Στα νεότερα δεδομένα των θεραπευτικών προσεγγίσεων που έχουν καταγραφεί παγκοσμίως για την αντιμετώπιση του νέου κορονοϊού αναφέρεται ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος. Επίσης υπογραμμίζει ότι σύμφωνα με μελέτη ασθενείς με COVID-19 παρουσίασαν και γαστρεντερικά συμπτώματα και μάλιστα σε κάποιους απουσίαζαν εντελώς τα συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα.
Εμβόλιο
Σημαντικότατη εξέλιξη στην προσπάθεια για την ανάπτυξη εμβολίων για τον νέο κορονοϊό αποτελεί η έναρξη κλινικής δοκιμής φάσης 1 την περασμένη Δευτέρα στο Ινστιτούτο Έρευνας Υγείας του Kaiser Permanente Washington (KPWHRI) στο Σιάτλ των ΗΠΑ. Στη μελέτη αναμένεται να ενταχθούν 45 υγιείς εθελοντές ηλικίας 18 έως 55 ετών. Οι νεότερες τεχνολογίες πλατφόρμας και οι συνεργασίες βιοτεχνολογικών και φαρμακευτικών εταιρειών επιταχύνουν σημαντικά τη φάση των προκλινικών μελετών και επιπλέον κλινικές μελέτες αναμένεται να ξεκινήσουν και στην Ευρώπη, ενώ η Γερμανία φαίνεται να ηγείται της προσπάθειας με την έναρξη κλινικών δοκιμών στα τέλη του επόμενου μήνα, αναφέρει ο κ. Δημόπουλος.
Φαρμακευτική αγωγή
Φαίνεται ότι η λοίμωξη από τον κορονοϊό έχει δύο φάσεις. Κατά την πρώτη φάση του πολλαπλασιασμού του ιού που διαρκεί αρκετές ημέρες παρουσιάζονται συνήθως ήπια συμπτώματα λόγω της άμεσης κυτταροπαθογενετικής δράσης του ιού και της ανοσολογικής απάντησης του οργανισμού απέναντι στο νέο παθογόνο. Σε αυτή τη φάση αναμένεται κυρίως όφελος από αντιικά φάρμακα όπως η λοπιναβίρη/ριτοναβίρη, η ρεμδεσιβίρη και το ανθελονοσιακό φάρμακο υδροξυχλωροκίνη.
Η ομάδα του Dr. Didier Raoult στη Μασσαλία δημοσίευσε (17/03/20) τα αποτελέσματα μιας σειράς ασθενών με Covid-19 (Gautret et al. InternationalJournal of Antimicrobial Agents 17Mar20) που έλαβαν υδροξυχλωροκίνη. Σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που δεν έλαβε το φάρμακο, οι ασθενείς που έλαβαν υδροξυχλωροκίνη είχαν σημαντική μείωση του ιικού φορτίου την 6η ημέρα της θεραπείας. Επιπλέον φάνηκε ότι η προσθήκη αζιθρομυκίνης ενισχύει το παρατηρούμενο όφελος. Περαιτέρω μελέτες με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών αναμένονται ώστε να επιβεβαιωθούν τα πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Πολύ πρόσφατα δημοσιευμένη τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη (18/03/20) στο περιοδικό The New England Journal of Medicine από Κινέζους γιατρούς έδειξε ότι η προσθήκη του συνδυασμού λοπιναβίρης/ριτοναβίρης στην υποστηρικτική θεραπεία των ασθενών με Covid-19 δεν είχε το προσδοκώμενο όφελος. Ο συγκεκριμένος συνδυασμός όμως συνεχίζει να αξιολογείται μαζί με άλλους αντι-ιικούς παράγοντες όπως η ιντερφερόνη 1β, καθώς και σε ασθενείς σε διάφορα στάδια της νόσου.
«Είναι πιθανό ο συνδυασμός λοπιναβίρης/ριτοναβίρης να πρέπει να χορηγηθεί νωρίς κατά την πορεία της νόσου ώστε να αποκομίσουμε όφελος από τη χρήση του. Είναι αναγκαίο να αναμένουμε τα αποτελέσματα τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα και να διαμορφωθούν οι αντίστοιχες κατευθυντήριες οδηγίες», σημειώνει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ. Προσθέτει ότι πρόσφατα Κινέζοι επιστήμονες ανακοίνωσαν επίσης τα πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα της φαβιπιραβίρης, ενός αντι-ιικού φαρμάκου που χρησιμοποιείται στην Κίνα έναντι του ιού της γρίπης. Ασθενείς με COVID-19 που έλαβαν φαβιπιραβίρη αρνητικοποίησαν το τεστ για τον SARS-CoV-2 σε διάμεσο χρονικό διάστημα 4 ημερών σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που χρειάστηκαν 11 ημέρες.
Επιπλέον αντιβιοτικό που χρησιμοποιείται κατά της σταφυλοκοκκικής λοίμωξης, η τεικοπλανίνη, μπορεί να έχει δραστικότητα απέναντι στον SARS-CoV-2.
Η δεύτερη φάση είναι η ειδική ανοσία που πλέον αντιμετωπίζει τον ιό και οδηγεί σε πτώση του ιικού φορτίου. Ωστόσο, σε αυτή τη φάση της λοίμωξης μπορεί να παρατηρηθεί δευτερογενής αιμοφαγοκυτταρική λεμφοιστιοκυττάρωση που χαρακτηρίζεται από υπερβολική αύξηση των φλεγμονωδών κυτοκινών (καταιγίδα κυτοκινών) η οποία μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη οργάνων και επιδείνωση της κατάστασης του ασθενούς. Σε αυτή ακριβώς τη φάση της νόσου φαίνεται να έχει ρόλο η χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι της ιντερλευκίνης 6 (IL-6), η οποία είναι βασικός μεσολαβητής της συστηματικής φλεγμονής, όπως η τοσιλιζουμάμπη, η σαριλουμάμπη και το νεότερο αντι-IL6 μονοκλωνικό αντίσωμα TZLS-501. ‘Αλλες ανοσοκατασταλτικές θεραπείες με πιθανό όφελος είναι τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι της ιντερλευκίνης 1 (ανακινρα) και έναντι των JAK κινασών. Επιπλέον, σε ασθενείς που αναπτύσσουν σύνδρομο οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας (ARDS) η χορήγηση μεθυλπρεδνιζολόνης μπορεί να έχει όφελος στην έκβαση της νόσου, σύμφωνα με μελέτη.
Τέλος, σημειώνεται η ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) ,σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα μέχρι σήμερα που να υποστηρίζουν την επιδείνωση των συμπτωμάτων της λοίμωξης από COVID-19 σε ασθενείς που λαμβάνουν ιμπουπροφαίνη.
Γαστρεντερικά συμπτώματα
Μια πολυκεντρική μελέτη στην Κίνα ανέλυσε στοιχεία από 204 ασθενείς με COVID-19. Σχεδόν οι μισοί ασθενείς (49%) προσήλθαν στο νοσοκομείο με γαστρεντερικά ενοχλήματα (ανορεξία, διάρροια, έμετος, κοιλιακό άλγος) ως το προεξάρχον σύμπτωμα. Κατά την πορεία της νόσου, τα συμπτώματα από το γαστρεντερικό παρουσίαζαν επιδείνωση όσο αύξανε η σοβαρότητα της ασθένειας. Οι ασθενείς που δεν εμφάνιζαν γαστρεντερικά συμπτώματα ήταν μάλιστα πιο πιθανό να θεραπευτούν και να λάβουν εξιτήριο συγκριτικά με τους υπόλοιπους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε 7 περιπτώσεις απουσίαζαν εντελώς τα συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα. Επομένως, σε περιοχές όπου υπάρχει συρροή κρουσμάτων COVID-19 η παρουσία γαστρεντερικών συμπτωμάτων, ακόμα και σε απουσία συμπτωμάτων από το αναπνευστικό, θα πρέπει να συμπεριληφθεί η λοίμωξη από το νέο κορονοϊό στη διαφορική διάγνωση, επισημαίνει ο κ. Δημόπουλος.
Πρέπει να είμαστε όλοι συνεπείς στα μέτρα κοινωνικής απομόνωσης
Ο πρύτανης του ΕΚΠΑ τονίζει την αναγκαιότητα να είμαστε όλοι συνεπείς στα μέτρα κοινωνικής απομόνωσης που έχουν τεθεί σε εφαρμογή στη χώρα μας. Η καθυστερημένη εφαρμογή τους μπορεί να μειώσει τα χρονικά περιθώρια για τον έλεγχο της αλυσίδας μετάδοσης. «Αποτελεί γεγονός ότι πλέον η πλήρης αναχαίτιση της πανδημίας αποτελεί ουτοπία». Ο σκοπός είναι να επιβραδύνουμε σημαντικά την πορεία της, ώστε να αναβάλουμε την έξαρση, δηλαδή το μέγιστο αριθμό κρουσμάτων ανά ημέρα, και τα νέα κρούσματα να διασπαρούν στο χρόνο “flattening of the epidemic curve”. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει το εθνικό σύστημα υγείας να ανταπεξέλθει στις ανάγκες νοσηλείας και υποστήριξης των ασθενών που χρήζουν νοσηλείας και εντατικής υποστήριξης.
Ανάγκη για συνέχιση της αιμοδοσίας
Τέλος τονίζει την ιδιαίτερα μειωμένη διαθεσιμότητα αίματος και την αδήριτη ανάγκη για συνέχιση της αιμοδοσίας η οποία συνεχίζει να πραγματοποιείται με ασφάλεια στους κατάλληλα διαμορφωμένους σταθμούς αιμοδοσίας.
