Η Ελλάδα διαθέτει ακτογραμμή που ξεπερνά τα 13.500 χλμ, ούσα ενδέκατη στον κόσμο στη σχετική λίστα, ωστόσο η κολύμβηση αποτελεί περισσότερο τρόπο άσκησης και όχι δεξιότητα, με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται κάθε χρόνο.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Φακής
Υπό αυτό το πρίσμα, το γεγονός ότι ο πνιγμός αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από ατύχημα σε παιδιά 1-14 ετών, δεν θα έπρεπε να προκαλεί ερωτήματα. Ουσιαστικά, έρχεται ως επακόλουθο της επιλογής των γονιών να μην στείλουν τα παιδιά τους κολυμβητήριο, ενώ σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραματίζει και η μη υποχρεωτικότητα της εκμάθησης κολύμβησης στα σχολεία όλης της χώρας. κάτι που έρχεται σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στο εξωτερικό.
Ενδεικτικό της… λανθασμένης πορείας που έχει ακολουθήσει όλα αυτά τα χρόνια η Ελλάδα είναι τα όσα αντίκρισαν οι μαθητές ενός σχολείου της Αθήνας, που βρέθηκαν στην Ολλανδία, στο πλαίσιο εκπαιδευτικής εκδρομής. Τα παιδιά ήθελαν να κολυμπήσουν σε πισίνα και τους ζητήθηκε να προσκομίσουν το δίπλωμα που πιστοποιεί ότι έχουν ολοκληρώσει την αντίστοιχη εκπαίδευση, κάτι που -ασφαλώς- δεν θα μπορούσε να γίνει, αφού στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη επ’ αυτού. Συνεπώς, μαθητές και μαθήτριες δεν ήταν δυνατό να βουτήξουν στο νερό, με το Safe Water Sports να έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες, ώστε να είναι δυνατή η χορήγηση πιστοποιητικών κολύμβησης, εφόσον προηγουμένως έχει πραγματοποιηθεί η απαραίτητη εκπαίδευση.
Όπως εξηγεί στην Politic η Ελίζα Καραμπετιάν – Νικοτιάν, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και διαφήμισης του Οργανισμού, η κίνηση των Ολλανδών ήταν απολύτως λογική, καθώς η ασφάλεια -ιδιαίτερα σε μικρές ηλικίες- αποτελεί προτεραιότητα. Βέβαια, σε πολλές χώρες του εξωτερικού η κολύμβηση εντάσσεται στο πρόγραμμα των σχολικών μαθημάτων, με τα παιδιά να εκπαιδεύονται -κατά κύριο λόγο- σε πισίνες, αλλά και σε λίμνες. «Λίγοι το ξέρουν, αλλά τα τελευταία χρόνια η κολύμβηση έχει μπει ως μάθημα σε τάξεις του δημοτικού. Αυτό το αγνοούν ακόμα και οι δάσκαλοι, ωστόσο ένα σχολείο, το οποίο βρίσκεται κοντά σε κολυμβητήριο, μπορεί να κάνει αίτηση για να βρεθεί μέσο μετακίνησης, προκειμένου να γίνεται η μεταφορά των μαθητών. Στην Αττική την εκπαίδευση των παιδιών αναλαμβάνουν οι άνθρωποι των κολυμβητηρίων. Βέβαια, ανά την Ελλάδα υπάρχουν περιοχές που ενώ οι προϋποθέσεις από πλευράς σχολείου πληρούνται, καθίσταται αδύνατη η εξεύρεση μεταφορικού μέσου», τονίζει αρχικά η κα. Καραμπετιάν – Νικοτιάν.
Το πρώτο εθνικό πρόγραμμα κολύμβησης και τα 5.500 διπλώματα σε έναν χρόνο
Γίνεται κατανοητό ότι στο σύνολο της επικράτειας, είναι πολύ λίγα τα σχολεία που καταφέρνουν να… εξασφαλίσουν την πραγματοποίηση των δέκα διδακτικών ωρών κολύμβησης (με βάση την πρόβλεψη του Υπουργείου Παιδείας), κυρίως λόγω απόστασης, αλλά και εξαιτίας της έλλειψης αποφασιστικότητας από τους αρμόδιους φορείς να προβούν σε ουσιαστικές λύσεις. Τα παραπάνω στοιχεία, οδηγούν -εν μέρει- στον τραγικό απολογισμό των πνιγμών, που αποτελούν τη δεύτερη αιτία θανάτου σε παιδιά έως 14 ετών. Σε αυτό το πλαίσιο το Safe Water Sports δημιούργησε το πρώτο εθνικό πρόγραμμα κολύμβησης, το οποίο έχει την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας, του Υφυπουργείου Αθλητισμού, της Κολυμβητικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, ναυαγοσωστών και προπονητών. Μέσω αυτού του προγράμματος παρέχονται βασικές γνώσεις κολύμβησης και ασφάλειας στο νερό, αλλά και η ανάπτυξη ψυχοσυναισθηματικών στοιχείων, στα πρότυπα των προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών.
«Στο εξωτερικό τα παιδιά μαθαίνουν να κολυμπούν από πολύ μικρή ηλικία. Το πρόγραμμα που εκπονήσαμε έχει τέσσερα στάδια και αφορά τους προπονητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν να διδάξουν μαθητές και μαθήτριες. Εφόσον επιλέξουν να ακολουθήσουν το εν λόγω πρόγραμμα, τα τέσσερα στάδια χωρίζονται σε χρώματα. Το πορτοκαλί σκουφάκι απευθύνεται σε παιδάκια 3-36 μηνών, το μωβ αφορά παιδιά 3-5 ετών, μετά ακολουθεί το ασημί μέχρι τα 8 έτη και τέλος το χρυσό, το οποίο ολοκληρώνεται στην ηλικία των 12 ετών. Με την απόκτηση του χρυσού, θεωρείται ότι το παιδί έχει ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του. Όλα τα παραπάνω είναι δωρεάν και το μόνο που χρειάζεται είναι οι προπονητές να κάνουν εγγραφή, μέσω της ιστοσελίδας μας, στο πρόγραμμα», σημειώνει η Ελίζα Καραμπετιάν – Νικοτιάν.
Με βάση τα στοιχεία του Οργανισμού, τουλάχιστον 5.500 παιδιά απέκτησαν διπλώματα τη φετινή χρονιά, βελτιώνοντας σημαντικά τις δεξιότητές τους σε ό,τι έχει να κάνει με το νερό και το κολύμπι. Η προσπάθεια που γίνεται είναι μεγάλη, ώστε να επεκταθεί σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, με τη Θεσσαλονίκη, τη Νάουσα, τη Λαμία και τον Βόλο να διαθέτουν κολυμβητήρια που ακολουθούν το πρόγραμμα του Safe Water Sports. Τέλος, μέσω του Ocean Lab ο Οργανισμός εκπαιδεύει παιδιά όλων των ηλικιών με τη χρήση διαδραστικών «παιχνιδιών».
Το 80% των θανάτων από πνιγμό αφορά ηλικιωμένους
Εξάλλου, με βάση τα στοιχεία που συλλέχθηκαν και αφορούν το 2022, το 80% των νεκρών από πνιγμούς σε θάλασσες και εσωτερικά ύδατα (ποτάμια, λίμνες, πισίνες) ήταν ηλικιωμένοι. Το ποσοστό είναι πολύ μεγάλο, με τον Οργανισμό να διοργανώνει ενημερωτικές καμπάνιες, ώστε να αναδειχθεί το κομμάτι της ασφάλειας στη θάλασσα, ούτως ώστε οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας να αποκτήσουν γνώσεις που κρίνονται απαραίτητες, στο πλαίσιο της ασφαλούς κολύμβησης.
Η σύγκριση με τις χώρες του εξωτερικού και τα θαλάσσια σπορ
Σε οποιαδήποτε συζήτηση επιχειρηθεί να συγκριθούν οι προηγμένες χώρες του εξωτερικού με την Ελλάδα, στο κομμάτι της κολυμβητικής εκπαίδευσης, τα στοιχεία αναδεικνύουν την «πηγή» του προβλήματος. Τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη διαθέτουν πληθώρα οργανισμών που αναλαμβάνουν να εκπαιδεύσουν τα παιδιά, προκειμένου να μάθουν να κολυμπούν, την ώρα που στην Ελλάδα το Safe Water Sports είναι ο μοναδικός Οργανισμός που έχει αναλάβει ένα τόσο δύσκολο έργο.
«Εμείς έχουμε θάλασσα και θα περίμενε κανείς ότι θα ξέραμε να κολυμπάμε καλύτερα από τους Ευρωπαίους. Αυτό, όμως, δεν ισχύει. Ειδικά στα νησιά, είναι πολύ έντονη η απουσία “κανόνων” στη θάλασσα, ωστόσο πλέον όλο και περισσότεροι επιλέγουν το πρόγραμμά μας. Είναι σημαντικό τα παιδιά να γνωρίσουν από μικρή ηλικία το κολύμπι, διότι έρχονται σε επαφή με τη θάλασσα. Είναι αναγκαία η τήρηση των κανόνων ασφαλείας, όπως η αποφυγή του… νερού μετά από γεύμα ή η ασφαλής ενασχόληση με τα θαλάσσια σπορ», εξηγεί η κα. Καραμπετιάν – Νικοτιάν.
Ένα μεγάλο ζήτημα που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια ήταν οι μη αδειοδοτημένες επιχειρήσεις water sports, που μέχρι πρότινος αποτελούσαν το 80% του συνόλου πανελλαδικά. Τα ατυχήματα κάθε χρόνο ήταν πολλά, με την αναθεώρηση του κανονισμού το 2018 να καθιστά υποχρεωτική την ύπαρξη δεύτερου ατόμου στο σκάφος. Το Safe Water Sports έχει δημιουργήσει μια εφαρμογή, όπου αναλύονται όλες οι χρήσιμες πληροφορίες για τις παραλίες της χώρας και τα χαρακτηριστικά τους, ενώ υπάρχει ενημέρωση για τις επιχειρήσεις θαλάσσιων σπορ που διαθέτουν άδεια λειτουργίας.
Η ναυαγοσωστική κάλυψη στις παραλίες της χώρας
Στο πλαίσιο της βελτίωσης της ασφάλειας στις ελληνικές παραλίες, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σε σημαντικό βαθμό η ναυαγοσωστική κάλυψη, αν και επί σειρά ετών υπήρχαν δήμοι ανά την επικράτεια που αρνούνταν να πράξουν το… καθήκον τους. Μεγάλα νησιά δεν είχαν ναυαγοσώστες, παρότι τους καλοκαιρινούς μήνες δέχονταν χιλιάδες τουρίστες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η κατάσταση, πλέον, έχει βελτιωθεί σημαντικά και το 2022 η κάλυψη έφτασε στο 86%, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 10% σε σχέση με το 2021.
«Υπάρχουν περιοχές στις οποίες οι δήμοι έχουν επιλέξει να διευρύνουν το ωράριο των ναυαγοσωστών. Το στάνταρ είναι από τις 10 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα, ωστόσο σε διάφορους δήμους η ναυαγοσωστική κάλυψη ξεκινά νωρίτερα και ολοκληρώνεται αργότερα, προσφέροντας ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια στους λουόμενους. Στη Βόρεια Ελλάδα οι Δήμοι Κασσάνδρας και Προποντίδας στη Χαλκιδική έχουν κάλυψη περισσότερων ωρών», αναφέρει στην Politic η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και διαφήμισης του Safe Water Sports.
Ενδεικτικό του πόσο σημαντική είναι η ναυαγοσωστική κάλυψη είναι ότι παρά το ότι το ποσοστό ανήλθε στο 86% για το 2022, οι θάνατοι από πνιγμούς ήταν 386, με τους 379 να σημειώνονται στη θάλασσα και τους υπόλοιπους επτά σε εσωτερικά ύδατα.
Ο ένας θάνατος, μάλιστα, καταγράφηκε σε θαλάσσιο σπορ (αερόστατο), ενώ στα water sports υπήρξαν άλλοι έξι τραυματισμοί την περασμένη χρονιά.
Η συνέχεια και οι στόχοι για την εκπαίδευση στα σχολεία
Διαβάζοντας και αναλύοντας τα παραπάνω στοιχεία -τα οποία αφορούν το 2022- γεννάται το ερώτημα, σχετικά με το κατά πόσο είναι δυνατόν η Ελλάδα να κινηθεί στα πρότυπα των προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών, εισάγοντας την κολύμβηση ως υποχρεωτικό μάθημα, τουλάχιστον στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. «Έχουμε πολλά κενά και πολύ δρόμο για να γίνει κάτι τέτοιο» επισημαίνει η κα. Καραμπετιάν – Νικοτιάν.
«Για αρχή είναι πολύ σημαντικό να εντοπίσουμε ποια σχολεία δεν έχουν πρόσβαση σε πισίνες. Είναι χρήσιμο να διαχωρίσουμε τα σχολεία που κάνουν μαθήματα κολύμβησης με αυτά που δεν κάνουν καθόλου, αλλά και να διαπιστώσουμε σε πόσα εξ αυτών η απόσταση από το κοντινότερο κολυμβητήριο είναι ανασταλτικός παράγοντας. Βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία με το Υπουργείο Παιδείας και ως Safe Water Sports θέλουμε να πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή θα γίνει υποχρεωτικό μάθημα, ξεκινώντας από τις μικρές ηλικίες. Είναι δεδομένο, όμως, ότι προς το παρόν είμαστε πολύ μακριά από κάτι τέτοιο», καταλήγει η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του Οργανισμού.
Δείτε μερικά επιπλέον χρήσιμα στοιχεία στα παρακάτω γραφήματα:
Δείτε επίσης: Αυξημένη κατά 19,8% η επιβατική κίνηση στο ΔΑΑ τον Ιούνιο – Διακινήθηκαν 2,92 εκατ. επιβάτες
