Την βεβαιότητα, ότι οι σχέσεις φιλίας και συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ, θα καταστούν ακόμα πιο ισχυρές στη διάρκεια της θητείας του νέου Αμερικανού προέδρου, Τζό Μπάιντεν, εξέφρασε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε ομιλία της στην εκδήλωση που διοργάνωσε η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα με αφορμή την ορκωμοσία του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν και της Αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις, μετά από πρόσκληση του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ. Η εκδήλωση της αμερικανικής πρεσβείας έγινε στην Αρχαία Αγορά και ήταν στο πλαίσιο της καμπάνιας «ΗΠΑ & Ελλάδα: Γιορτάζοντας 200 χρόνια φιλίας».
«Η μακρά φιλία μεταξύ των λαών μας ανατρέχει στη στενή σχέση της αμερικανικής και της ελληνικής επανάστασης» ανέφερε σε άλλο σημείο της ομιλίας της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συμπληρώνοντας πως «Η επέτειος των 200 ετών από το 1821 είναι μια αφορμή να τιμήσουμε τους δεσμούς μας».
Συγκεκριμένα, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είπε στην ομιλία της:
«Σήμερα είναι μια σημαντική μέρα, όχι μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αλλά για όλο τον κόσμο. Και χαίρομαι ιδιαίτερα που βρισκόμαστε στην αρχαία αγορά της Αθήνας, τον τόπο με την πιο υψηλή συμβολική αξία για τη δημοκρατία. Θα ήθελα να εκφράσω τα πιο θερμά μου συγχαρητήρια στον Πρόεδρο Biden και την Αντιπρόεδρο Harris και είμαι βέβαιη ότι οι σχέσεις φιλίας και συνεργασίας των δύο χωρών θα καταστούν ακόμη πιο ισχυρές.
Eύχομαι η θητεία του Προέδρου Biden να συμβάλει καθοριστικά στην επούλωση των τραυμάτων που επέφερε η 6η Ιανουαρίου στους αμερικανικούς θεσμούς. Η δημοκρατία στην Αμερική έχει γερά θεμέλια που ανάγονται στις ένδοξες μέρες της γέννησης του αμερικανικού έθνους. Οι πατέρες του, οι Founding Fathers και οι συντάκτες των Federalist Papers, εμπνεύστηκαν από την αθηναϊκή δημοκρατία και τη φιλοσοφία των αρχαίων, την αριστοτελική φρόνηση και την αρετή στην ιδιότητα του πολίτη. Με τις αξίες αυτές στερέωσαν τη νεωτερική αμερικανική κοινωνία, συναρμόζοντας το πάθος με το συμφέρον, ώστε να καταστεί για όλους δυνατή, σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, η επιδίωξη της ευτυχίας.
Η μακρά φιλία μεταξύ των λαών μας ανατρέχει στη στενή σχέση της αμερικανικής και της ελληνικής επανάστασης. Η επέτειος των 200 ετών από το 1821 είναι μια αφορμή να τιμήσουμε τους δεσμούς μας. Να θυμηθούμε τον θαυμασμό των αμερικανών φιλελλήνων για τον άνισο αγώνα μας, στον οποίο κάποιοι από αυτούς, γενναίοι και ανιδιοτελείς, συμμετείχαν ενεργά. Να ξαναδιαβάσουμε τη συγκινητική αλληλογραφία του Τόμας Τζέφερσον με τον Αδαμάντιο Κοραή. «Κανένας λαός δεν αισθάνεται ζωηρότερη συμπάθεια από Εμάς για τα δεινά από τα οποία υποφέρουν οι συμπατριώτες Σας. Κανένας δεν απευθύνει στον Θεό πιο θερμές και πιο ειλικρινείς παρακλήσεις για την επιτυχία των σκοπών τους» διαμηνύει με ενθουσιασμό στον Κοραή, στις 31 Οκτωβρίου του 1823, ο Τζέφερσον, στην επιστολή με τις προτάσεις του για το Σύνταγμα του νέου Κράτους. Τη θέρμη αυτή των Αμερικανών ανταποδίδουν και αναγνωρίζουν οι Έλληνες, με τον μεγαλύτερο δυνατό συμβολισμό. Στην 22η στροφή του Ύμνου εις την Ελευθερίαν, μέρος του οποίου αποτελεί τον εθνικό μας ύμνο, ο Σολωμός θα γράψει «Γκαρδιακα χαροποιήθη και του Βάσιγκτον η γη και τα σίδερα ενθυμήθη που την έδεναν κι αυτή».
Δύο αιώνες μετά, η δημοκρατική και φιλελεύθερη κληρονομιά των αμερικανών και των ελλήνων επαναστατών παραμένει ζωντανή και επίκαιρη. Στις μάχες της ανεξαρτησίας τους σφυρηλατήθηκε το ιδανικό του αυτοκαθορισμού και της πολιτικής ελευθερίας, ο σύγχρονος ορισμός της δημοκρατίας, όπως αργότερα διατυπώθηκε από τον Αβραάμ Λίνκολν στο Γκέτισμπεργκ ως «η διακυβέρνηση του λαού, από τον λαό και για τον λαό». Από τη μήτρα του 19ου αιώνα αναδύεται η εγγύηση, απέναντι σε κάθε καταπίεση, των θεσμικών αντιβάρων, των checks and balances, και ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων που θεμελιώθηκε στην απόφαση Marbury vs Madison του Supreme Court και τον ακολουθεί από τις απαρχές της η ελληνική έννομη τάξη. Οι σπουδαίες αυτές αρχές, στο δίκαιο και την πολιτική, διασφαλίζουν ακόμη τη δημοκρατία μας, στις δυσκολίες και τις εντάσεις του καιρού μας.
Η δοκιμασία που επιφύλαξε στον πλανήτη μας ο κορωνοϊός δεν αφορά μόνο τη δημόσια υγεία. Είναι και ένας δρόμος αντοχής για την ίδια τη δημοκρατία, τη σταθερότητα και τις θεμελιώδεις αξίες μας. Σε αυτή την επώδυνη, γεμάτη απώλεια και πένθος, διαδρομή, η ανθρωπότητα αφυπνίστηκε, η επιστήμη μεγαλούργησε, η κοινωνία συσπειρώθηκε σε ένα κοινό σκοπό. Οι άνθρωποι δίπλα μας, το υγειονομικό προσωπικό και όσοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή για όλους εμάς, έλαμψαν και μας ενέπνευσαν, δίνοντας καθημερινά το παράδειγμα της ηθικής της φροντίδας και της αλληλεγγύης. Η δημοκρατία, όπως μας δίδαξαν οι αρχαίοι, δεν εξαντλείται στους ορθολογικούς κανόνες και την ανάληψη του χρέους που μας αναλογεί όταν συμμετέχουμε στα κοινά. Δυναμώνει ακόμη περισσότερο και ακμάζει, όταν στηρίζεται σε μια αρραγή κοινότητα του συναισθήματος και του ήθους.
Πολλοί μιλούν απαισιόδοξα για την κρίση της δημοκρατίας και στο όνομά της επιχειρούν συχνά να εργαλειοποιήσουν το πλήθος και να οικειοποιηθούν αυθαίρετα τη λαϊκή βούληση. Υποτιμούν, όμως, την αυθεντική δύναμη και αντίληψη του λαού, όπως και τις σταθερές εγγυήσεις των θεσμών και του Κράτους Δικαίου. Παραγνωρίζουν την εγγενή και μοναδική δυνατότητα της δημοκρατίας να ανανεώνεται και να προστατεύεται από τους εχθρούς της, δίχως να χάνει την ψυχή της.
Αυτή την πίστη στην αξία και τα ιδανικά της δημοκρατίας μοιράζονται οι λαοί μας και τιμά σήμερα η καμπάνια «ΗΠΑ & Ελλάδα: Γιορτάζοντας 200 χρόνια φιλίας». Θα ήθελα να συγχαρώ θερμά την Πρεσβεία των ΗΠΑ για την πρωτοβουλία της να οργανώσει πληθώρα δράσεων, πολιτιστικών και εκπαιδευτικών, που αναδεικνύουν όλα αυτά που μας συνδέουν και ενισχύουν τη συνεργασία μας.
Η επέτειος της επανάστασης του 1821 είναι μια ευκαιρία να αναστοχαστούμε τον συλλογικό μας εαυτό και να εμβαθύνουμε στη δημοκρατία μας. Να αναλογιστούμε τις επιτυχίες αλλά και τα λάθη μας. Να αντλήσουμε δύναμη από την αυτοθυσία και το παράδειγμα των προγόνων μας. Η ενότητα και η σύμπνοια, η προσήλωσή μας στο κοινό καλό, είναι το πιο ηχηρό μήνυμα των εορτασμών μας».
