικό του Αλμωπαίου Ποταμού από την κατασκευή φράγματος πολλαπλών χρήσεων (υδροηλεκτρικού, αρδευτικού, αντιπλημμυρικού) στη θέση βόρεια του οικισμού Καλής. Σήμερα είναι εν εξελίξει μελέτη κατασκευής χωμάτινου φράγματος μόνο για αρδευτικούς και αντιπλημμυρικούς σκοπούς, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ωστόσο στο παρελθόν είχε ξεκινήσει στην σωστή κατεύθυνση, η σύνταξη μελέτης υδροηλεκτρικού φράγματος με την συνεργασία της ΔΕΗ και του τότε Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, σύμφωνα με την οποία υπάρχει η δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 22 Gwh/y, αλλά και παράλληλα η χρήση του για άρδευση. Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί στην συνέχεια δεν επιλέχθηκε η κατασκευή υδροηλεκτρικού και αντιπλημμυρικού φράγματος και ταμιευτήρα.
Ετσι λοιπόν δεν είναι δυνατόν από τη μια να έχουμε τόσες ενεργειακές ανάγκες και οφειλές και από την άλλη να προχωράμε στη κατασκευή του φράγματος χωρίς να προβλέπουμε τα αναγκαία έργα έτσι ώστε το συγκεκριμένο έργο να λειτουργήσει για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος με τη λειτουργία υδροηλεκτρικού σταθμού.
Κύριοι, όσο είναι νωρίς προτού ακόμα οριστικοποιηθεί η μελέτη και προτού προχωρήσουμε στην κατασκευή του φράγματος θα πρέπει να δώσετε εντολή για την μελέτη υδροηλεκτρικού σταθμού στο φράγμα της Καλής ως έργου πολλαπλού σκοπού, όπως ξεκίνησε η προμελέτη με την συνεργασία της ΔΕΗ, γιατί μόνο τότε με ένα παραγωγικό έργο οι Δήμοι αλλά και ο Νομός Πέλλας θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις ενεργειακές τους ανάγκες.
Είναι ένα έργο που θα συντελέσει στη βιωσιμότητα του Νομού και να του προσδώσει μια αναπτυξιακή πορεία όπως ακριβώς κατασκευάσθηκε και λειτουργεί από το έτος 2005 το φράγμα του Πραμορίτσα στον Πεντάλοφο Κοζάνης. Ένα έργο πολλαπλού σκοπού που το διαχειρίζεται η ίδια η τοπική κοινωνία.
Αδιαμφισβήτητα το έργο αυτό αποτελεί ένα σημαντικό αρδευτικό έργο που θα εξυπηρετήσει με την ορθολογική διαχείριση του υδατικού δυναμικού της περιοχής την διαδικασία αγροτικής παραγωγής.
Είναι επίσης αναγκαία η συνδρομή του φράγματος στην αντιπλημμυρική προστασία της ευρύτερης περιοχής της Σκύδρας και του Λιποχωρίου δεδομένου ότι η Τάφρος 66 στην οποία καταλήγει ο Αλμωπαίος ποταμός έχει αποδείξει στο παρελθόν ότι αδυνατεί να παραλάβει τον όγκο μεγάλων πλημμυρικών παροχών με συνέπεια θύματα και φυσικές καταστροφές.
Εχουν γίνει αρκετές δημοσιεύσεις θέσεων για το θέμα, ωστόσο, αναφέρεται παρακάτω μία καθώς αποτελεί ουσιαστική εισήγηση επίλυσης συνολικά όλων των ζητούμενων σύγχρονων ορθολογικών απαιτήσεων, περιβαλλοντικών, τεχνοοικονομικών, κοινωνικών, του κ. Ιωάννη Χατζηβασιλειάδη με την ιδιότητά του ως ακολούθως δημοσιεύθηκε σε τοπική εφημερίδα
Φράγμα Αλμωπαίου ως Παραγωγικό Έργο Πολλαπλού Σκοπού
Δημοσίευση στην “Εδεσσαϊκή”, 30/06/2018
“Αγαπητέ κ. Διευθυντά,
Από την «Εδεσσαϊκή» μαθαίνω ότι το φράγμα Αλμωπαίου, κατά τη μελέτη ύψους 61m με ωφέλιμη χωρητικότητα ταμιευτήρα 35,5 εκατ.m3, έχει προϋπολογισμό 118 εκατ.€. Η μελέτη που προωθείται, όπως φαίνεται, αφορά σε ένα ακριβό έργο για αρδεύσεις και ανάσχεση πλημμυρικών παροχών, χωρίς υδροηλεκτρική εκμετάλλευση και μάλλον προβλέπεται καταστροφέας ενέργειας. Έτσι, το έργο δεν θεωρείται πολλαπλού σκοπού και σύμφωνο με τις αρχές της αειφορίας, οπότε καθίσταται αμφίβολη η χρηματοδότηση από κοινοτικά κονδύλια και τράπεζες.
Ανατρέχοντας στην πορεία της μελέτης, που ταλαιπωρείται σχεδόν τρεις δεκαετίες, σημειώνεται ότι η ΔΕΗ από το 1991 στη φάση της προμελέτης, υπέβαλε στο ΥΠΕΧΩΔΕ τον Φάκελο για την προέγκριση χωροθέτησης του φράγματος, για να το εγκαταλείψει αργότερα λόγω των επερχόμενων αλλαγών. Σύμφωνα με τα τεχνικά στοιχεία επρόκειτο για αναπτυξιακό έργο πολλαπλού σκοπού, υδροηλεκτρικό, αρδευτικό και αντιπλημμυρικό χωρίς κατάκλυση γεωργικής γης και με έντονη τη διάσταση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού οφέλους. Τα ετήσια έσοδα από την υδροηλεκτρική παραγωγή είχαν εκτιμηθεί σε περίπου 2 εκατ.€ (22 GWh/y).
Όπως φαίνεται, η μελέτη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που ανέλαβε αργότερα, δεν αποτελεί συνέχεια της προμελέτης της ΔΕΗ. Προωθείται ένα έργο υψηλού κόστους με συνειρμούς σε φαραωνικά έργα και προβληματική ένταξη στο περιβάλλον, που θα απαιτήσει και υψηλές δαπάνες διαχείρισης, λειτουργίας και συντήρησης, επιβαρύνοντας κυρίως τους αγρότες. Ειδικότερα, το υψηλό χωμάτινο φράγμα με τον μεγάλο ταμιευτήρα απαιτεί διαρκή επιτήρηση και τακτικές και έκτακτες ειδικές μετρήσεις ελέγχου, αφού οι συνέπειες τυχόν αστοχίας του φράγματος είναι μεγάλες.
Η μελέτη στην παρούσα φάση, όπως ανακοινώθηκε, αντιμετωπίζει τις παρατηρήσεις του ΥΠΕΝ σχετικά με την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων. Το ερώτημα που τίθεται εύλογα είναι εάν οι τοπικές κοινωνίες και οι παραγωγικές τάξεις της περιοχής γνωρίζουν τί σχεδιάζουν άλλοι για αυτούς και για τις επόμενες γενιές. Αυτό που επιβάλλεται άμεσα (αποτελεί υποχρέωση) είναι η πλήρης ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών και των παραγωγικών τάξεων για το σχεδιαζόμενο έργο με μακέτες και σχέδια ώστε οι μελετητές να λάβουν υπόψη τις τυχόν παρατηρήσεις και την απαραίτητη κοινωνική συναίνεση.
Κατά τη γνώμη μου, το Φράγμα Αλμωπαίου πρέπει να αποτελέσει παραγωγικό έργο πολλαπλού σκοπού, ώστε να παρέχει, πλην των άλλων, σταθερά έσοδα από την υδροηλεκτρική εκμετάλλευση, αφού ο ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός δεν αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στο συνολικό κόστος του έργου. Ένας νέος φορέας, που μπορεί να είναι μια Αναπτυξιακή Εταιρεία ειδικού σκοπού από την τοπική αυτοδιοίκηση, μπορεί να αναλάβει την διαχείριση, λειτουργία και συντήρηση του έργου, εξασφαλίζοντας διαρκή εποπτεία και έλεγχο, χωρίς να επιβαρύνονται οι αγρότες.
Τέλος, επειδή πρόκειται για υψηλό χωμάτινο φράγμα με μεγάλο ταμιευτήρα και με ό,τι αυτό συνεπάγεται, θα πρότεινα επιμένοντας, το έργο να αναληφθεί από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών που έχει εμπειρία στα υψηλά χωμάτινα φράγματα, καθώς και στα έργα πολλαπλού σκοπού.
Γιάννης Χατζηβασιλειάδης
Πρόεδρος Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης
πρώην Διευθυντής ΥΗΣ Άγρα
Αναρωτιέμαι πως παίρνονται οι τόσο σημαντικές αποφάσεις για αυτόν τον τόπο και με ποια κριτήρια μπορεί να παρακαμφθεί η αναγκαιότητα αξιοποίησης του μοναδικού υδατικού δυναμικού με τον βέλτιστο για τη βιωσιμότητά του τρόπο πολλαπλής χρήσης παραγωγή ενέργειας, αρδευτική, υδρευτική χρήση, αντιπλημμυρική προστασία, οικολογική, τουριστική αξιοποίηση όταν μάλιστα για την παραπάνω αξιοποίηση εισηγείται ο πλέον αρμόδιος που τυγχάνει να έχει και προσωπικό ενδιαφέρον και βέλτιστη αντίληψη λόγω της καταγωγής του από τον τόπο μας και της σχετικής επαγγελματικής του ενασχόλησης, αλλά και παγκόσμια αναγνώριση της προσφοράς του κυρίως στο ενεργειακό γίγνεσθαι.
Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω θα σας παρακαλούσα προσηλωμένοι απλά στο ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ να δώσετε άμεσα εντολή για την κατασκευή υδροηλεκτρικού σταθμού στο φράγμα της Καλής πολλαπλού σκοπού από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών που έχει την εμπειρία και όχι απλά την κατασκευή ενός ακριβού έργου και την λειτουργία του μόνο για αρδευτικούς σκοπούς.
Με εκτίμηση
Πεφτούλιος Κακουλίδης”
Κι ενώ τον Φεβρουάριο του 2020 υπήρξε η απάντηση προς τον βουλευτή κ. Καρασμάνη πως η Κατασκευή Πολλαπλών Χρήσεων Φράγματος Καλής στον Αλμωπαίο Ποταμό δεν εμπίπτει στη στοχοθεσία του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξης», τον Απρίλιο του ίδιου έτους έρχεται νέα απάντηση στους Βουλευτές, Καρασμάνη και Βασιλειάδη, από το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, ότι το έργο δύναται να ενταχθεί στον προγραμματικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών και να επανεξεταστεί η δυνατότητα κατασκευής του φράγματος ως φράγματος πολλαπλού σκοπού με υπογραφή του κ. Καραμανλή. Στο ρεπορτάζ φαίνεται και το σχετικό έγγραφο που δείχνει ότι η ΔΕΗ ενδιαφέρεται να συνεργαστεί ώστε το έργο του φράγματος να αξιοποιηθεί και υδροηλεκτρικά.
Πηγή: pellanews.gr
